Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức nói Trung Quốc đang gây ra ‘hỗn loạn’

Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức sẽ phát biểu trong bài diễn văn mừng ngày quốc khánh vào thứ Năm (10/10) rằng Trung Quốc đã sử dụng mọi biện pháp có thể để gây ra “sự hỗn loạn”, theo bản tóm tắt bài phát biểu. Phát biểu của ông Lại đến vào thời điểm khi Đài Loan báo cáo có thêm nhiều máy bay chiến đấu của Trung Quốc xuất hiện liên tục gần quốc đảo dân chủ. 

Ông Lại nhậm chức tổng thống Đài Loan vào tháng Năm sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi tháng Một. Ông bị Trung Quốc căm ghét và gọi ông là “kẻ ly khai”. Bắc Kinh tuyên bố Đài Bắc vốn là quốc gia dân chủ như lãnh thổ của riêng mình, quan điểm mà ông Lại và chính phủ của ông bác bỏ.

Trong bài diễn văn mừng quốc khánh, ông Lại sẽ nói rằng Đài Loan đang ở trong “tình hình phức tạp” và Trung Quốc tiếp tục quấy rối hòn đảo này về mặt quân sự và tâm lý, theo bản phác thảo nội dung của bài diễn văn được một quan chức gửi cho Reuters. 

Trung Quốc tiếp tục đàn áp “không gian quốc tế” của Đài Loan và sử dụng mọi cách có thể để gây ra “hỗn loạn”, ông Lại sẽ nói như vậy, nhưng cũng cam kết sẽ đi theo con đường của người tiền nhiệm Thái Anh Văn và duy trì hòa bình và ổn định một cách có trách nhiệm trên Eo biển Đài Loan, vị quan chức trên nói thêm. 

Các quan chức Đài Loan cho biết Trung Quốc có khả năng sẽ tiến hành tập trận quân sự gần Đài Loan để đáp trả bài diễn văn của ông Lại, coi đó là cái cớ gây sức ép buộc hòn đảo này chấp nhận tuyên bố chủ quyền của mình.

Quân đội Trung Quốc hoạt động gần như hàng ngày quanh Đài Loan và thường xuyên tổ chức những cuộc tuần tra mà Đài Loan gọi là “tuần tra sẵn sàng chiến đấu chung”, bao gồm cả cuộc tuần tra hôm thứ Tư (9/10) trước bài diễn văn của ông Lại.

Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết họ đã phát hiện 20 máy bay quân sự Trung Quốc ở phía bắc, ở trung tâm và ở tây nam của hòn đảo, đang hoạt động cùng với tàu chiến Trung Quốc.

Bộ Quốc phòng Trung Quốc không phúc đáp các cuộc gọi yêu cầu bình luận ngoài giờ làm việc, nhưng trước đó hôm thứ Tư (9/10) đã nhắc lại ý tứ phản đối đối với việc Hoa Kỳ bán vũ khí cho Đài Loan sau khi chính phủ tổng thống Biden phê duyệt khoản hỗ trợ quốc phòng bổ sung trị giá 567 triệu USD.

“Điều cần nhấn mạnh là việc trang bị khí tài cho Đài Loan chính là khuyến khích Đài Loan độc lập, và độc lập của Đài Loan đồng nghĩa với chiến tranh”, Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết, lặp lại lời tuyên bố trước đây của họ.

Ngày quốc khánh ở Đài Loan đánh dấu sự lật đổ triều đại Trung Hoa cuối cùng vào năm 1911 và sự ra đời của Trung Hoa Dân Quốc.

Chính quyền cộng hòa đã chạy sang Đài Loan vào năm 1949 sau khi thua trong cuộc nội chiến với phe cộng sản của ông Mao Trạch Đông.

Trung Hoa Dân Quốc vẫn là tên gọi chính thức của Đài Loan ngày nay và chưa từng có hiệp ước hòa bình hay hiệp định đình chiến nào được ký kết giữa Đài Bắc và Bắc Kinh.

Tại Washington, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết họ không thể suy đoán về việc Trung Quốc sẽ làm hoặc không làm gì để đáp lại bài diễn văn của ông Lại, diễn ra bên ngoài văn phòng tổng thống ở trung tâm Đài Bắc.

“Tuy nhiên, điều đáng nhấn mạnh là việc sử dụng các lễ kỷ niệm thường niên hoặc phát biểu trước công chúng làm cái cớ hoặc lời bào chữa cho các biện pháp khiêu khích hoặc cưỡng ép sẽ làm suy yếu hòa bình và ổn định”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết.

Ông Lại cho biết chỉ có người dân Đài Loan mới có thể quyết định tương lai của mình, và đã nhiều lần đề nghị đàm phán với Bắc Kinh nhưng đều bị khước từ.