Vụ dầu chăn nuôi thành dầu ăn cho người: Bộ Công Thương nói trách nhiệm thuộc UBND tỉnh

Bộ Công Thương công bố chưa cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm đối với Công ty TNHH Sản xuất và Xuất nhập khẩu Nhật Minh Food, còn doanh nghiệp này đã có bản tự công bố sản phẩm đối với sản phẩm dầu thực vật.

• Vụ trăm tấn mì chính, hạt nêm, dầu ăn giả: Hà Nội là thị trường tiêu thụ ‘đầu bảng’
• Hơn 71.000 lít dầu ăn, khoảng 71 tấn mì chính, hạt nêm, bột canh giả bị phát hiện

Bộ Công Thương: Doanh nghiệp tự công bố sản phẩm, UBND tỉnh quản lý

Công ty TNHH sản xuất và xuất nhập khẩu Nhật Minh Food (tỉnh Hưng Yên) là doanh nghiệp nằm trong đường dây sản xuất và tiêu thụ dầu ăn giả có quy mô lên tới hàng chục nghìn tấn vừa bị triệt hạ, cùng các công ty như Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ An Dương, Công ty TNHH An Hưng Phước.

Sản phẩm dầu ăn dành cho người – dầu đậu nành Ofood của Công ty Nhật Minh Food hiện đã được xác nhận thực chất là dầu thực vật để làm thức ăn chăn nuôi. Sản phẩm được công bố có Vitamin A, tuy nhiên, kết quả kiểm nghiệm của cơ quan chức năng cho thấy không có thành phần này trong dầu ăn Ofood.

Hàng chục nghìn tấn dầu ăn giả đã được tiêu thụ vào các bếp ăn công nghiệp, nhà hàng, khu làng nghề bánh kẹo, đồ ăn cho trẻ em (như ở Hoài Đức, Hà Nội), theo xác nhận của Giám đốc Công ty Nhật Minh Food, Giám đốc Công ty An Dương, VTV24 đưa tin tối 24/6.

Tối cùng ngày, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) phát thông tin cảnh báo dầu ăn nhập khẩu với mục đích dành cho thức ăn chăn nuôi bị “biến” thành dầu ăn cho người “là hành vi vi phạm nghiêm trọng quy định về an toàn thực phẩm, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng”.

Dầu thực vật là mặt hàng thuộc nhóm sản phẩm do Bộ Công Thương chịu trách nhiệm quản lý an toàn thực phẩm, bao gồm toàn bộ chuỗi sản xuất, chế biến, kinh doanh và lưu thông trên thị trường – đại diện Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) dẫn quy định tại Điều 39 Nghị định 15/2018/NĐ-CP cho hay, Tạp chí điện tử Viettimes đưa tin ngay sau bản thông báo.

Một ngày sau, tối 25/6, Bộ Công Thương đưa ra tuyên bố, phủ định trách nhiệm trong vụ việc. Trên bản tin đăng trên báo Chính phủ, cơ quan này cho biết Công ty TNHH Sản xuất và Xuất nhập khẩu Nhật Minh Food đã có bản tự công bố sản phẩm đối với sản phẩm dầu thực vật. Tuy nhiên, Bộ Công Thương chưa cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm đối với doanh nghiệp này.

Đồng thời, Bộ Công Thương dẫn quy định tại Điều 65 Luật An toàn thực phẩm, Điều 40 Nghị định số 15/2018/NĐ-CP, UBND tỉnh có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm trên phạm vi địa phương, chịu trách nhiệm trước Chính phủ về an toàn thực phẩm tại địa phương; Tổ chức tiếp nhận bản tự công bố sản phẩm, chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo phân công, phân cấp; Thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm trên địa bàn quản lý.

“Bộ Công Thương chưa nhận được báo cáo của chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan về hành vi sản xuất và tiêu thụ dầu ăn giả nêu trên.” – theo nội dung bản tin.

Dầu ăn chăn nuôi dùng cho người gây hại thế nào?

Đại diện Bộ Công Thương xác nhận hành vi sử dụng nguyên liệu dầu thực vật có nguồn gốc dành cho thức ăn chăn nuôi để sản xuất, chế biến thực phẩm tiêu dùng cho người là hành vi cố ý làm sai lệch bản chất, công dụng và mục đích sử dụng của hàng hóa, có dấu hiệu cấu thành hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả theo quy định tại Khoản 7 Điều 3 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP.

“Dầu thực vật dùng cho chăn nuôi không đạt chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, không có công dụng, giá trị sử dụng dành cho người tiêu dùng. Khi bị cố tình đưa vào chuỗi sản xuất thực phẩm cho người và gắn nhãn là “dầu thực vật” hoặc “dầu ăn cho người” thì đã làm sai lệch về bản chất và công dụng; có dấu hiệu giả mạo về công dụng và mục đích sử dụng của hàng hóa.

Ngoài ra, việc gắn nhãn dầu thực vật dùng cho người là hành vi gian lận về bản chất hàng hóa. Hành vi này tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng tới sức khỏe cộng đồng và xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng.” – Bộ Công Thương cho hay.

Theo TS Nguyễn Hồng Vũ, Viện Nghiên cứu ung thư quốc gia City of Hope (California, Mỹ), trong công nghệ thực phẩm, dầu ăn cho người bắt buộc phải trải qua quá trình tinh luyện nghiêm ngặt nhằm loại bỏ tạp chất, cặn bẩn, axit béo tự do, peroxide, aldehyde; đồng thời được khử màu, khử mùi và bổ sung các vi chất cần thiết như vitamin A và D để đảm bảo an toàn sinh học và giá trị dinh dưỡng.

Ngược lại, dầu dùng trong thức ăn chăn nuôi thường là dầu ép thô hoặc đã qua sử dụng, không trải qua quá trình loại bỏ các hợp chất oxy hóa và không được kiểm soát nghiêm ngặt về các thành phần độc hại. Chúng có thể chứa các gốc tự do gây tổn thương tế bào, peroxide và aldehyde là tác nhân viêm mạn tính và ung thư, kim loại nặng có khả năng tích tụ trong gan và thận, cũng như các chất phụ gia công nghiệp không nằm trong danh mục được phép sử dụng cho thực phẩm người.

“Dầu dùng cho chăn nuôi không bao giờ được phép sử dụng làm thực phẩm cho người, kể cả gián tiếp hay trực tiếp. Nguy cơ không nằm ở “ăn vài lần có chết không”, mà ở việc tích lũy độc chất trong cơ thể qua thời gian và gây nên những căn bệnh tiềm tàng cho người sử dụng trong thời gian dài như ung thư, suy gan, suy thận!”, TS Vũ cho hay.

Trước khối lượng dầu ăn đã tiêu thụ ước tính qua doanh thu (8.200 tỷ đồng trong 3 năm), TS Vũ khẳng định đây là “mối đe dọa trầm trọng với sức khỏe cộng đồng người Việt trong thời gian dài”.