Hà Nội đề xuất mở rộng vùng phát thải thấp từ vành đai 1 đến 3 sớm hơn kế hoạch

UBND TP. Hà Nội đang lấy ý kiến về dự thảo vùng phát thải thấp theo Điều 28 Luật Thủ đô. Dự thảo điều chỉnh lộ trình sớm hơn 5 năm, áp dụng từ vành đai 1 vào ngày 1/7/2026, mở rộng đến vành đai 2 và 3 vào năm 2028 và 2030, nhằm giảm ô nhiễm không khí.

• Hà Nội hỗ trợ đổi xe máy cũ, thí điểm ‘vùng phát thải thấp’ từ năm 2025
• Chuyển đổi xe điện: Tài xế lo khó trả góp 1-2 triệu đồng/tháng

Ngày 28/8, UBND TP. Hà Nội cho biết đang lấy ý kiến về dự thảo Quy định thực hiện vùng phát thải thấp, theo Điều 28 Luật Thủ đô. Dự thảo dự kiến trình HĐND TP. Hà Nội xem xét tại kỳ họp cuối năm 2025 và có hiệu lực từ năm 2026.

Vùng phát thải thấp (LEZ) là khu vực trong thành phố có mức ô nhiễm không khí cao, nơi phương tiện giao thông phải đáp ứng tiêu chuẩn phát thải nghiêm ngặt. Phương tiện không đạt chuẩn sẽ bị hạn chế lưu thông hoặc phải nộp phí.

Dự thảo mới điều chỉnh lộ trình và phạm vi so với Nghị quyết 47/2024 của HĐND TP. Hà Nội, phù hợp với Chỉ thị 20/2025 của Thủ tướng về các giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường.

Theo Nghị quyết 47/2024, từ năm 2025 đến 2030, Hà Nội thí điểm vùng LEZ tại một số khu vực thuộc quận Hoàn Kiếm và Ba Đình cũ, sau đó mở rộng từ năm 2031.

Tuy nhiên, dự thảo mới rút ngắn lộ trình 5 năm: từ 1/7/2026 áp dụng trong vành đai 1, từ 1/1/2028 mở rộng đến vành đai 2, và từ 1/1/2030 đến vành đai 3. Thành phố cũng khuyến khích các xã, phường khác thiết lập vùng LEZ.

Từ năm 2031, các khu vực đáp ứng một trong ba tiêu chí tại Điều 4 Nghị quyết 47/2024 phải áp dụng vùng LEZ. Tiêu chí bao gồm: khu vực thuộc vùng bảo vệ nghiêm ngặt và hạn chế phát thải theo Quy hoạch Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn 2050, gồm 12 quận nội thành cũ (Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Thanh Xuân, Cầu Giấy, Hoàng Mai, Tây Hồ, Long Biên, Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Đông); khu vực thường xuyên ùn tắc giao thông từ mức D đến F theo tiêu chuẩn TCVN 13592:2022 (mức A là lưu thông tốt, mức F là tắc đường); khu vực có chất lượng không khí trung bình năm gần nhất không đạt Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về các thông số SO2, NO2, tổng bụi lơ lửng (TSP), bụi PM10, bụi PM2.5.

Trong vùng LEZ, thành phố sẽ cấm xe tải hạng nặng chạy dầu diesel, cấm xe mô tô và xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch, đồng thời hạn chế hoặc cấm ô tô không đạt tiêu chuẩn khí thải mức 4 theo khung giờ, thời điểm hoặc khu vực. UBND TP. Hà Nội đề xuất áp dụng phí và lệ phí đối với phương tiện phát thải cao hoặc không khuyến khích lưu thông trong vùng LEZ.

Thành phố cũng nghiên cứu chính sách hỗ trợ người dân, tổ chức, doanh nghiệp sinh sống và làm việc trong vùng LEZ chuyển đổi từ phương tiện dùng nhiên liệu hóa thạch sang phương tiện năng lượng sạch, không phát thải.

Theo Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia 2016-2020, nồng độ bụi PM2.5 trung bình năm tại Hà Nội vượt gần hai lần quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, bụi PM10 vượt từ 1,3 đến 1,6 lần. Nguồn gây ô nhiễm không khí chủ yếu là phương tiện giao thông đường bộ, chiếm 58-74% tùy thời điểm, với xe máy là nguồn phát thải chính, tiếp đến là xe tải và taxi, cùng với bụi đường.

Kim Long