Thượng nghị sĩ Josh Hawley tìm cách chấm dứt mọi hợp tác Mỹ – Trung về phát triển AI

Tuần này, ngành công nghệ Hoa Kỳ đã bị ảnh hưởng mạnh bởi sự ra mắt của DeepSeek từ Trung Quốc, và Thượng nghị sĩ Josh Hawley (Đảng Cộng hòa, Missouri) đang đề xuất một dự luật nhằm ngăn chặn điều đó tái diễn.

Dự luật của ông Hawley, có tên là “Đạo luật Tách rời Năng lực Trí tuệ Nhân tạo của Mỹ khỏi Trung Quốc“, sẽ chấm dứt mọi hợp tác giữa Mỹ và Trung Quốc trong lĩnh vực AI. Dự luật này sẽ cấm xuất khẩu hoặc nhập khẩu công nghệ AI từ Trung Quốc, cấm các công ty Mỹ tiến hành nghiên cứu tại đó và ngăn chặn bất kỳ khoản đầu tư nào của Mỹ vào các công ty công nghệ AI của Trung Quốc.

“Mỗi đô la và mỗi gigabyte dữ liệu chảy vào AI của Trung Quốc đều sẽ được sử dụng chống lại Hoa Kỳ. Nước Mỹ không thể tiếp tục trao quyền cho đối thủ lớn nhất của mình“, ông Hawley tuyên bố. 

Đây là một trong những dự luật đầu tiên được đưa ra nhằm phản ứng trực tiếp với sự xáo trộn trên thị trường do DeepSeek gây ra trong những ngày gần đây.

Việc DeepSeek ra mắt một mô hình AI cao cấp mới, với chi phí vận hành thấp hơn so với các mô hình hiện có như của Meta và OpenAI, đã khiến thị trường Mỹ chấn động. Cổ phiếu của hãng sản xuất chip Nvidia lao dốc vào thứ Hai (27/1) trước khi phục hồi dần vào thứ Ba (28/1). 

Sự ra mắt bất ngờ này cho thấy khả năng cạnh tranh kinh tế của Trung Quốc đã vượt xa khả năng của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và chính trị gia Mỹ trong việc thống nhất giải pháp đối phó.

Không giống như các dự luật khác nhằm ngăn Trung Quốc hưởng lợi từ đổi mới công nghệ của Mỹ, dự luật của ông Hawley sẽ áp dụng cho mọi công nghệ liên quan đến AI, thay vì chỉ nhắm vào một số tổ chức cụ thể—điều mà Trung Quốc trước đây đã lợi dụng bằng cách lách lỗ hổng của luật pháp thông qua các công ty khác.

Theo Bloomberg News, Microsoft và OpenAI hiện đang điều tra xem liệu DeepSeek có thể đã truy cập và sử dụng dữ liệu của họ để huấn luyện mô hình AI của Trung Quốc hay không.

Quan chức phụ trách trí tuệ nhân tạo của Nhà Trắng, ông David Sacks, nói với Fox News rằng có “bằng chứng đáng kể cho thấy những gì DeepSeek đã làm, là trích xuất kiến thức từ các mô hình của OpenAI”. 

Hôm thứ Hai, Tổng thống Donald Trump tuyên bố rằng sự xuất hiện của DeepSeek “nên là một hồi chuông cảnh tỉnh” cho các công ty công nghệ Mỹ, sau khi ứng dụng trợ lý AI giá rẻ này nhanh chóng vươn lên vị trí số 1 trên Apple Store của Apple vào cuối tuần qua. 

“Việc một công ty Trung Quốc ra mắt DeepSeek AI nên là lời cảnh báo cho ngành công nghiệp của chúng ta rằng chúng ta cần tập trung toàn lực vào cạnh tranh,” ông Trump nêu rõ. 

Tuy nhiên, ông Trump cũng cho rằng việc thế giới có quyền tiếp cận các mô hình AI rẻ hơn, nhanh hơn “cuối cùng lại là một điều tốt”.  

“Hy vọng rằng thay vì chi hàng tỷ và hàng tỷ đô la, bạn sẽ tốn ít hơn và vẫn có thể đạt được cùng một giải pháp,” ông Trump nói. 

Trong tuần cuối cùng tại nhiệm, Tổng thống Joe Biden đã ban hành quy định kiểm soát xuất khẩu đối với các chip AI.  Cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan khi đó cảnh báo rằng Mỹ chỉ đang đi trước Trung Quốc “từ sáu đến 18 tháng” trong lĩnh vực AI. 

Theo thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt, các quan chức Mỹ hiện đang xem xét “những tác động của DeepSeek đến an ninh quốc gia”, đồng thời nhấn mạnh rằng chính quyền Trump đang làm việc để “đảm bảo địa vị thống trị của AI Mỹ.”