Tài xế lái xe tải nhập cư kiện Sở Xe Cơ giới California vì huỷ bằng lái xe

Hơn 20.000 tài xế xe tải nhập cư tại California đã đệ đơn kiện Sở Xe Cơ giới (DMV) vì kế hoạch hủy bỏ giấy phép lái xe thương mại (CDL) do lỗi không khớp thời hạn cư trú. Các nguyên đơn cho rằng DMV vi phạm thủ tục pháp lý khi không cho họ cơ hội sửa chữa, kháng nghị hoặc tái cấp bằng, qua đó đe dọa trực tiếp sinh kế của hàng nghìn gia đình. Vụ kiện có thể gây tác động lớn đến ngành vận tải California và làm dấy lên tranh luận sâu rộng về chính sách di trú, lao động và quyền lợi người nhập cư tại Hoa Kỳ.

Một nhóm tài xế xe tải nhập cư đã đệ đơn kiện Sở Xe Cơ giới California (Department of Motor Vehicles-DMV) vì tiểu bang California dự định thu hồi hàng chục ngàn giấy phép lái xe thương mại (CDL) của họ.

Nguyên nhân

Vào ngày 6/11/2025, DMV thông báo sẽ hủy gần 20.000 giấy phép lái xe thương mại mà họ đã cấp cho những tài xế không cư trú (non-domiciled), vì có lỗi liên quan đến ngày hết hạn vượt quá thời hạn cư trú hợp pháp của người lái.

• Tài xế không cư trú (non-domiciled driver) nghĩa là người lái không có “domicile” (nơi cư trú pháp lý/địa chỉ thường trú ổn định) tại bang cấp bằng, nên họ được cấp một loại CDL ghi rõ “Non-domiciled” thay vì CDL “thường” của người đã có nơi cư trú pháp lý. Theo hướng dẫn/định nghĩa liên bang và các tài liệu hướng dẫn cộng đồng, loại CDL này thường áp dụng cho người không phải công dân Mỹ và không phải thường trú nhân (green card) nhưng có hiện diện hợp pháp (ví dụ giấy phép làm việc, giấy tờ cư trú hợp lệ) để được phép lái xe thương mại.

Một số thông báo tiếp theo được gửi vào đầu tháng 12 bổ sung thêm khoảng 2.700 tài xế nữa với thời hạn hủy vào giữa tháng 2/2026.

Nội dung vụ kiện

Các tài xế cho rằng DMV vi phạm pháp luật tiểu bang và quyền lợi do không cho họ cơ hội sửa lỗi hoặc tranh chấp trước khi thu hồi bằng.

Theo luật California, nếu có lỗi giấy tờ nội bộ (như mismatched expiration dates – ngày hết hạn không trùng), cơ quan phải sửa lỗi, tái cấp bằng, hoặc yêu cầu người lái tái nộp thay vì “hủy luôn”.

Vụ kiện khẳng định đây là hành vi vi phạm quyền do thủ tục (due process), đe dọa sinh kế và việc làm của người lao động, và có thể gây tác động tiêu cực tới chuỗi cung ứng vận tải.

Ai đứng sau vụ kiện?

Đơn kiện được đệ trình dưới dạng vụ kiện tập thể (class action), nhằm chặn việc hủy bằng và bảo vệ quyền làm việc của tài xế, đại diện bởi:

• Asian Law Caucus
• Sikh Coalition
• Văn phòng luật Weil, Gotshal & Manges
• Và nhóm cộng đồng Jakara Movement đại diện cho các tài xế.

Thời gian dự kiến hủy giấy phép lái xe

DMV đã gửi thông báo 60 ngày trước cho tài xế, trong đó nêu rõ sẽ hủy bằng vào ngày 5/1/2026 cho hàng chục ngàn bằng.

Nhiều tài xế chỉ nhận thông báo vào tháng 12/2025, nghĩa là thời gian rất gấp để chuẩn bị hoặc phản đối.

Tác động và phản ứng

Đối với tài xế và cộng đồng

Việc thu hồi bằng có thể dẫn đến việc mất việc làm, vì bằng CDL là điều kiện bắt buộc để lái xe tải, xe buýt, vận tải hàng hóa.

Nhiều tài xế người Punjabi Sikh và các cộng đồng nhập cư khác bày tỏ gánh nặng kinh tế và tinh thần đối với gia đình họ.

Đối với ngành vận tải

Nếu hàng nghìn tài xế mất bằng, điều này có thể ảnh hưởng đến hoạt động vận tải và chuỗi cung ứng tại California và các bang lân cận.

Đối với chính sách và chính trị

Vụ việc diễn ra trong bối cảnh chính quyền liên bang tăng yêu cầu về giấy phép và hợp thức hồ sơ cho tài xế không phải công dân hoặc không cư trú dài hạn — một phần trong chính sách an ninh biên giới, sau một số vụ tai nạn xe tải liên quan đến tài xế có CDL không hợp lệ.

Phản hồi từ DMV và chính quyền

Tính đến hiện tại, DMV và Văn phòng Thống đốc chưa có phản hồi chính thức cụ thể về vụ kiện.

Chính quyền California cho biết việc gửi thông báo thu hồi xuất phát từ việc giấy phép CDL hiện tại có ngày hết hạn vượt quá thời hạn cư trú hoặc giấy phép làm việc hợp pháp của người lái, điều này trái với quy định của bang. Theo yêu cầu của luật California, thời hạn CDL phải trùng hoặc sớm hơn ngày hết hạn giấy phép làm việc/cư trú hợp pháp của người đó.

Quyết định thu hồi được giới chức liên quan tới một cuộc kiểm tra của Cơ quan Quản lý An toàn Vận tải Liên bang (FMCSA) đối với chương trình cấp CDL tại California. Cuộc kiểm tra này cho thấy nhiều giấy phép được cấp không phù hợp với các quy định về hết hạn sau ngày người lái hết thời hạn làm việc/cư trú hợp pháp, buộc DMV phải sửa đổi hoặc thu hồi.

Trước đây, chính quyền bang và DMV từng báo cáo rằng họ sẽ bắt đầu cấp lại CDL cho những tài xế bị ảnh hưởng vào một ngày cụ thể (ví dụ 17/12/2025), nhằm sửa lỗi ngày hết hạn và giữ cho họ tiếp tục lái xe.

Tuy nhiên, theo nhiều nguồn tin, việc chính quyền liên bang không cho phép cấp lại giấy phép đó đã khiến kế hoạch này bị đình trệ, và vì vậy chưa có bất kỳ CDL sửa lỗi nào được cấp lại trước ngày thu hồi.

Trong tranh luận với Bộ Giao thông Vận tải Hoa Kỳ (U.S. DOT), Thống đốc California Gavin Newsom đã lên tiếng phủ nhận việc tiểu bang “thừa nhận cấp giấy phép trái luật”. Ông nói rằng việc thu hồi không phải vì tài xế là người nhập cư mà là để đảm bảo các giấy phép được cấp phải tuân thủ luật hiện hành về thời hạn và điều kiện pháp lý.

Thiên Vân, theo Fox News, AP News, Fox LA, The Economic Times