Tổng thống Trump: thai phụ dùng thuốc giảm đau-sốt paracetamol; con có nguy cơ tự kỷ

Chính quyền Trump đã đưa ra một tuyên bố gây chú ý lớn, liên kết việc dùng Tylenol (paracetamol) trong thai kỳ với nguy cơ tự kỷ, dựa trên một số nghiên cứu chọn lọc và gắn liền với một chương trình nghiên cứu mới về tự kỷ. Lập trường này vấp phải sự chống đối mạnh mẽ từ giới bào chế dược phẩm và nhiều chuyên gia y khoa, qua đó bộc lộ sự chia rẽ sâu sắc giữa thông điệp của chính phủ và đồng thuận y học hiện hành. Đồng thời, chính quyền cũng đặt trọng tâm vào yếu tố độc chất môi trường và những liệu pháp thay thế (như leucovorin), báo hiệu một sự chuyển hướng lớn trong chính sách và nghiên cứu y khoa, vốn chắc chắn sẽ còn gây ra nhiều tranh luận.

Tổng Thống Donald Trump nói rằng việc sử dụng thuốc Tylenol (acetaminophen) trong thời kỳ thai nghén “có thể liên hệ với một nguy cơ rất cao mắc chứng tự kỷ.” Ông Trump kêu gọi phụ nữ mang thai nên hạn chế dùng Tylenol trừ khi thật sự cần thiết về mặt y khoa.

• Acetaminophen là tên quốc tế của một dược chất giảm đau mức độ nhẹ đến vừa (đau đầu, đau cơ, đau răng, đau kinh nguyệt, cảm cúm) – hạ sốt, còn được gọi là paracetamol tại Anh và Châu Âu

“Tóm lại, dùng Tylenol là không tốt. Vì lý do đó, các chuyên gia mạnh mẽ khuyến cáo phụ nữ nên hạn chế dùng Tylenol trong thai kỳ, trừ khi thật sự cần thiết,” ông Trump phát biểu.

Ngoài ra, chính quyền Trump cũng công bố một chương trình nghiên cứu quy mô lớn, để tìm ra nguyên nhân và phương pháp trị liệu chứng tự kỷ, trong đó NIH sẽ tài trợ 13 khoản trợ cấp mới thuộc Đề Án Khoa Học Dữ Liệu Tự Kỷ.

Ông Trump nói: “Ngày mai (23/9), chúng ta sẽ có một trong những thông báo y khoa lớn lao nhất trong lịch sử đất nước. Tôi nghĩ quý vị sẽ thấy điều đó thật kinh ngạc. Tôi nghĩ chúng ta đã tìm ra lời giải cho chứng tự kỷ.”

Đặc biệt, Tòa Bạch Ốc dự tính quảng bá leucovorin (thường dùng để chữa thiếu vitamin B9) như một liệu pháp trị tự kỷ. Các thử nghiệm ban đầu cho thấy thuốc có thể “cải thiện đáng kể” khả năng ngôn ngữ và hiểu biết ở trẻ tự kỷ.

Lập trường của các quan chức

Ủy viên FDA, bác sĩ Marty Makary, cho biết “chúng tôi hiện đã có những dữ liệu không thể phớt lờ” như những nghiên cứu (Boston Birth Cohort, Nurses’ Health Study, Mount Sinai–Harvard) đã chứng minh có “mối liên hệ nhân quả giữa việc dùng thuốc acetaminophen trong thai kỳ và chứng rối loạn phát triển thần kinh, gồm ADHD và chứng tự kỷ”.

Bộ Trưởng Y Tế và Dịch Vụ Nhân Sinh, ông Robert Kennedy Jr. chỉ trích các nghiên cứu trước đây của NIH “gần như chỉ tập trung vào những nghiên cứu an toàn về mặt chính trị nhưng hoàn toàn vô ích liên quan đến yếu tố di truyền của chứng tự kỷ. Điều đó chẳng khác nào nghiên cứu ung thư phổi mà không xét đến thuốc lá — và NIH đã làm như vậy suốt 20 năm qua.”

Ông Kennedy cũng nhấn mạnh rằng căn nguyên của tự kỷ bắt nguồn từ các yếu tố môi trường: “Nguyên nhân đến từ một loại độc chất môi trường, và có kẻ đã kiếm lợi nhuận bằng cách đưa độc chất ấy vào không khí, nước, thuốc men, và thực phẩm của chúng ta. Và họ cố tình bình thường hóa nó, nói rằng tất cả vốn dĩ đã hiện diện từ trước. Điều đó là bất lợi cho đất nước chúng ta.”

Ngành dược phẩm và giới y khoa phản đối

Hãng sản xuất Tylenol, Kenvue, kịch liệt phản đối, khẳng định “acetaminophen là lựa chọn giảm đau an toàn nhất cho thai phụ” và “những bằng chứng khoa học độc lập” không ủng hộ tuyên bố của ông Trump. Các giám đốc điều hành Tylenol gần đây đã gặp giới chức chính quyền để thảo luận việc duyệt xét và các bước kế tiếp.

Nhiều hội đoàn y tế vẫn tiếp tục khuyến nghị acetaminophen như loại thuốc giảm đau an toàn nhất cho phụ nữ mang thai, nhưng khuyên phụ nữ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Tình hình bệnh tự kỷ và yếu tố môi trường

CDC báo cáo tỷ lệ trẻ em 8 tuổi mắc chứng tự kỷ tại Hoa Kỳ tăng lên 1/31 (năm 2022), so với 1/36 (năm 2000). Họ cho biết sự tăng trưởng này “có thể do sự khác biệt về khả năng tiếp cận dịch vụ chẩn đoán sớm và cách thực hành chẩn đoán.”

Thiên Vân