Trump và Haley lần đầu tranh luận trực tiếp sau tuyên bố tranh cử tổng thống Mỹ 2024

Từ ngày 1 – 4/3 cựu Tổng thống Mỹ Trump và cựu Đại sứ của ông tại Liên Hợp Quốc – bà Nikki Haley, sẽ tham gia Hội nghị hành động chính trị phe bảo thủ (CPAC) và có phát biểu trên cùng sân khấu, đây là lần đầu tiên cả hai tranh luận trực tiếp kể từ khi tuyên bố tranh cử tổng thống vào năm 2024.

Kể từ khi bà Haley khởi động chiến dịch tranh cử tổng thống vào tuần trước, đây là lần đầu tiên bà xuất hiện trong cùng hoạt động tranh cử với ông Trump – ứng viên nặng ký nhất của Đảng Cộng hòa, người đã sớm tuyên bố tranh cử Tổng thống vào năm 2024. Mặc dù rất ít thành viên Đảng Cộng hòa nghĩ rằng ông Trump và bà Haley có thể công kích trực tiếp nhau, nhưng họ cho rằng đây có thể là một trong những ví dụ rõ ràng nhất về căng thẳng gia tăng trong nội bộ đảng.

Theo tin tức của Capitol Hill vào ngày 26/2, một cố vấn lâu năm của Đảng Cộng hòa cho biết: “Có rất nhiều ứng viên thế hệ tiếp theo, tôi nghĩ Nikki sẽ cố gắng chứng minh một cách tinh vi rằng đang thực tồn tại trong lựa chọn giữa một ông già như Trump và thế hệ lãnh đạo trẻ đang thay đổi thế giới”.

“Cả hai đều có mặt ở CPAC và chúng ta sẽ thấy hai phong thái tính cách rất khác nhau”, nhà tư vấn nói thêm.

Ít nhất cho đến nay ông Trump vẫn là ứng viên hàng đầu trong cuộc đua sơ bộ ứng viên tổng thống của Đảng Cộng hòa, ông Trump vượt mọi đối thủ trong Đảng về mức độ nổi tiếng và tầm vóc, các cuộc thăm dò ban đầu cũng cho thấy ông đang nổi bật trong đông đúc ứng viên sơ bộ.

Nhưng ông Trump cũng là một người chạy trước từng bị vấp. Sau màn thể hiện mờ nhạt của phe Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022, ngày càng nhiều đảng viên Cộng hòa đặt câu hỏi về ảnh hưởng và bản năng chính trị của ông Trump vốn đã 76 tuổi, khiến các ứng viên trẻ khác như bà Haley (chỉ 51 tuổi) cho rằng đảng cần vai trò của lớp lãnh đạo trẻ hơn.

Bà Haley, cựu Đại sứ Liên Hợp Quốc và cựu Thống đốc Nam Carolina, cho đến nay đã vận động xung quanh ý tưởng này, dự kiến một lần nữa vấn đề này sẽ được bà đưa ra vào tuần tới tại sân khấu CPAC.

Chiến lược gia Saul Anuzis của Đảng Cộng hòa và cựu Chủ tịch Đảng Cộng hòa tại Michigan, người đã tham dự mọi CPAC kể từ năm 1978, cho biết rằng hội nghị CPAC khóa này bên ngoài Washington, D.C., sẽ mang đến cho Haley cơ hội thực sự để giới thiệu bản thân và thông điệp tranh cử của bà ấy với tầng lớp tích cực của Đảng Cộng hòa và nhóm nền móng phe bảo thủ.

Ông Anuzis nói: “Đó thực sự là cơ hội để Haley giới thiệu bản thân theo một cách khác. Mọi người biết bà ấy là cựu Thống đốc, cựu Đại sứ tại Liên Hợp Quốc, nhưng họ không thực sự hiểu bà ấy. Về cơ bản, bà ấy phải cho thấy tại sao bản thân có thể đáng tin cậy, thông điệp là gì và làm thế nào để làm điều đó mà không chống Trump, tôi nghĩ đó sẽ là hành động cân bằng của bà ấy”.

Đến nay bà Haley vẫn thận trọng không gây vấn đề với ông Trump, nhưng vẫn đưa ra những lời ám chỉ bất bình đối với lãnh đạo cũ của mình. Khi tuyên bố tranh cử vào tuần trước, bà lưu ý rằng trong 8 lần bầu cử tổng thống trước đây thì Đảng Cộng hòa đã thua 7 lần, qua đó kêu gọi thay đổi ban lãnh đạo của đảng, mặc dù bà không trực tiếp đề cập đến ông Trump, người đã thắng một cuộc bầu cử và cũng đã thua một lần.

Trong chuyến dừng chân ở Iowa vào tuần trước, khi được hỏi tại sao những cử tri trong quá khứ từng ủng hộ ông Trump thì năm 2024 nên ủng hộ bà, Haley nói rằng một ứng viên không nên “vừa 80 tuổi mới  (thành tổng thống) vào Washington, D.C.”, sau đó bà Haley lại tiếp tục ca ngợi ông Trump như một “người bạn” và “tổng thống phù hợp vào đúng thời điểm”.

Bà nói: “Tôi tự hào được phục vụ trong nội các của ông ấy. Nhưng dù sự việc có nghiêm trọng như thế nào, cũng như tất cả các phương tiện truyền thông và mọi người đều muốn nói về quá khứ, chúng ta cần để lại hiện trạng trong quá khứ. Chúng ta có việc phải làm. Chúng ta phải nhìn về phía trước”.

Một cuộc thăm dò toàn quốc của NPR-PBS NewsHour-Marist được công bố vào thứ Tư tuần trước (22/2) cho thấy 54% đảng viên Cộng hòa và những người độc lập nghiêng về phe Cộng hòa cho biết, phe Cộng hòa sẽ có nhiều khả năng giành được Nhà Trắng vào năm 2024 nếu ứng viên tổng thống không phải là ông Trump – thông điệp có thể khiến ông Trump vào thế không thể lạc quan.

Ông Anuzis cho rằng đối với Trump, CPAC sẽ thể hiện cam kết của ông đối với chiến dịch tranh cử năm 2024. Nhưng vào tháng 11 năm ngoái khi ông Trump với tư cách là người đầu tiên của Đảng Cộng hòa tuyên bố ứng cử Tổng thống năm 2024, một số thành viên Đảng Cộng hòa đã chỉ trích chiến dịch tranh cử của ông thiếu sức sống và chiến lược rõ ràng.

Mãi đến cuối tháng Một, ông Trump mới bắt đầu vận động tranh cử ở hai bang sơ bộ đầu tiên là New Hampshire và South Carolina. Và phải đến thứ Hai tuần trước (20/2) ông mới khởi động chiến dịch tranh cử cấp cao của mình ở Iowa – nơi diễn ra cuộc tranh cử đầu tiên của Đảng Cộng hòa.

Chiến lược gia Anunzis cho biết: “Đối với ông Trump, đó là vấn đề thuyết phục mọi người và cho họ thấy ông ấy nghiêm túc hay không nghiêm túc với chiến dịch lần này thế nào. Đó là điều mà ông ấy phải giải quyết. Hiện ông ấy có một cơ sở hạ tầng (chiến dịch tranh cử) rất hạn chế, lỏng lẻo, vì vậy ông ấy sẽ phải thể hiện cam kết của mình với chiến dịch và kích thích nhiệt tình của cử tri”; “Đây là cơ hội để ông ấy (Trump) khiến những người ủng hộ hào hứng và tích cực, những người đó đều là những người thích ông ấy”.

Các diễn giả đáng chú ý tại CPAC năm nay bao gồm cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo là người đang cân nhắc xem có nên tranh cử vào năm 2024 hay không, ngoài ra chú ý còn có doanh nhân giàu có và nhà hoạt động bảo thủ Vivek Ramaswamy chỉ mới 37 tuổi. Vào thứ Ba tuần trước (21/2), Ramaswamy đã tuyên bố năm 2024 tham gia ứng cử của Đảng Cộng hòa. Nhưng Thống đốc Ron DeSantis (44 tuổi) của Florida hiện đang là ngôi sao đang lên sáng giá nhất trong Đảng Cộng hòa sẽ vắng mặt trong sự kiện này, ông Ron DeSantis được biết đến cũng đang chuẩn bị cho cuộc tranh cử tổng thống.

“Tôi nghĩ rằng có rất nhiều sự quan tâm đến những ứng viên mới này, cho dù đó là Nikki, Vivek, Ron DeSantis”, Anuzis nói.