Philippines không đưa phán quyết PCA ra nghị sự tại ASEAN 2017

Philippines, nước chủ tịch luân phiên ASEAN 2017, cho biết Hội nghị thượng đỉnh Đông Nam Á năm nay sẽ không thảo luận phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực (PCA) The Hague về vụ kiện biển Đông giữa Philippines và Trung Quốc.

Theo tờ báo The Inquirer hôm 5/1 trong cuộc họp báo tại phủ Tổng thống Philippines, thứ trưởng Ngoại Giao Philippines Enrique Manalo khẳng định tuy phán quyết PCA không nằm trong chương trình nghị sự, nhưng đề tài tranh chấp biển Đông sẽ chiếm một vị trí ưu tiên trong đề tài được thảo luận nhân Hội Nghị Thượng Đỉnh ASEAN dự trù vào tháng 11/2017.

Toà PCA ra phán quyết về vụ kiện biển Đông ngày 12/07/2016, theo đó phủ nhận các yêu sách chủ quyền quá đáng của Trung Quốc tại vùng biển này. Giải thích về việc không thảo luận phán quyết này, ông Manalo nói:

“Thực ra không có nhu cầu thảo luận nào về bản phán quyết của Tòa Trọng Tài The Hague, vì phán quyết này đã là một thực tế đang tồn tại, đã là một phần của luật lệ, của luật pháp quốc tế…, do đó, ưu tiên hiện nay là cố gắng có được bộ quy tắc ứng xử”.

“Bản phán quyết của Tòa sẽ không nằm trong chương trình nghị sự theo nghĩa là nó đã là một bộ phận của luật quốc tế, đã có sẵn ở đó, cho nên không cần phải thảo luận nữa”

Theo Thứ trưởng Ngoại giao Philippines, ASEAN hy vọng là sẽ thông qua được một bộ quy tắc ứng xử COC để giảm thiểu căng thẳng trong vùng biển đang tranh chấp giữa Trung Quốc với các láng giềng trong đó có 4 nước Đông Nam Á là Philippines, Việt Nam, Malaysia và Brunei.

Ông Manalo khẳng định: “Vấn đề biển Đông dĩ nhiên nằm trong chương trình nghị sự của ASEAN. Trong thực tế, trong suốt năm, chúng tôi sẽ tiếp tục công việc đang làm là tập trung vào Bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông vốn chưa hoàn chỉnh, vào bản Tuyên Bố về Quy Tắc Ứng Xử COC và các nguyên tắc của Bộ Quy Tắc Ứng Xử”.

Nhìn chung, đại diện Philippines cố trấn an các đồng minh ASEAN khi cho rằng trong tư cách là chủ tịch khối Đông Nam Á, Manila sẽ hành xử vì lợi ích quốc gia, nhưng đồng thời đáp ứng được các mối quan tâm của các thành viên khác trong ASEAN.

Thông báo này của chính quyền Philippines phù hợp với những động thái gần đây của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Hôm 29/12, trả lời đài CNN, Tổng thống Duterte tuyên bố ông không quan ngại gì việc Trung Quốc xây đảo nhân tạo hay quân sự hoá các đảo này. Ông nói thêm là ông không có ý định thúc đẩy các đòi hỏi chủ quyền của Philippines ở biển Đông và theo ông cường quốc duy nhất có thể ngăn chận Trung Quốc xây đảo nhân tạo chính là Hoa Kỳ.

Nhìn chung vì  muốn tránh đối đầu với Trung Quốc chính quyền Manila sẵn sàng gác bỏ phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực về vụ kiện biển Đông mà chính quyền trước đó đã rất vất vả mới có được. Ông Duterte xác định rằng chỉ khi Trung Quốc tiến hành khai thác dầu khí trong vùng biển thuộc chủ quyền Philippines, tức là động chạm trực tiếp tới lợi ích quốc gia, thì ông mới sử dụng phán quyết này.

Đức Trí (T/H)

Xem thêm: