Người Trung Quốc di cư đến Malaysia tăng gấp đôi, chủ yếu là sinh viên và nhà đầu tư

Theo Financial Times của Anh, các quan chức chính quyền địa phương, các học giả, trường học, doanh nghiệp và hiệp hội cộng đồng cho biết, số lượng công dân Trung Quốc sống ở Malaysia đã tăng gần gấp đôi trong 3 năm qua.

Ông Ngeow Chow Bing, giám đốc Viện Trung Quốc tại Đại học Malaysia, cho biết: “Hiện nay, có khoảng 150.000 công dân Trung Quốc ở Malaysia, thậm chí có thể lên tới 200.000”, trong khi con số này vào năm 2022 là khoảng 82.000, ông nói đây là “ước tính rất thận trọng”.

Tăng trưởng kinh tế chậm lại của Trung Quốc và cách tiếp cận kinh doanh cứng rắn hơn, đã thúc đẩy ngày càng nhiều công dân Trung Quốc tìm kiếm cuộc sống mới ở nước ngoài. Những công dân Trung Quốc giàu có đổ xô đến các điểm đến đầu tư để lấy quốc tịch như Singapore và Malta, và họ cũng là nguồn nộp đơn xin “visa vàng” lớn nhất tới Bồ Đào Nha và Hy Lạp. Công dân Trung Quốc cũng nằm trong số nhóm người nhập cư bất hợp pháp lớn nhất đang cố gắng vào Hoa Kỳ từ Mỹ Latinh.

Tình hình ở Malaysia lại khác. Malaysia có cộng đồng người Hoa ở nước ngoài lâu đời hàng thế kỷ, chiếm khoảng 23% trong tổng số 34 triệu công dân. Hầu hết những người Trung Quốc mới đến là từ các gia đình trung lưu coi Đông Nam Á là điểm đến hợp lý hơn, hoặc sinh viên quốc tế chạy trốn tình cảm chống Trung Quốc ở phương Tây, khiến người Trung Quốc trở thành nhóm sinh viên nước ngoài và nhóm cư trú lâu dài lớn nhất ở Malaysia.

Các trường đại học và trường quốc tế ở Malaysia đã báo cáo nhu cầu tăng đột biến. Theo Bộ Giáo dục nước này, các cơ sở giáo dục đại học Malaysia đã tuyển sinh 44.043 sinh viên Trung Quốc vào năm ngoái, tăng 35% so với năm 2021. Nghiên cứu của Financial Times cho thấy, từ năm 2021 đến 2023, số lượng học sinh Trung Quốc theo học tại các trường quốc tế Malaysia sẽ tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ. Hiện có hơn 56.000 người nhập cư Trung Quốc có thị thực cư trú dài hạn theo “Chương trình Ngôi nhà thứ hai” của Malaysia, nhiều hơn gấp đôi so với năm ngoái.

Các nhà đầu tư Trung Quốc cũng góp phần làm tăng số lượng người nước ngoài. Theo một quan chức thương mại Trung Quốc, hiện có khoảng 45.000 chủ sở hữu, nhà quản lý và công nhân Trung Quốc ở Malaysia, trong khi đó con số ước tính vào năm 2021 là 10.000 người. Đại diện Liên đoàn Doanh nhân Trung Quốc Malaysia cho biết: “Tuần nào cũng có người mới đến”. Hiệp hội này lưu ý rằng các nhà cung cấp cho ngành công nghiệp điện tử và xe điện đang tìm cách tăng năng lực sản xuất bên ngoài Trung Quốc để tránh thuế quan của Mỹ. Một quan chức khác của hiệp hội cho biết, số lượng doanh nhân trồng sầu riêng để xuất khẩu sang Trung Quốc cũng tăng vọt.

Nhiều sinh viên quốc tế Trung Quốc bị thu hút bởi học phí thấp hơn và ít cạnh tranh hơn để được nhận vào học. Xiaofei, sinh viên Đại học Quốc gia Malaysia, cho biết: “Kết quả thi tuyển sinh đại học ở Trung Quốc của tôi không đạt yêu cầu nên chỉ được vào trường bình thường, học phí sẽ cao hơn”. Mặc dù số lượng các trường trung học tương đối ít nhưng tốc độ tăng trưởng lại nhanh hơn. Các quản lý cấp cao tại 15 trường quốc tế cho biết, học sinh Trung Quốc chiếm từ 10% đến 30% tổng số học sinh, với tổng số lên tới 2.500 – gần gấp 3 lần con số được ghi nhận vào năm 2021. Một quan chức của hiệp hội cộng đồng người Hoa ở Malaysia cho biết, do có hơn 250 trường quốc tế ở Malaysia nên tổng số học sinh Trung Quốc tại các trường này có thể cao hơn nhiều so với mẫu này.

Sự gia tăng số lượng cư dân Trung Quốc địa phương phản ánh một xu hướng trước đó ở Thái Lan. Bà Sivarin Lertpusit, trợ lý giáo sư tại Trường Nghiên cứu liên ngành thuộc Đại học Thammasat ở Bangkok, cho biết số lượng người Trung Quốc mới nhập cư vào Thái Lan đang “tăng nhanh” và đạt 110.000 đến 130.000 vào năm 2022, hầu hết là doanh nhân, người được tuyển dụng, sinh viên và các thành viên gia đình của họ, và những người “nhập cư theo lối sống” (lifestyle migration, là nhóm người trước khi nghỉ hưu, lấy việc mua bất động sản thứ hai làm biểu tượng chính và sống ở các địa điểm du lịch không thường xuyên và trong một khoảng thời gian ngắn). Bà Sivalin nói: “Hầu hết đều đến từ các gia đình có thu nhập thấp đến trung bình”.

Nhưng xu hướng này có thể có tác động lớn hơn đến Malaysia, quốc gia có dân số bằng một nửa nước láng giềng Thái Lan và nhạy cảm hơn với sự chia rẽ sắc tộc. Không giống như Thái Lan, cộng đồng người Hoa ở Malaysia vẫn chưa được đồng hóa, và người Mã Lai theo đạo Hồi có thái độ chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của cư dân người Hoa.

Xu hướng tràn vào Malaysia của người Hoa sẽ tiếp tục. Theo “Dịch vụ Giáo dục Toàn cầu Malaysia”, cơ quan chịu trách nhiệm tiếp thị ra nước ngoài của các trường đại học Malaysia, trong 5 tháng đầu năm 2024, số lượng sinh viên quốc tế Trung Quốc đăng ký vào các trường đại học của nước này đã tăng 25% so với cùng kỳ năm ngoái.

Một quan chức của một tổ chức cộng đồng người Hoa ở Malaysia tuyên bố: “Nhiều sinh viên Trung Quốc không còn cảm thấy được chào đón ở Mỹ hay Úc. Không có tiếng nói chỉ trích Trung Quốc ở đây”, khiến Malaysia trở thành lựa chọn tốt cho những người “không muốn bị chỉ trích và bêu xấu mỗi ngày”.