Trump ký luật trừng phạt Nga, Moscow lên án ‘chiến tranh thương mại’

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Tư (2/8) đã miễn cưỡng ký thông qua luật trừng phạt mới lên Nga. Moscow cho rằng động thái này sẽ dẫn tới một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện và chấm dứt hy vọng có được mối quan hệ tốt đẹp hơn với chính phủ Trump.

Tuần trước, Thượng viện Mỹ đã thông qua luật này với đa số áp đảo, trong đó có những nội dung mâu thuẫn với mong muốn của tổng thống đảng Cộng hòa nhằm cải thiện quan hệ với Điện Kremlin.

Tổng thống Trump và Tổng thống Putin hội đàm tại Hội nghị G20, Hamburg, Đức.

Mặc dù vẫn ký duyệt dự luật, nhưng ông Trump đã chỉ trích nó vi phạm quyền hạn của tổng thống trong việc định hình chính sách đối ngoại. Ông Trump cho rằng ông có thể thực hiện “các thỏa thuận tốt” với các chính phủ nước ngoài hơn là bị xen ngang bởi Quốc hội.

Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev đã đăng trên facebook cá nhân gọi các biện pháp trừng phạt mới này tương đương với “một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện”. Ông Medvedev cũng nói thêm rằng luật mới áp đặt lên Nga cho thấy chính phủ Trump  bộc lộ “sự bất lực hoàn toàn”.

Thủ tướng Nga viết rằng: “Hy vọng về mối quan hệ với chính quyền mới của Mỹ sẽ được cải thiện đã kết thúc”.

Bản thân ông Trump cũng công khai bày tỏ quan ngại về các biện pháp trừng phạt này, trong đó có áp đặt lên cả Iran và Bắc Triều Tiên. Sự phản đối dự luật của chính Tổng thống đã dấy lên không ít nghi vấn về việc ông Trump sẽ thực thi luật và theo đuổi hành động chống lại Moscow mạnh mẽ thế nào.

Trong một thông điệp gửi các nhà lập pháp, ông Trump cho hay: “Mặc dù tôi ủng hộ các biện pháp cứng rắn để trừng phạt và ngăn chặn hành vi hung hăng và làm mất ổn định của Iran, Bắc Triều Tiên và Nga, nhưng luật này là có sai sót đáng kể”.

Luật mới cho phép Quốc hội ngăn chặn bất kỳ nỗ lực nào của Tổng thống Trump nhằm nới lỏng các biện pháp trừng phạt Nga.

Ông Trump phát biểu trong một tuyên bố độc lập rằng ông đã ký thông qua luật này “vì lợi ích của sự đoàn kết quốc gia” dù cho ông đã thấy nó có nhiều vấn đề.

Thực tế trong trường hợp này, Tổng thống Trump đã đặt vào tình thế khó khi Quốc hội trước đó đã thông qua luật với đa số áp đảo. Tức là, nếu ông Trump có dùng quyền phủ quyết thì cơ quan lập pháp cũng dễ dàng bỏ phiếu vượt qua sự phủ quyết của Tổng thống để luật mới được thực thi.

Chính vì vậy, phía Moscow đã có phản ứng trả đũa ngay từ khi Thượng viện thông qua dự luật vào tuần trước, chứ không cần chờ đến lúc ông Trump chính thức ký luật. Tổng thống Vladimir Putin hôm Chủ Nhật (30/7) đã nói rằng Mỹ sẽ phải rút 755 nhân viên ngoại giao đang làm việc tại Nga về nước. Đồng thời, Điện Kremlin cũng thu hồi lại hai cơ sở ngoại giao gần Moscow mà Mỹ đang sử dụng.

Ngoài các phản ứng quyết liệt của Nga, luật mới cũng đã khiến Liên minh Châu Âu (EU) thất vọng vì họ cho rằng những biện pháp trừng phạt mới mà Washington áp đặt lên Moscow có thể gây ảnh hướng tới an ninh năng lượng của các thành viên EU và thúc đẩy khối này có hành động đáp trả.

>>Hạ viện Mỹ thông qua lệnh trừng phạt Moscow, Nga và EU doạ trả đũa

Một số điều khoản của luật tập trung vào ngành năng lượng của Nga, với những giới hạn mới về đầu tư của Mỹ vào các công ty của Nga.  Các công ty Mỹ cũng sẽ bị cấm tham gia vào các dự án thăm dò năng lượng mà các công ty Nga có từ 33% cổ phần trở lên.

Luật này cũng bao gồm các biện pháp trừng phạt đối với các công ty nước ngoài đầu tư hoặc giúp thăm dò năng lượng của Nga, mặc dù Tổng thống có thể lựa chọn từ bỏ các biện pháp chế tài đó.

Với luật này, nó sẽ cho phép chính phủ Trump lựa chọn các biện pháp trừng phạt đối với các công ty giúp phát triển hệ thống đường ống xuất khẩu dầu khí của Nga, chẳng hạn như đường ống dẫn Nord Stream 2 mang khí đốt tự nhiên tới Châu Âu, trong đó có sự tham gia của các công ty Đức.

Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence, đang có chuyến công du tới các nước Baltic gần Nga cho biết rằng việc Tổng thống Trump ký luật trừng phạt mới biểu hiện rằng Quốc hội và Tổng thống “đang có tiếng nói thống nhất” về vấn đề Moscow.

Tuy nhiên, ông Rex Tillerson không nghĩ vậy. Ngoại trưởng Mỹ có chung quan điểm chỉ trích luật trừng phạt mới như Tổng thống Trump.

Phát biểu hôm thứ Ba (1/8), ông Tillerson nói: “Quốc hội đã thông qua luật trừng phạt mới lên [Nga] theo cách của họ, cả tôi và tổng thống đều rất thất vọng về điều đó”.

Xuân Thành

Xem thêm: