Phần Lan hướng tới khả năng gia nhập NATO

Hôm 2/4, Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin cho biết nước này sẽ đưa ra quyết định về việc gia nhập NATO vào cuối mùa xuân, đồng thời nói thêm rằng “Nga không phải là nước láng giềng giống như chúng tôi từng nghĩ.”

Bà Marin cho biết, quan hệ của Phần Lan với Nga đã thay đổi theo hướng “không thể đảo ngược” kể từ khi Nga xâm lược Ukraine. Trước đó, Phần Lan từng nói rằng “rất khó có khả năng” họ sẽ xin gia nhập liên minh quân sự NATO trong nhiệm kỳ hiện tại của bà Marin.

Các quan chức Nga đã cảnh báo về khả năng trả đũa với các hậu quả về quân sự và chính trị nếu Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO.

Sergei Belyaev, Vụ trưởng Vụ châu Âu thứ hai của Bộ Ngoại giao Nga, nói với hãng thông tấn nhà nước Interfax rằng việc Phần Lan và Thụy Điển không gia nhập NATO là “một yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo an ninh và ổn định ở Bắc Âu.”

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova ngày 25/2 – một ngày sau khi bắt đầu cuộc xâm lược Ukraine – cũng cảnh báo  rằng Moscow sẽ đáp trả nếu Thụy Điển và Phần Lan có ý định gia nhập NATO.

Bà nói: “Rõ ràng [việc] Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO sẽ gây ra những hậu quả chính trị – quân sự nghiêm trọng và đòi hỏi phải có phản ứng từ đất nước chúng ta”.

Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết việc NATO mở rộng về phía đông gây ra mối đe dọa an ninh đối với Nga. Nga lấy việc này làm một những trong lý do biện minh cho việc phát động “hoạt động quân sự đặc biệt” của mình ở Ukraine vào ngày 24/2.

Cuộc tấn công của Moscow vào nước láng giềng Ukraine đã khiến Phần Lan không còn lựa chọn nào khác ngoài việc xem xét lại chính sách an ninh của mình, bà Marin nói.

Theo công ty phát thanh truyền hình Phần Lan Yleisradio Oy, Thủ tướng Phần Lan cho biết quyết định gia nhập NATO sẽ được đưa ra “một cách thấu đáo nhưng nhanh chóng” vào mùa xuân năm nay.

Bà Marin trước đó nói rằng bà tin Phần Lan có quyền gia nhập NATO nếu nước này quyết định làm như vậy trong tương lai.

“Không ai có thể ảnh hưởng đến chúng tôi, không phải Hoa Kỳ, không phải Nga, không phải bất kỳ ai khác”, bà nói với Reuters vào ngày 19/1, vài tuần trước khi Nga xâm lược Ukraine.

Vào thời điểm đó, bà nói rằng việc gia nhập liên minh “sẽ có tác động rất đáng kể và các lệnh trừng phạt [từ Nga] sẽ cực kỳ cứng rắn.”

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói trên CNN hôm Chủ nhật rằng liên minh đã có “cuộc đối thoại tốt đẹp” với Phần Lan và Thụy Điển về khả năng trở thành thành viên để đối phó với hành động gây hấn của Nga ở Ukraine.

Ông Stoltenberg nói: “Quyết định cuối cùng là do Phần Lan quyết định.”

“Chúng tôi tôn trọng chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ của Phần Lan để quyết định tương lai của chính họ. Đó chính xác là điều mà Nga không tôn trọng, họ thực sự đang cố gắng đe dọa và đang nói rằng nếu Phần Lan quyết định gia nhập NATO, sẽ có hậu quả”, ông nói.

Ông Stoltenberg nói thêm rằng nếu Phần Lan hoặc Thụy Điển nộp đơn xin gia nhập NATO, ông hy vọng rằng họ sẽ “được tất cả các thành viên hoan nghênh nhiệt liệt” và rằng “chúng tôi sẽ tìm cách làm điều đó một cách tương đối nhanh chóng, để đưa họ vào liên minh.”

Xuân Lan (theo Newsweek)