The Times: Nghiên cứu của Anh ‘có thể giúp Trung Quốc chế tạo siêu vũ khí’

Vấn đề có lẽ nhiều người khó tin là nhiều năm qua, không ít học giả Anh đã và đang hợp tác với các trường Đại học Trung Quốc có nền tảng quân sự liên quan nhiều lĩnh vực như máy bay không người lái, công nghệ súng điện từ, vật liệu hàng không tiên tiến, radar, thiết bị gây nhiễu và pin hiệu suất cao.

Đại học của Anh nhận khoản tài trợ khổng lồ từ Trung Quốc

Một cuộc điều tra do The Times công bố vào ngày 4/2 cho thấy, kể từ năm 2015 hệ thống Đại học ở Anh đã nhận tài trợ 240 triệu bảng từ Trung Quốc cho nghiên cứu về quân và dân sự, bao gồm 40 triệu bảng từ ‘gã khổng lồ’ viễn thông Huawei cũng như 20 triệu bảng tài trợ từ một số viện nghiên cứu Trung Quốc bị Chính phủ Mỹ trừng phạt vì liên quan đến hỗ trợ quân đội Trung Quốc về máy bay chiến đấu, thông tin liên lạc và công nghệ tên lửa.

Nguồn tin dẫn thống kê chỉ ra trong 6 năm qua, số dự án hợp tác nghiên cứu khoa học quốc phòng có sự tham gia của các nhà khoa học từ Trung Quốc và Anh đã tăng gấp 3 lần, lên hơn 1000 dự án. Ngày càng có nhiều lo ngại xu thế hợp tác như vậy có thể giúp Bắc Kinh phát triển vũ khí ở mức độ nghiêm trọng.

Trước thực trạng, giới chức của Chính phủ Anh đã cảnh báo Anh đang trong cuộc “chạy đua vũ trang” với Trung Quốc nên những công nghệ tiên tiến mang lại lợi thế quân sự cho Anh phải được bảo vệ.

Một nguồn tin an ninh của Anh nhấn mạnh: “Chúng ta cần duy trì cân bằng tốt trong hợp tác nghiên cứu khoa học, thay cởi mở hào phóng một cách mù quáng cho phía Trung Quốc. Một số công nghệ có thể có những công dụng kép không rõ ràng, vì vậy phải hết sức lưu ý rằng sự hợp tác này có thể tiềm ẩn tai họa về đạo đức hoặc an ninh”.

Terence Langdon, giáo sư khoa học vật liệu tại Đại học Southampton chuyên về kim loại và gốm sứ có độ bền cao, đã đồng tác giả 18 bài báo chỉ với một nhà thiết kế đầu đạn người Trung Quốc tại Đại học Khoa học và Công nghệ Nam Kinh. Giáo sư người Anh này cũng kiêm nhiệm chức vụ tại một số trường Đại học khác trong nhóm 7 trường về quốc phòng của Trung Quốc.

Hai trong số ba công ty quân sự Trung Quốc bị Mỹ trừng phạt là công ty con của một nhà thầu quốc phòng lớn chuyên sản xuất máy bay chiến đấu cho quân đội Trung Quốc. Các công ty quân sự này đã tài trợ 5 triệu bảng Anh cho Đại học Hoàng gia London (Imperial College London) để nghiên cứu vật liệu hàng không vũ trụ công nghệ cao, và trong hơn 6 năm qua, trường này cũng đã nhận được khoản tài trợ 55 triệu bảng Anh từ Trung Quốc.

Giáo sư Michael Friswell tại Đại học Swansea, chuyên nghiên cứu các thành phần máy bay trực thăng và công nghệ cánh tiên tiến, đã có 24 bài báo là đồng tác giả với các học giả Trung Quốc. Năm 2011 ông được Đại học Hàng không và Du hành vũ trụ Nam Kinh trao tặng danh hiệu giáo sư danh dự.

• Các trường đại học ở Anh có thể đang giúp TQ phát triển vũ khí công nghệ cao
• Cuốn sách mới tiết lộ Facebook, Google, Tesla giúp đỡ ĐCSTQ giành vị trí “bá chủ công nghệ”

Lo ngại gia tăng về hợp tác giữa học giả Anh và các đối tác Trung Quốc

Tổng giám đốc MI5 Ken McCallum đã cảnh báo, đối với lợi ích của Anh thì Trung Quốc gây ra mối đe dọa lâu dài hơn là Nga.

Nghị sĩ Hạ viện Anh là Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Tom Tugendhat cho biết: “Một số học giả Anh đang chủ quan trước sự nguy hiểm của hợp tác quân sự-kỹ thuật với Trung Quốc. Trong một cuộc điều tra vào năm 2019, Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Anh đã phát hiện ra rằng, ‘Dù có vấn đề rủi ro nhưng các tổ chức nghiên cứu của hệ thống học đường Vương quốc Anh vẫn không muốn phản ứng thẳng thắn với những cáo buộc như vậy do họ phụ thuộc vào Trung Quốc để tuyển sinh và tài trợ nghiên cứu'”.

Martin Thorley, một chuyên gia về chính sách quốc tế Trung Quốc tại Đại học Exeter, cho biết: “Có vẻ như có rủi ro thực sự đối với một số trường Đại học Vương quốc Anh và nhân viên của họ: Họ đang trực tiếp cống hiến cho Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc”.

Trong một hướng dẫn của chính phủ do Trung tâm Bảo vệ Cơ sở hạ tầng Quốc gia (CPNI) – một cơ quan của MI5 – biên soạn đã cảnh báo các trường Đại học Anh rằng: Nếu không cẩn thận, các nghiên cứu hợp tác nhập nhằng quân sự – dân sự có thể bị lạm dụng và gây ra rủi ro về uy tín.

Quan hệ Anh – Trung thời Thủ tướng David Cameron được xem là “thời hoàng kim”, khi đó các nhà khoa học Anh được khuyến khích cộng tác với Trung Quốc. Trong nhiều năm đó, giới chức Anh nỗ lực thúc đẩy quan hệ trong các lĩnh vực với Trung Quốc, nhưng vài năm gần đây đã có chiều hướng xấu đi khi nhà cầm quyền Trung Quốc bị phanh phui các vụ bê bối về vi phạm nhân quyền và can thiệp vào quyền tự do học thuật trong các trường Đại học ở Vương quốc Anh.

Nguồn tin tại Whitehall lưu ý rằng lĩnh vực học thuật là mục tiêu chính của các cơ quan tình báo Trung Quốc do các dự án nghiên cứu là tài sản trí tuệ đầy triển vọng.

“Chính phủ dường như quan tâm đến việc làm thế nào để xoa dịu các trường đại học hơn là đối mặt với thực tế là nhiều trường đại học đang giúp quân đội Trung Quốc chế tạo siêu vũ khí”, một nguồn tin an ninh công nghệ chuyên nghiệp khác cho biết. “Khi sự thật quá rõ ràng, động thái của Chính phủ là thực sự thất vọng”.

Một phát ngôn viên của Chính phủ Anh cho biết hợp tác quốc tế là “tiêu chí nòng cốt cho vai trò của chúng ta với tư cách là một siêu cường khoa học”, nhưng “chúng ta sẽ không chấp nhận hợp tác gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia”.

Tuy nhiên, Hiệp hội Trường Đại học Vương quốc Anh phản hồi: “Bất kỳ hình thức hợp tác quốc tế nào mà chúng tôi thực hiện đều phải đảm bảo an toàn, bền vững và tuân thủ luật pháp. Chúng tôi hiểu rõ các cổ phần và hợp tác quốc tế của chúng tôi không gây ra mối đe dọa cho an ninh quốc gia”.

Đường Hưng Trung, Vision Times