Bộ Nội vụ đề xuất tổ chức các Sở đặc thù và phòng chuyên môn cấp xã

Bộ Nội vụ đề xuất thành lập các Sở đặc thù như Ngoại vụ, Dân tộc và Tôn giáo, Du lịch tại một số địa phương, đồng thời quy định khung 3-4 phòng chuyên môn cho UBND cấp xã, đặc khu Phú Quốc tối đa 5 phòng.

• Bộ máy Chính phủ giảm 5 bộ, 4 cơ quan trực thuộc sau sắp xếp tinh gọn
• Bộ trưởng Bộ Nội vụ: Đánh giá công chức theo KPI, bỏ tư duy biên chế suốt đời

Ngày 2/6, Bộ Nội vụ cho biết đang hoàn thiện dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và UBND xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh. Dự thảo đề xuất thành lập các Sở đặc thù tại một số địa phương và quy định số lượng phòng chuyên môn tại cấp xã, cùng các tiêu chí liên quan.

Sở đặc thù tại cấp tỉnh

Bộ Nội vụ đề xuất một số địa phương được thành lập các Sở đặc thù, gồm Sở Ngoại vụ, Sở Dân tộc và Tôn giáo, Sở Du lịch, và Sở Quy hoạch-Kiến trúc (riêng tại TP. Hà Nội và TP.HCM). Mỗi sở có nhiệm vụ cụ thể và tiêu chí thành lập riêng.

Sở Ngoại vụ giúp UBND cấp tỉnh quản lý công tác ngoại vụ và biên giới lãnh thổ quốc gia (đối với tỉnh có đường biên giới). Sở này được thành lập nếu địa phương có cửa khẩu quốc tế đường bộ, đường hàng không, hoặc cảng biển quốc tế; hoặc có từ 500 dự án đầu tư nước ngoài (tổng vốn trên 100.000 tỷ đồng), trên 4.000 người nước ngoài sinh sống và làm việc, kim ngạch xuất nhập khẩu từ 100.000 tỷ đồng trở lên mỗi năm, và ký kết hợp tác quốc tế với từ 5 địa phương trở lên. Nếu không thành lập Sở Ngoại vụ, nhiệm vụ sẽ chuyển về Văn phòng UBND cấp tỉnh.

Sở Dân tộc và Tôn giáo hỗ trợ quản lý công tác dân tộc, tín ngưỡng, và tôn giáo. Sở được thành lập tại địa phương có ít nhất 20.000 người dân tộc thiểu số sống tập trung thành cộng đồng làng, bản; có ít nhất 5.000 người dân tộc thiểu số cần hỗ trợ phát triển; hoặc có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống tại khu vực xung yếu về an ninh, quốc phòng, xen canh, xen cư, hoặc biên giới với nước láng giềng. Nếu không thành lập, nhiệm vụ chuyển về Sở Nội vụ.

Sở Du lịch quản lý lĩnh vực du lịch, được thành lập tại địa phương có di sản văn hóa vật thể được UNESCO công nhận là Di sản thế giới, hoặc có khu du lịch quốc gia, điểm du lịch quốc gia, đô thị du lịch, hoặc điểm tham quan, nghỉ dưỡng quy mô lớn. Tiêu chí bổ sung là du lịch phải là ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp từ 10% trở lên vào GDP địa phương trong 5 năm liên tục. Nếu không thành lập, nhiệm vụ chuyển về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Sở Quy hoạch-Kiến trúc, chỉ áp dụng tại TP. Hà Nội và TP.HCM, hỗ trợ quản lý quy hoạch xây dựng và kiến trúc. Nếu không thành lập, nhiệm vụ chuyển về Sở Xây dựng.

Phòng chuyên môn cấp xã

Bộ Nội vụ đề xuất khung số lượng phòng chuyên môn thuộc UBND cấp xã gồm 3 phòng: Văn phòng HĐND và UBND, Phòng Kinh tế (đối với xã, đặc khu) hoặc Phòng Kinh tế, hạ tầng và đô thị (đối với phường và đặc khu Phú Quốc), và Phòng Văn hóa – Xã hội. Mỗi phòng bố trí 1 công chức lãnh đạo chuyên trách; nếu phó chủ tịch UBND xã kiêm trưởng phòng, phòng được bố trí 1 phó trưởng phòng.

Đối với xã, phường, hoặc đặc khu có dân số trên 60.000 người, được bố trí thêm không quá 1 phòng, nâng tổng số lên tối đa 4 phòng. Riêng đặc khu Phú Quốc được tổ chức không quá 5 phòng.

Theo thống kê, bình quân dân số cấp xã là 27.000 người, cấp phường là 60.000 người. Có 390/3.321 đơn vị hành chính cấp xã (11,7%) đạt trên 60.000 người, gồm 134/2.621 xã (5,1%), 254/687 phường (37%), và 2/13 đặc khu (15,4%). Tiêu chí dân số được chọn để phản ánh khối lượng công việc, đặc biệt tại phường, nơi tập trung phát triển kinh tế và giải quyết thủ tục hành chính.

Số lượng cấp phó và biên chế

Dự thảo đề xuất mỗi sở cấp tỉnh bố trí bình quân 4 phó giám đốc, tăng 1 so với quy định tại Nghị định số 45/2025/NĐ-CP. Riêng TP. Hà Nội được tăng thêm không quá 10 phó giám đốc, TP.HCM tăng thêm không quá 15 phó giám đốc.

Đối với phòng chuyên môn thuộc sở, phòng có dưới 10 biên chế công chức bố trí 1 phó trưởng phòng; từ 10-14 biên chế bố trí không quá 2 phó trưởng phòng; từ 15 biên chế trở lên bố trí không quá 3 phó trưởng phòng. Biên chế tối thiểu để thành lập phòng chuyên môn thuộc sở là 7 công chức.

Sáp nhập đơn vị hành chính

Ngày 2/6, ông Vũ Xuân Hân, Chánh văn phòng Bộ Nội vụ, cho biết chính quyền cấp xã sau sắp xếp dự kiến hoạt động từ ngày 1/7/2025, cấp tỉnh từ ngày 15/8/2025.

Trong tháng 5/2025, Bộ Nội vụ đã thẩm định 35 đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã, đồng thời phối hợp chỉnh lý các hồ sơ luật như Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi), và dự thảo Luật Việc làm sửa đổi. Bộ cũng tổ chức tập huấn để đảm bảo hoạt động không gián đoạn sau sáp nhập.

Trong tháng 6/2025, Bộ Nội vụ sẽ trình Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội các đề án, nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính, dự kiến ban hành trước ngày 30/6.

Bộ cũng xây dựng văn bản quy định tiêu chuẩn chức danh công chức cấp xã, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, và rà soát chính sách tiền lương, phụ cấp để phù hợp với mô hình chính quyền 2 cấp.