Tiếp bước UAE, Bahrain tuyên bố bình thường hóa quan hệ với Israel

Bahrain hôm thứ Sáu (11/9) đã gia nhập cùng UAE đồng ý bình thường hóa quan hệ với Israel. Quốc đảo Trung Đông này trở thành quốc gia Ả Rập thứ tư thiết lập quan hệ ngoại giao với nhà nước Do Thái Israel.

Chính quyền Trump hòa giải thành công mối quan hệ giữa UAE, Bahrain với Israel

Tổng thống Donald Trump đã đăng thông báo Bahrain đồng ý bình thường hóa quan hệ với Israel lên Twitter sau khi ông nói chuyện qua điện thoại với Quốc vương Bahrain Hamad bin Isa Al Khalifa và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

“Đây thực sự là một ngày lịch sử”, ông Trump nói với các phóng viên có mặt trong buổi họp báo tại Phòng Bầu dục, Tòa Bạch Ốc hôm 11/9. Tổng thống Mỹ cho biết ông tin các quốc gia khác sẽ làm theo như vậy.

Mỹ, Bahrain và Israel cũng đã phát đi tuyên bố chung nói: “Việc mở ra kênh đối thoại trực tiếp và mối quan hệ giữa hai xã hội năng động và kinh tế phát triển này sẽ tiếp tục xu thế chuyển dịch tích cực tại Trung Đông và gia tăng ổn định, an ninh và thịnh vượng trong khu vực”.

Một tháng trước, UAE đã đồng ý bình thường hóa quan hệ với Israel theo một thỏa thuận hòa bình do Mỹ làm trung gian hòa giải. Hai nước dự kiến sẽ chính thức ký thỏa thuận hòa bình lịch sử này vào ngày thứ Ba (15/9) tại Tòa Bạch Ốc trước sự chứng kiến của Tổng thống Trump.

Theo thông báo của Tòa Bạch Ốc, buổi lễ ký kết nêu trên sẽ có sự tham dự của Thủ tướng Israel Netanyahu và Ngoại trưởng, hoàng thân UAE Sheikh Abdullah bin Zayed al-Nahyan.

>>Israel, UAE sẽ ký thỏa thuận hòa bình lịch sử tại Tòa Bạch Ốc vào ngày 15/9

Tuyên bố chung Mỹ, Bahrain và Israel nói rằng Ngoại trưởng Bahrain Abdullatif Al Zayani cũng sẽ dự buổi lễ hôm 15/9 và sẽ ký “Tuyên bố Hòa bình lịch sử” với ông Netanyahu.

Tuần trước, Bahrain nói rằng họ sẽ cho phép các chuyến bay giữa Israel và UAE được đi qua không phận quốc đảo này.

Thủ tướng Netanyahu phát đi tuyên bố qua video nói rằng quyết định của Bahrain đánh dấu “kỷ nguyên hòa bình mới”.

“Trong nhiều năm qua, chúng tôi đã thúc đẩy hòa bình, và bây giờ hòa bình sẽ thúc đẩy chúng tôi, sẽ đem lại những khoản đầu tư lớn cho nền kinh tế Israel”, ông Netanyahu nói.

Nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao UAE Hend al-Otaiba đã lên tiếng chúc mừng Bahrain và Israel, nói rằng động thái bình thường hóa quan hệ này đánh dấu “một thành tựu đáng kể và mang tính lịch sử khác, sẽ đóng góp to lớn cho sự ổn định và thịnh vượng trong khu vực”.

Bahrain là quốc đảo nhỏ tại Trung Đông nơi Mỹ đặt trụ sở chính của lực lượng Hải quân Mỹ trong khu vực. Ả Rập Saudi cùng với Kuwait và UAE năm 2011 đã điều động binh lính tới Bahrain để giúp chính phủ nước này dập tắt một cuộc nổi dậy. Năm 2018, Ả Rập Saudi cũng đề xuất đưa ra gói cứu trợ kinh tế 10 tỷ USD cho Bahrain.

Sau tuyên bố chung hôm 11/9, Bahrain bây giờ trở thành quốc gia Ả Rập thứ tư đạt được thỏa thuận hòa bình với Israel, trong đó có việc đồng ý đặt đại sứ quán tại mỗi nước. Ai Cập và Jordan đã làm điều này từ nhiều thập kỷ trước.

Chính quyền Trump với tham vọng hòa giải thế giới Ả Rập và Do Thái, đem lại hòa bình thực sự cho Trung Đông, đã đang cố gắng thuyết phục các quốc gia Ả Rập khác theo hồi giáo Sunni, trong đó có Ả Rập Saudi, bình thường hóa quan hệ với Israel. Ả Rập Saudi – đối thủ chính của Iran tại Trung Đông – tới nay cho thấy họ chưa sẵn sàng tuyên bố hòa bình với Israel.

Trong khi đó, Palestine tỏ ra thất vọng và lo ngại các động thái của Bahrain và UAE sẽ làm suy yếu lập trường lâu nay của Palestine về việc kêu gọi Israel phải rút quân khỏi các lãnh thổ đã chiếm đóng và công nhận nhà nước Palestine độc lập để đổi lại được bình thường hóa quan hệ với các quốc gia Ả Rập.

Một tuyên bố được phát đi nhân danh lãnh đạo Palestine đã lên án thỏa thuận hòa bình giữa UAE, Bahrain với Israel và gọi đó là sự phản bội công cuộc tìm kiếm độc lập của người Palestine.

Mỹ, Israel và UAE đã kêu gọi các nhà lãnh đạo Palestine hãy khởi động lại cuộc đàm phán với Israel. Những cuộc đàm phán hòa bình này đã đổ vỡ vào năm 2014.

Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã khước từ quan hệ chính trị với chính quyền Trump trong hơn 2 năm qua với cáo buộc Washington định kiến với Palestine và ủng hộ Israel.

Xuân Thành