Tám điều cần biết về ông Tom Homan, tân “chỉ huy biên giới” của ông Trump

Tổng thống đắc cử Donald Trump đã bổ nhiệm ông Tom Homan, cựu quyền Giám đốc Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE), giữ cương vị “chỉ huy biên giới” (border czar) trong chính quyền Trump thứ hai.

Vị trí “chỉ huy biên giới”, không cần Thượng viện phê chuẩn, giao cho ông Homan quyền quản lý biên giới quốc gia, an ninh hàng hải và hàng không. 

Ngoài ra, ông Homan cũng sẽ phụ trách “trục xuất tất cả những người nước ngoài nhập cư bất hợp pháp trở về nơi xuất xứ”, theo một bài đăng trên nền tảng mạng xã hội Truth Social ngày 10 tháng 11 của ông Trump. 

“Tôi đã quen biết Tom từ lâu, và không ai tốt hơn ông ấy trong việc bảo vệ và kiểm soát biên giới của chúng ta”, Tổng thống đắc cử Donald Trump viết, đồng thời tin tưởng chắc chắn rằng ông Homan sẽ hoàn thành “một công việc tuyệt vời, đã được mong đợi từ lâu”.

Dưới đây là những thông tin cần biết về ông Tom Homan, 62 tuổi, quan chức kỳ cựu trong lĩnh vực di trú: 

1. Sự nghiệp trong lĩnh vực thực thi pháp luật

Sinh ra tại vùng đất West Carthage, thành phố New York, ông Homan tốt nghiệp cử nhân chuyên ngành tư pháp hình sự tại Học viện Bách khoa Đại học Bang New York ở Marcy.

Ông Homan bắt đầu sự nghiệp thực thi pháp luật với tư cách là một sĩ quan cảnh sát tại tiểu bang New York. Sau đó, ông Homan đã dành trọn 33 năm phục vụ trong lĩnh vực thực thi luật di trú, khởi đầu từ một nhân viên tuần tra biên giới tại Campo, tiểu bang California, vào năm 1984.

Với hơn 20 năm làm sĩ quan tuần tra biên giới, ông Homan đã truy quét các tổ chức buôn người nhập cư trái phép vào Hoa Kỳ, làm việc tại Cơ quan Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ trước khi cơ quan này sáp nhập vào Bộ An ninh Nội địa.

Ông Homan thăng tiến qua các chức vụ khác nhau tại ICE và lãnh đạo cơ quan Thực thi và Trục xuất (Enforcement and Removal Operations) của ICE dưới thời Tổng thống Barack Obama trong 8 năm trước khi được bổ nhiệm làm quyền Giám đốc ICE dưới thời chính quyền Trump thứ nhất.

ICE là cơ quan thuộc Bộ An ninh Nội địa, chịu trách nhiệm đối phó tội phạm xuyên biên giới, buôn người, trục xuất người nước ngoài, và các nhiệm vụ khác.

Cơ quan này được tổ chức thành hai nhánh chính: Điều tra An ninh Nội địa (Homeland Security Investigations) và Thực thi và Trục xuất (Enforcement and Removal Operations).

2. Quay lại chính trường sau khi nghỉ hưu

Ông Homan bắt đầu nhiệm kỳ quyền Giám đốc ICE vào ngày 30 tháng 1 năm 2017, sau khi Giám đốc tiền nhiệm Sarah Saldaña từ chức.

Chỉ ba ngày trước đó, ông Homan vừa chính thức nghỉ hưu và đang rời khỏi buổi tiệc chia tay thì bất ngờ nhận được tin Tổng thống Trump mời ông đảm nhận vị trí lãnh đạo ICE.

“Tôi thực sự đã nghỉ hưu vào ngày 27 tháng 1, trong khoảng ba giờ. [Trên đường] rời khỏi buổi lễ, tôi nhận được một cuộc gọi từ Tướng Kelly, nói rằng Tổng thống [Trump] muốn tôi ở lại và lãnh đạo cơ quan này”, ông Homan chia sẻ tại một sự kiện vào tháng 10 năm 2017. 

Ông Homan quay trở lại chính trường để tiếp tục công việc.

3. Công việc “được mong đợi [ông Homan đảm nhiệm] từ lâu”

Ông Trump đã đề cử ông Homan giữ cương vị Giám đốc chính thức của ICE vào tháng 11 năm 2017, nhưng ông Homan đã quyết định nghỉ hưu vào tháng 6 năm 2018 trước khi buổi điều trần phê chuẩn của Thượng viện có thể diễn ra.

“Quyết định rời khỏi công vụ liên bang sau hơn 34 năm [phục vụ] là một quyết định đắng cay, nhưng gia đình tôi đã hy sinh rất nhiều để tôi có thể phục vụ [đất nước], và đã đến lúc tôi tập trung vào họ”, ông Homan chia sẻ vào thời điểm đó.

Một năm sau, ông Trump thông báo với ngoại giới rằng ông Homan sẽ trở lại chính trường với cương vị “chỉ huy biên giới”.

“Tom Homan sẽ quay lại. Ông ấy sẽ đóng góp rất nhiều vào các vấn đề biên giới. Đó là điều ông ấy thực sự mong muốn đóng góp”, ông Trump tiết lộ trong một cuộc phỏng vấn với “Fox and Friends” vào tháng 6 năm 2019.

Tuy nhiên, ông Homan đã không trở lại làm việc. Thay vào đó, ông trở thành cộng tác viên của đài Fox News, nghiên cứu viên thỉnh giảng tại Quỹ Heritage, và thành lập công ty tư vấn của riêng mình vào năm 2021. Ông Homan cũng lãnh đạo tổ chức phi lợi nhuận Border911 nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về an ninh biên giới.

4. Những trải nghiệm ám ảnh

Ông Homan tâm sự rằng ông thường bị ngoại giới coi là “vô tâm”.

“Nếu quý vị từng nhìn thấy những gì tôi đã chứng kiến trong 33 năm qua, quý vị sẽ hiểu được vì sao vấn đề này khiến tôi xúc động đến vậy”, ông Homan chia sẻ trong một sự kiện năm 2017.

Ông Homan đã xúc động khi kể lại vụ việc xảy ra vào năm 2003 tại Victoria, Texas, nơi 19 di dân nhập cư trái phép đã chết ngạt trong một xe tải đông lạnh.

“Hiện trường vụ án được giữ nguyên cho đến khi tôi tới [kiểm tra]. Tôi đã đích thân đi vào phía sau chiếc xe tải đó. 19 thi thể [của những người nhập cư bất hợp pháp] nằm la liệt xung quanh, tất cả đều chết ngạt bên trong chiếc xe tải— trong đó có một bé trai 5 tuổi. [Cảnh tượng] đó ám ảnh tôi cho đến ngày hôm nay, bởi khi đó tôi cũng có một cậu con trai 5 tuổi. Quý vị nghĩ đứa trẻ 5 tuổi đó đã phải trải qua những gì trong 30 phút cuối cùng của cuộc đời? Quý vị nghĩ người cha, người đã ôm đứa trẻ đó, đã trải qua những gì trong 30 phút cuối cùng của cuộc đời mình, khi biết rằng ông ấy đã đặt con mình vào tình thế [nguy hiểm đến tính mạng] và không thể thay đổi điều đó? Và họ đã chết ngạt trong chiếc xe tải màu đen, nóng bỏng đó. Những kẻ buôn người này chẳng hề quan tâm, chúng chỉ nhắm đến việc kiếm tiền. Chúng không hề quan tâm đến sức khỏe, an toàn hay sự sống còn của những con người này”, ông Homan chia sẻ.

Ông Homan cũng chia sẻ rằng ông từng giải cứu nhiều người nhập cư bất hợp pháp bị bắt giữ làm con tin ở Phoenix, Arizona. “Phụ nữ bị hãm hiếp, trẻ em bị lạm dụng”, ông Homan nói.

5. Chính sách không khoan nhượng

Trong thời gian 17 tháng đảm nhận vai trò lãnh đạo ICE, ông Homan đã phải đối mặt với không ít tranh cãi về cách tiếp cận của chính quyền Trump đối với vấn đề nhập cư bất hợp pháp.

Vào năm 2018, một làn sóng chỉ trích ICE bùng nổ sau khi chính quyền Trump quyết định áp dụng chính sách “không khoan nhượng“, theo đó truy tố tất cả những người trưởng thành vượt biên bất hợp pháp. Chính sách này chia tách trẻ em nhập cư bất hợp pháp ra khỏi người trưởng thành đồng hành cùng.

Chính sách không khoan nhượng đã châm ngòi cho một phong trào kêu gọi “loại bỏ ICE” hoặc “cắt giảm tài trợ [ngân sách cho] ICE“, trong đó một số thành viên Đảng Dân chủ buộc tội ông Homan phân biệt chủng tộc.

“Làm sao ông có thể để điều này xảy ra [trong nhiệm kỳ của mình]? Có phải vì những đứa trẻ này không giống những đứa trẻ xung quanh ông? Ông đã từng bồng một đứa trẻ đã qua đời trong vòng tay của mình chưa?” Dân biểu Jesus García (Dân chủ, Illinois) chất vấn ông Homan trong một phiên điều trần của Ủy ban Giám sát và Cải cách Hạ viện vào tháng 7 năm 2019.

Ông Homan đáp trả mạnh mẽ trước những lời nhận xét của Dân biểu García, gọi những cáo buộc này thật “đáng ghê tởm”.

“Tôi đã phục vụ tổ quốc suốt 34 năm, và vâng, tôi đã bồng một cậu bé 5 tuổi [đã qua đời] trong vòng tay mình… Tôi đã quỳ xuống bên cạnh cậu bé đó và cầu nguyện bởi tôi biết 30 phút cuối đời cậu [đã trải qua những gì]. Vào thời điểm đó, tôi cũng có một cậu con trai 5 tuổi. Những gì tôi đang cố gắng làm trong suốt 34 năm phục vụ quốc gia là cứu sống sinh mạng con người. Vì vậy, khi ông ngồi đó và xúc phạm lòng trung thành và tình yêu dành cho đất nước của tôi cũng như cho trẻ em, đó là lý do tại sao toàn bộ hệ thống này cần được sửa đổi. Và ông là một thành viên Quốc hội – hãy sửa chữa nó đi!” ông Homan hồi tưởng.

Ông Homan bảo vệ và nhấn mạnh chính sách không khoan nhượng bằng cách chỉ ra rằng khi công dân Hoa Kỳ trưởng thành bị bắt giữ và giam giữ vì vi phạm pháp luật, họ cũng bị tách khỏi con cái của họ. 

Bộ An ninh Nội địa dưới thời chính quyền Trump thứ nhất cũng lưu ý rằng chính sách này nhằm bảo vệ những nạn nhân trẻ em bị buôn lậu qua biên giới bởi những đối tượng không có quan hệ thân thích.

Cuối cùng, ông Trump đã phải chấm dứt chính sách này bằng một sắc lệnh hành pháp vào tháng 6 năm 2018.

6. Nỗi bức xúc: các thành phố trú ẩn

Ông Homan đã không ít lần bày tỏ sự bức xúc về các thành phố trú ẩn – những thành phố áp dụng chính sách ngăn cản cơ quan thực thi pháp luật địa phương và tiểu bang liên lạc và phối hợp với cơ quan di trú liên bang.

Một số thành phố trú ẩn, như Chicago, New York, và Los Angeles, thậm chí còn cấm các đặc vụ di trú tiếp cận các nhà tù để điều tra và quản lý những người nhập cư phạm tội đã bị kết án. Thay vào đó, những di dân phạm tội này đã được thả ra cộng đồng.

“Điều đó hoàn toàn vô lý. Mỗi người nhập cư phạm tội được một thành phố trú ẩn thả ra mà sau đó lại tái phạm, đây là một tội ác có thể được ngăn chặn. Ngay cả cộng đồng người nhập cư cũng không muốn những tội phạm [sinh sống] trong cộng đồng của họ”, ông Homan nhận xét. 

Những người ủng hộ chính sách thành phố trú ẩn nói rằng chính sách này xây dựng niềm tin trong cộng đồng nhập cư, qua đó khuyến khích họ trình báo tội phạm – khiến cho cộng đồng an toàn hơn.

Tuy nhiên, ông Homan cảnh báo rằng chính sách thành phố trú ẩn buộc ICE phải truy bắt những người nhập cư bất hợp pháp trong cộng đồng khiến các đặc vụ – và cả cộng đồng – đối mặt với nguy hiểm lớn hơn, thay vì tiếp nhận họ từ các nhà tù.

“Khi quý vị buộc chúng tôi phải [huy động lực lượng] và đến tận nhà của họ. Tôi phải đi vào trong tận nhà họ và tìm kẻ xấu đó, hắn có thể [sinh sống] cùng những người khác ở đó, những người này cũng có vấn đề về di trú. Công việc của tôi là đưa họ vào diện bắt giữ luôn”, ông Homan nói.

Ông Homan giải thích rằng ICE có chính sách “địa điểm nhạy cảm“, cấm các đặc vụ bắt giữ người nhập cư bất hợp pháp tại nhà thờ, trường học, và bệnh viện nếu không được hội sở chấp thuận. “Và [quyết định bắt giữ tại những địa điểm này] phải là vấn đề an ninh công cộng hoặc an ninh quốc gia nghiêm trọng mới được thực hiện”, ông Homan nói.

Ông Homan cũng nói rằng các thành phố trú ẩn khuyến khích nhiều người nhập cư bất hợp pháp vượt biên đến Hoa Kỳ và ẩn náu trong những thành phố này.

Ông Homan tiết lộ rằng Hoa Kỳ đã chi hàng tỷ đô la mỗi năm cho vấn đề an ninh biên giới, giam giữ, tòa án nhập cư, luật sư, và tòa phúc thẩm.

“Và cuối cùng, nếu một thẩm phán ban hành phán quyết cuối cùng, nó cần được thi hành. Vì nếu không, toàn bộ hệ thống này sẽ không còn tính liêm chính nào. Mọi người nói chúng tôi phân biệt chủng tộc và [chúng tôi tôn sùng thuyết] người da trắng thượng đẳng – năm ngoái chúng tôi đã trục xuất người nhập cư từ hơn 140 quốc gia. Không có bất kỳ cơ quan thực thi pháp luật nào khác ở đất nước này mà lại bị yêu cầu [ngừng hoàn thành nhiệm vụ của mình]”, ông Homan nói.

7. Cam kết ‘nhiều đợt trục xuất’ hơn

Ông Homan đã thẳng thắn phản đối các chính sách nhập cư của chính quyền Biden và kiên định ủng hộ cách tiếp cận của ông Trump.

Phát biểu tại Đại hội Toàn quốc Đảng Cộng hòa vào tháng Bảy, ông Homan cảnh báo những người nhập cư bất hợp pháp: “Hãy bắt đầu thu xếp hành lý ngay bây giờ, vì quý vị sẽ phải về nhà”.

Trong một cuộc phỏng vấn ngày 11 tháng 11 với chương trình “Fox and Friends”, ông Homan giải thích thêm về quyết định trở lại lãnh đạo chiến dịch trục xuất của chính quyền Trump thứ hai.

“Tôi phải quay lại và tương trợ [chính quyền Trump thứ hai] vì mỗi sáng thức dậy, tôi đều giận dữ [khi nghĩ đến] những [chính sách mà] chính quyền [hiện tại] này đã thực thi với biên giới [đã từng] an toàn nhất trong suốt cuộc đời tôi. Vì vậy, tôi sẽ quay lại và làm mọi thứ trong khả năng để sửa chữa nó”, ông Homan nói.

Khi được hỏi ông sẽ “sửa chữa [biên giới]” như thế nào, ông Homan tiết lộ rằng quyết định thực thi chính sách nhập cư sẽ “giống như trong chính quyền [Trump] đầu tiên”, nhưng với “nhiều đợt [trục xuất] hơn” sau khi số lượng người vượt biên bất hợp pháp gia tăng.

Ông Homan nói rằng quyết định loại bỏ những người nhập cư gây nguy hiểm đến an toàn công cộng hoặc an ninh quốc gia sẽ là ưu tiên hàng đầu của chính quyền Trump thứ hai.

8. Công chức được vinh danh

Vào năm 2015, dưới thời chính quyền Obama, ông Homan đã được trao Giải Thưởng Tổng Thống về Phục Vụ Xuất Sắc vì khả năng lãnh đạo “quyết đoán và đúng đắn” của ông khi giữ cương vị Phó Giám Đốc Điều Hành Cơ Quan Thi Hành và Trục Xuất của ICE. 

Đây là giải thưởng cao quý nhất dành cho công chức Hoa Kỳ. 

Quỹ Hiệp hội Cán bộ Thực thi Pháp luật Liên bang cũng vinh danh ông Homan là Nhà Lãnh đạo Thực thi Pháp luật Quốc gia của Năm vào năm 2018.

Samantha Flom/ The Epoch Times