Venezuela: Biểu tình phản đối Maduro lan rộng, đảng đối lập nói có bằng chứng thắng cử

Chính phủ Maduro, mà Ủy ban bầu cử Venezuela tuyên bố chiến thắng, đã thông báo hôm 30/7 về việc rút các nhà ngoại giao khỏi 7 quốc gia Mỹ Latinh vì bị yêu cầu “xem xét lại” kết quả kiểm phiếu. Venezuela vừa tuyên bố sẽ dừng quan hệ ngoại giao với các nước như Argentina, Chile, Costa Rica, Peru. Mỹ cho rằng việc đàn áp người biểu tình hoặc phe đối lập là “không thể chấp nhận được”.

Reuters đưa tin, sáng sớm 29/7, Ủy ban bầu cử quốc gia Venezuela công bố số liệu thống kê sơ bộ cho thấy đương kim Tổng thống Maduro giành chiến thắng trong nhiệm kỳ tổng thống thứ ba với 51% phiếu bầu, còn ứng cử viên đối lập Gonzalez giành được 44%.

• Bầu cử Tổng thống Venezuela: Maduro và đối thủ González cùng tuyên bố chiến thắng

Thông báo về việc ông Maduro tái đắc cử đã bị phe đối lập và cộng đồng quốc tế nghi ngờ. Việc tái đắc cử thành công của ông Maduro đã gây ra sự phẫn nộ chưa từng có của công chúng ở nhiều thành phố trong nước.

Đảng đối lập Venezuela tuyên bố họ có bằng chứng về việc kiểm phiếu đại cử tri có thể chứng minh rằng đảng đối lập đã thắng trong cuộc bầu cử tổng thống này.

Các cuộc biểu tình của người Venezuela chống lại Chính phủ Maduro đã lan rộng khắp đất nước, với nhiều người tham gia các cuộc biểu tình “cacerolazo“, một cuộc biểu tình truyền thống của Mỹ Latinh trong đó mọi người đập nồi và chảo để bày tỏ sự bất bình. Đường phố đông đúc người đi xe máy, một số khoác cờ Venezuela trên người, trong khi những người khác che mặt bằng khăn quàng cổ để bảo vệ mình khỏi các cuộc tấn công bằng hơi cay của cảnh sát.

Người biểu tình hô vang: “Tôi không muốn vàng, tôi không muốn CLAP (chương trình viện trợ lương thực của chính phủ), tôi muốn Nicolas (Maduro) rời đi.”

Tại thủ đô Caracas, cảnh sát vũ trang hạng nặng đã cố gắng giải tán người biểu tình bằng cách bắn hơi cay, trong khi những người khác trang bị khiên dài và dùi cui dựng rào chắn. Tại Coro, thủ phủ của bang Falcon, những người biểu tình đã reo hò sau khi xô đổ bức tượng của cố Tổng thống Hugo Chávez và người cố vấn của ông Maduro.

Ngày 29/7, lực lượng an ninh đã bắn hơi cay và đạn cao su vào những người biểu tình giận dữ, ông Alfredo Romero, giám đốc tổ chức phi chính phủ Foro Penal, viết trên X rằng ít nhất 1 người thiệt mạng và 46 người bị bắt ở bang Yaracuy (tây bắc Venezuela).

Trạm quan sát xung đột Venezuela (The Venezuelan Conflict Observatory) cho biết tính đến 6h chiều giờ địa phương ngày 29/7, 187 cuộc biểu tình đã xảy ra ở 20 bang. Tổ chức phi chính phủ chuyên nghiên cứu nhân quyền cho biết: “Theo báo cáo của các phương tiện truyền thông, các nhóm bán quân sự và lực lượng an ninh Venezuela đã áp dụng nhiều biện pháp đàn áp và bạo lực”.

Hàng ngàn người biểu tình, bao gồm một số khu dân cư nghèo ở Caracas từng là pháo đài ủng hộ ông Maduro và chính phủ xã hội chủ nghĩa của ông, đã hô vang “Tự do” và “Để ông ấy trả lại quyền lực”. Phóng viên AFP cho biết, một số áp phích có chân dung của tổng thống đã bị đốt cháy.

Một người biểu tình giấu tên nói với Reuters: “Tôi sẽ đấu tranh cho nền dân chủ quốc gia ở Venezuela. Họ đã đánh cắp cuộc bầu cử của chúng tôi… Chúng tôi cần tiếp tục đấu tranh cho những người trẻ tuổi của mình.”

Tối 29/7, lãnh đạo đảng đối lập Maria Corina Machado, người bị Chính phủ Venezuela cấm tham gia bỏ phiếu, đã đăng thông điệp trên mạng xã hội X, kêu gọi những người ủng hộ tổ chức tuần hành vào ngày 30/7. “Người dân Venezuela thân mến, hẹn gặp lại các bạn vào ngày mai. Hãy tổ chức như một gia đình và thể hiện quyết tâm mà chúng ta phải thực hiện để mọi lá phiếu đều được tính và bảo vệ sự thật”, bà viết.

Ông Maduro tuyên bố trong một chương trình phát sóng trực tiếp từ dinh tổng thống rằng quân đội Venezuela đang hành động chống lại những gì ông gọi là những người biểu tình bạo lực. Quân đội Venezuela từ lâu đã ủng hộ ông Maduro và không có dấu hiệu nào cho thấy các nhà lãnh đạo quân sự đang cắt đứt với Chính phủ Maduro.

Ông Maduro nói: “Chúng tôi đã chú ý đến tất cả các hành vi bạo lực do cánh hữu thúc đẩy. Tôi có thể nói với người dân Venezuela rằng nếu họ gây tổn hại, chúng tôi sẽ hành động”, “Chúng tôi đã biết câu chuyện của bộ phim này, cho nên, một lần nữa chúng tôi lại hành động cùng với chính quyền dân sự, quân đội và cảnh sát. Chúng tôi đã biết cách họ làm việc.”

Bộ trưởng Quốc phòng Venezuela Vladimir Padrino cảnh báo không nên lặp lại “những tình huống khủng khiếp năm 2014, 2017 và 2019”. Trong những năm đó, những người biểu tình chống Chính phủ đã xuống đường ở Venezuela và hàng trăm người thiệt mạng.

Ông Maduro chỉ trích ông trùm công nghệ Mỹ Elon Musk. Trong lần xuất hiện trước công chúng mới nhất của mình, ông Maduro cho biết ông Musk muốn xâm chiếm Venezuela bằng “một đội quân” và “tên lửa không gian”.

Ông Maduro thậm chí còn cho rằng ông Musk là “kẻ thù không đội trời chung” của mình. 

Đảng đối lập Venezuela tuyên bố có bằng chứng thắng cử

Ngày 29/7, đảng đối lập Venezuela tuyên bố rằng 73% số phiếu bầu cử tổng thống mà họ nắm giữ cho thấy ứng cử viên Edmundo Gonzalez của họ đã giành chiến thắng không thể tranh cãi. Số phiếu mà ông giành được nhiều hơn gấp đôi so với ông Maduro.

Ông Ricardo Rios, người đứng đầu công ty phân tích Poder & Estrategia ở Caracas, Venezuela, cho biết kết quả thống kê của các nhà quan sát tham gia kiểm phiếu bầu cử tổng thống đã hỗ trợ tính chính xác của các cuộc thăm dò dân ý. Ông nói: “Quan trọng nhất, hồ sơ (kiểm phiếu) đã chứng thực tỷ lệ phiếu bầu được thấy trong các cuộc thăm dò dân ý.”

Ông Rios cho biết, các cuộc thăm dò dân ý ​​​​của công ty ông bên ngoài các điểm bỏ phiếu truyền thống ủng hộ Chính phủ cho thấy phe đối lập giành chiến thắng, ngay cả ở kho phiếu (nơi ủng hộ) của ông Maduro, tạo thêm độ khả tín cho các cuộc thăm dò trước bầu cử tổng thống. Ông Gonzalez dẫn trước ít nhất 30 điểm.

Các nhà thăm dò độc lập cho rằng tuyên bố giành chiến thắng của ông Maduro là không thuyết phục, Washington và các chính phủ khác ngay lập tức bày tỏ nghi ngờ về kết quả bầu cử tổng thống chính thức của Venezuela và yêu cầu kiểm phiếu đầy đủ.

Ngày 29/7, chính quyền Biden cho biết gian lận bầu cử đã khiến tuyên bố tái đắc cử của Tổng thống Venezuela Maduro mất đi “mọi độ khả tín”, đồng thời Washington mở cửa cho các biện pháp trừng phạt mới đối với quốc gia OPEC này

Trong cuộc phỏng vấn với CNN hôm 29/7, Ngoại trưởng Uruguay Omar Paganini tuyên bố Chính phủ Uruguay sẽ “không bao giờ” công nhận ông Maduro là tổng thống Venezuela trong cuộc xung đột này và nói rằng đảng đối lập đã thắng rõ ràng.

Chính phủ Peru đã ra lệnh cho các nhà ngoại giao Venezuela tại quốc gia Andean (Comunidad Andina, CAN) rời khỏi đất nước trong vòng 72 giờ với lý do “chế độ Venezuela hôm nay đã đưa ra quyết định nghiêm trọng và võ đoán”. Peru là quê hương của một trong những cộng đồng người nhập cư Venezuela lớn nhất, hầu hết trong số họ đã trốn khỏi quốc gia Nam Mỹ giàu dầu mỏ này trong những năm gần đây.

Tổ chức các quốc gia châu Mỹ (The Organisation of American States) cho biết sẽ tổ chức cuộc họp về cuộc bầu cử tổng thống Venezuela tại thủ đô Washington vào ngày 31/7.