Nhà thờ Bùi Chu bị phá bỏ

Ngày 3/2, Nhà thờ Bùi Chu (Nam Định) chính thức được thu dọn, di dời nội thất, sau đó sẽ bị phá bỏ trong vài ngày tới để xây mới “một ngôi thánh đường với kiến trúc tương đối giống nhà thờ cũ”.

Tối 3/2, một giáo dân thuộc giáo phận Bùi Chu chia sẻ thông tin nhà thờ Bùi Chu bắt đầu tháo dỡ, di dời nội thất, sau đó sẽ “hạ giải” để xây dựng một thánh đường mới “tôn nghiêm, khang trang hơn” trên nền đất Đạo Bùi Chu.

Những hình ảnh tại nhà thờ Bùi Chu trong ngày 3/2 do vị giáo dân cung cấp cho thấy bệ thờ, các nội thất gỗ, tác phẩm điêu khắc, bàn ghế… trong nhà thờ Bùi Chu đã được gỡ để chuẩn bị đưa máy móc vào phá dỡ tòa nhà.

134 năm

Sáng 4/2, linh mục Giuse Nguyễn Đức Giang, Tổng đại diện giáo phận Bùi Chu, xác nhận nhà thờ chính toà (xã Xuân Ngọc, huyện Xuân Trường) sẽ được hạ giải trong một vài ngày tới.

Linh mục Giang cho biết kế hoạch hạ giải nhà thờ do Giám mục Thomas Vũ Đình Hiệu ấn định. Nhà thờ chính toà sẽ được xây mới giống như nhà thờ cũ. Các vật dụng từ nhà thờ cũ còn giá trị sẽ được tận dụng đưa vào nhà thờ mới.

Theo đó, sau khoảng 9 tháng kể từ ngày công bố tạm hoãn hạ giải Nhà thờ Chính Bùi Chu – theo thông báo của linh mục Giuse Nguyễn Đức Giang (ngày 10/5/2019), công trình 135 tuổi này chính thức bị phá dỡ, xây mới. Trái với quyết định hạ giải dự kiến vào ngày 13/5/2019, quyết định hạ giải vào tháng 2/2020 không được công bố trên trang web của Giáo phận Bùi Chu.

Tháng 5/2019, hơn 20 kiến trúc sư, nhà bảo tồn đã kiến nghị tạm dừng phá dỡ nhà thờ Bùi Chu. Theo kết luận khảo sát của nhóm chuyên gia, công trình nhà thờ Bùi Chu chỉ hư hỏng nhẹ, phần mái bị thấm dột, trần mái một số chỗ bong tróc nhưng kết cấu khung chịu lực còn tốt, đảm bảo khả năng chịu lực lâu dài nếu được gia cố thêm. Tường ngoài nhà rêu mốc vì lâu năm không được tu sửa, việc này khắc phục đơn giản.

Bản kiến nghị cũng đặt dấu hỏi vì sao nhà thờ Bùi Chu, Nam Định chưa được công nhận là di sản quốc gia. Theo nhóm chuyên gia, “đánh giá dựa trên các quy định về xếp hạng công trình di tích của Việt Nam thì đây là di sản văn hóa, kiến trúc, nghệ thuật cấp quốc gia”.

Theo khảo sát vào ngày 3/5, GS.TS.KTS Hoàng Đạo Kính, nguyên Viện trưởng Viện Bảo tồn di tích, đưa ra kết luận sơ bộ là nhà thờ Bùi Chu không phải đập đi: “Có thể cải tạo vì còn tốt“.

Theo GS Kính, đây là một công trình có ý nghĩa cột mốc của sự thâm nhập và phát triển thiên chúa giáo, công giáo ở Việt Nam, nhất là phía Bắc, là biểu hiện của sự hội nhập, kiến trúc Thiên chúa giáo phương Tây với kiến trúc bản địa.

Nhà thờ Bùi Chu được xây dựng vào năm 1881 và hoàn thành vào năm 1885, bởi giám mục người Tây Ban Nha Wenceslao Onate Thuận. Tòa nhà được trùng tu vào năm 1974 và năm 2000. Nhà thờ chính có chiều dài 78m, rộng 22m, cao 15m, với dấu ấn kiến trúc Barôc (Baroque) đặc trưng.

Nhà thờ Chính Toà giáo phận Bùi Chu có năm tuổi tương đương với Nhà thờ Đức Bà ở Sài Gòn (năm 1880) và Nhà thờ Lớn Hà Nội (năm 1886).

Một số hình ảnh tháo dỡ nội thất tại Nhà thờ Bùi Chu ngày 3/2 (Ảnh: Thế Thông/dẫn qua FB Nhà Thờ Công Giáo)