Sống trong quốc gia dầu mỏ, người dân Venezuela vẫn thiếu xăng

Khủng hoảng kinh tế tại Venezuela đã bước sang năm thứ năm liên tiếp. Nước này có trữ lượng dầu thô lớn nhất thế giới nhưng hiện tại đã rơi vào tình trạng thiếu xăng. Chính phủ Maduro phải nhập khẩu xăng từ nước ngoài nhưng vẫn không đủ đáp ứng nhu cầu nội địa.

Xe ôtô chờ thành hàng dài trước trạm xăng

Bà Veronica Perez, kỹ sư 54 tuổi, sống tại thành phố công nghiệp Valencia chia sẻ với Reuters rằng vài tháng trước bà vẫn sử dụng chiếc xe Chevrolet Aveo màu xám của mình để đi khắp khu chợ này tới khu chợ khác tìm mua thực phẩm. Nhưng hiện nay, bà Veronica đã phải từ bỏ thói quen này vì thiếu xăng.

“Tôi chỉ đi tới những nơi thực sự cần thiết, không gì khác nữa”, bà Veronica nói với Reuters. Bà Veronica cũng từ bỏ thói quen đi tới bờ biển Caribê chỉ cách thành phố Valencia khoảng 32km.

Trong khi đó, cô Andres Merida, 29 tuổi, viết báo tự do nói rằng do thiếu nhiên liệu nên tuần này cô đã không thể tham dự một buổi hội nghị khách hàng.

“Trước đây khi chưa gặp vấn đề về thiếu xăng, tôi thường nhờ một người tài xế đưa tôi đi từ nơi này tới nơi khác, nhưng bây giờ anh ấy thậm chí không chở tôi dù tôi đề nghị trả tiền. Anh ấy nói rằng anh ấy muốn tiết kiệm xăng để còn phục vụ nhu cầu đi lại của chính anh”, cô Andres Merida nói với Reuters.

Cô Elena Bustamante, giáo viên tiếng Anh 34 tuổi, sống tại Valencia cho biết: “Cơn đau đầu mới của tôi là sợ rằng tôi có thể bị hết xăng. Điều đó làm thay đổi cuộc sống của tôi rất nhiều”.

Ngay từ cuối tháng Tám, tờ The Guardian cũng đã loan tin Venezuela đang gặp tình trạng thiếu xăng. Những người lái xe gặp khó khăn để đổ nhiên liệu. Họ phải xếp hàng dài chờ hàng chục giờ đồng hồ tại các trạm đổ xăng.

Theo Reuters, cho tới tháng Mười và tháng Mười Một này, hầu hết các thành phố đông dân cư như Valencia hay thủ đô Caracas việc thiếu xăng đã lên đến mức trầm trọng.

Cuộc khủng hoảng xăng dầu này là tất yếu khi hệ thống vận hành kinh tế tại Venezuela đã gặp bất cập trong nhiều năm qua, nhưng không được cải thiện.

Khi khả năng sản xuất xăng dầu còn ở mức cao, chế độ Maduro đã phân phối xăng nội địa theo chính sách trợ cấp xăng dầu hào phóng. Theo Reuters, công ty xăng dầu nhà nước PDVSA cho phép người dân đổ đầy bình xăng của họ tới 20.000 lần với giá chỉ tương đương 1kg phô mai. Điều này dẫn tới tình trạng tuồn lậu xăng dầu ra nước ngoài xảy ra tràn lan, đặc biệt ở các khu vực biên giới.

Hiện nay, lạm phát đại phi mã khiến cho giá xăng tại Venezuela rẻ hơn rất nhiều lần so với giá thế giới. Theo The Guardian, 1 USD có thể mua được 3,5 triệu lít xăng tại Venezuela, tương đương khoảng 87,5 xe bồn chở xăng (mỗi xe chở được trung bình 40.000 lít). Trong khi với 1 USD, chỉ mua được 1,2 lít xăng ở Mỹ hay Clomobia, 0,9 lít tại Peru và 0,8 lít tại Brazil.

Khả năng khai thác dầu thô của Venezuela cũng đang bị sụt giảm. Năm ngoái, chế độ Caracas sản xuất được hơn 2 triệu thùng dầu/ ngày, nhưng sản lượng dầu thô trong tháng Chín của nước này chỉ đạt 1,4 triệu thùng/ ngày. Tính từ đầu năm tới nay, Venezuela sản xuất trung bình 1,53 triệu thùng dầu/ ngày – mức thấp nhất trong gần 7 thập kỷ qua.

Mặc dù nhu cầu xăng dầu trong nước đã giảm xuống, nhưng hiện nay chế độ Maduro vẫn gặp nhiều khó khăn để đáp ứng tiêu thụ nhiên liệu nội địa. Theo Reuters, nhu cầu nhiên liệu trong nước tháng Mười đã giảm xuống 325.000 thùng/ ngày, chỉ bằng một nửa so với một thập kỷ trước, nhưng PDVSA chỉ cung cấp được khoảng 270.000 thùng/ ngày.

Về ngành lọc dầu, công xuất thiết kế của các nhà máy nội địa Venezuela là 1,3 triệu thùng/ ngày. Nhưng hiện nay, Venezuela chỉ sản xuất được 1/3 công suất thiết kế.

Nhà máy lọc dầu lớn nhất Venezuela, Amuay đang sản xuất được 70.000 thùng xăng/ ngày, cho dù công suất thiết kế là 645.000 thùng/ ngày, theo Reuters.

Để đáp ứng nhu cầu trong nước, PDVSA phải nhập khẩu một nửa từ nước ngoài. Trong 8 tháng đầu năm 2018, Venezuela đã nhập trung bình 125.000 thùng/ ngày từ Mỹ, tăng 76% so với cùng kỳ năm ngoái, Reuters dẫn số liệu từ Cục Thông tin Năng lượng Mỹ.

Ngoài ra, Venezuela cũng nhập khẩu từ một số nhà cung cấp khác. Theo Reuters, một tàu xăng ethanol đã chứa quá nhiều nước và PDVSA đã không thể đưa vào kênh phân phối. Đây được cho là hậu quả của việc Venezuela nhập xăng dầu từ “những nhà cung cấp không đáng tin cậy”.

Chính quyền Maduro đổ lỗi cho việc các chế tài của Mỹ dẫn tới việc nước này gặp khó khăn trong sản xuất dầu thô nói riêng và khủng hoảng kinh tế nói chung.

Theo tờ The Guardian, chế độ Maduro cũng đang lên kế hoạch đẩy lùi khủng hoảng nhiên liệu bằng cách kiểm duyệt phương tiện trên toàn quốc.

Từ đầu tháng Tám, muốn đăng ký phương tiện mới tại Venezuela, các chủ xe phải sử dụng “thẻ tổ quốc” do chính phủ cấp để khai báo chi tiết trên mạng trực tuyến về xe và mức độ tiêu thụ nhiên liệu trước khi xếp hàng tại các văn phòng công quyền hoàn thành thủ tục đăng ký.

Được biết, chính quyền Maduro đã công bố “thẻ tổ quốc” từ năm ngoái và người dân cũng đã phải dùng loại thẻ này để tiếp cận các chương trình phân phối thực phẩm của nhà nước. The Guardian nói rằng người dân cũng đã dùng “thẻ tổ quốc” để nhận tiền mặt sau khi bầu cho ông Maduro trong cuộc bầu cử tổng thống hồi tháng Năm. Nhiều người dân Venezuela đã từ chối sử dụng loại thẻ này vì họ lo ngại đó là một cơ chế kiểm soát người dân của chính phủ.

Tân Bình (T/h)

Xem thêm: