Sau khi chỉ trích Mỹ, Trung Quốc muốn cải thiện quan hệ quân sự

Sau khi chỉ trích Washington trong một diễn đàn an ninh ở Bắc Kinh, Chính quyền Trung Quốc hôm thứ Hai (30/10) bày tỏ sẵn sàng làm mới liên kết quốc phòng với Hoa Kỳ.

Tướng Trương Hựu Hiệp (Zhang Youxia), Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), cơ quan ra quyết định của quân đội Trung Quốc, đã sử dụng hội nghị các quan chức quân sự toàn cầu do Bắc Kinh chủ trì để thể hiện sức mạnh ngoại giao của chế độ này, khi thế giới vật lộn với cuộc chiến ở Ukraine và xung đột ở Trung Đông.

“Chúng tôi mong muốn phát triển quan hệ với quân đội nước ngoài trên cơ sở tin cậy lẫn nhau”, Tướng Trương nói tại lễ khai mạc Diễn đàn Tương Sơn ngày 30/10. Sự kiện thường niên này đôi khi được xem là phản hồi của Trung Quốc với ‘Đối thoại Shangri-la’ ở Singapore .

Sau khi cam kết “tăng cường hợp tác và phối hợp chiến lược” giữa quân đội Trung Quốc và Nga, Tướng Trương cho biết Trung Quốc “cũng sẵn sàng phát triển quan hệ quân sự” với Hoa Kỳ, nhưng ông nhưng lưu ý rằng sự hợp tác như vậy phải dựa trên cái mà ông gọi là “tôn trọng lẫn nhau, chung sống hòa bình và các nguyên tắc đôi bên cùng có lợi”.

Bình luận của Tướng Trương được đưa ra trong bối cảnh Washington và Bắc Kinh vẫn còn bất đồng về các vấn đề từ Ukraine đến Đài Loan. Sau nỗ lực của chính quyền Biden nhằm nối lại quan hệ ngoại giao với Trung Quốc, chế độ cộng sản đã cử nhà ngoại giao hàng đầu Vương Nghị tới Washington vào tuần trước (26/10), chuyến đi cho thấy căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới bắt đầu giảm bớt.

Nhưng sự nồng ấm trong mối quan hệ Mỹ-Trung không kéo dài lâu. Hôm thứ Hai (30/10), Tướng Trương, một đồng minh quân sự thân cận của lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình, đã có nhiều lời chỉ trích ngầm đối với Hoa Kỳ, đổ lỗi cho “quốc gia nào đó” đã xúi giục xung đột khu vực.

“Một số quốc gia liên tục gây rắc rối trên khắp thế giới. Họ cố tình tạo ra tình trạng hỗn loạn, can thiệp vào các vấn đề khu vực, can thiệp vào công việc nội bộ của các nước khác và kích động các cuộc cách mạng màu”, Tướng Trương nói tại diễn đàn. Các quan chức cấp cao của chế độ đã sử dụng những từ như trên mô tả nỗ lực của Hoa Kỳ và các đồng minh để gây áp lực lên ĐCSTQ về hành vi gây hấn đối với Đài Loan và hỗ trợ chiến lược cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine.

Phát biểu sau Tướng Trương, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu ca ngợi mối quan hệ chặt chẽ giữa Bắc Kinh và Moscow là “mẫu mực” đồng thời nhắm thẳng vào Wahington.

Tướng Sergei Shoigu cho biết, theo tuyên bố được Bộ của ông công bố: “Đường lối xung đột leo thang của phương Tây với Nga tiềm ẩn nguy cơ xảy ra một cuộc xung đột quân sự giữa các cường quốc hạt nhân, gây ra nhiều hậu quả thảm khốc”.

Tướng Shoigu và Tướng Trương đã có cuộc gặp bên lề diễn đàn an ninh Tương Sơn vào thứ Hai (30/10), theo Bộ Quốc phòng Trung Quốc.

Thông điệp của hai chỉ huy quân sự cấp cao tương tự như thông điệp trong cuộc gặp trực tiếp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Tập hồi đầu tháng Mười, nhấn mạnh mối quan hệ chặt chẽ giữa Bắc Kinh và Moscow trong bối cảnh căng thẳng với phương Tây.

Các nhà quan sát đã nói với The Epoch Times rằng ông Putin cần sự hỗ trợ từ ĐCSTQ khi đối mặt với các lệnh trừng phạt của phương Tây do cuộc chiến Nga – Ukraine. Nhưng điều khiến ông Tập thể hiện mối quan hệ chặt chẽ với ông Putin là mong muốn chuyển hướng sự chú ý khỏi những thách thức kinh tế và chính trị trong nước.

Một sự vắng mặt đáng chú ý tại Diễn đàn Tương Sơn năm nay là Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, người từng có bài phát biểu quan trọng của diễn đàn trong những năm trước. Nhưng chỉ vài ngày trước diễn đàn, chính quyền Trung Quốc đã sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc (Li Shangfu) mà không đưa ra bất kỳ lời giải thích nào. Bắc Kinh vẫn chưa công bố ai sẽ thay thế Tướng Lý. Ông Lý Thượng Phúc là một kỹ sư hàng không vũ trụ bị Mỹ trừng phạt, ông gần như không xuất hiện trước công chúng kể từ tháng Tám.

Việc lật đổ Tướng Lý diễn ra sau khi ông Tập cách chức một số quan chức cấp cao khỏi các chức vụ của họ, bao gồm cả bộ trưởng ngoại giao được ông lựa chọn cẩn thận cho đến các chỉ huy hàng đầu giám sát kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc, làm tăng thêm suy đoán về tình trạng bất ổn tiềm tàng trong giới lãnh đạo cấp cao của ĐCSTQ.

‘Trao đổi ngắn gọn’

Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, sự kiện kéo dài ba ngày này đã thu hút các nhà lãnh đạo quốc phòng từ 23 quốc gia, bao gồm Nga, Việt Nam và Triều Tiên. Tuy nhiên nhiều nước phương Tây hoặc tránh diễn đàn hoặc chỉ gửi các phái đoàn cấp thấp.

Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cử một phái đoàn do ông Cynthia Xanthi Carras, Giám đốc quốc gia Trung Quốc tại Văn phòng Thứ trưởng Bộ Quốc phòng dẫn đầu.

Ông Carras đã có một “cuộc trao đổi ngắn” với ông Ngô Khiêm (Wu Qian), người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Trung Quốc, theo một tài khoản mạng xã hội liên kết với đài truyền hình nhà nước CCTV đưa tin.

Sự tham gia của phái đoàn Hoa Kỳ diễn ra khi Hoa Kỳ và Trung Quốc tăng cường trao đổi trước hội nghị thượng đỉnh dự kiến giữa Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng Mười Một tới.

Tuần trước, nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc, ông Vương Nghị, đã gặp Tổng thống Biden trong một giờ đàm phán mà Nhà Trắng mô tả là “cơ hội tốt” để duy trì đường dây liên lạc cởi mở giữa hai đối thủ.

Nhưng ông Vương cho rằng cuộc gặp giữa ông Biden và ông Tập vào tháng Mười Một sẽ không dễ dàng.

Phát biểu vào ngày cuối cùng trong chuyến đi ba ngày ở Washington, ông Vương nói với cộng đồng chiến lược Hoa Kỳ rằng con đường hướng tới hội nghị thượng đỉnh San Francisco sẽ “không thuận buồm xuôi gió” và sự thuận lợi cũng không “tự nhiên mà có”.