Vụ nuôi gà lôi trắng: Bị cáo Thái Khắc Thành được trở về nhà, cấm đi khỏi nơi trú

Sau phản ánh dư luận, TAND tỉnh Hưng Yên kiến nghị kháng nghị bản án sơ thẩm vụ án Gà lôi, hủy án để điều tra lại, và cho phép bị cáo Thái Khắc Thành tại ngoại với biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú.

Ngày 13/8, Chánh án TAND tỉnh Hưng Yên Đỗ Mạnh Tăng kiến nghị Viện trưởng VKSND tỉnh Hưng Yên kháng nghị Bản án hình sự sơ thẩm số 35/2025/HSST ngày 8/8/2025 của TAND Khu vực 5, Hưng Yên, về vụ án bị cáo Thái Khắc Thành phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.

Vụ án gây tranh cãi trên mạng xã hội khi anh Thái Khắc Thành (SN 1980, trú xã Thịnh Sơn, huyện Đô Lương, Nghệ An) bị TAND Khu vực 5 tuyên phạt 6 năm tù và 30 triệu đồng phạt bổ sung vì nuôi, mua bán 13 con gà lôi trắng, loài động vật nguy cấp, quý, hiếm.

Sau phản ánh dư luận, Chánh án TAND tỉnh Hưng Yên phối hợp với Viện trưởng VKSND tỉnh và Công an tỉnh để xem xét lại hồ sơ vụ án.

Theo hồ sơ, từ năm 2022, anh Thành tìm hiểu trên mạng xã hội, biết gà lôi trắng (Lophura nycthemera) là động vật nguy cấp, quý, hiếm thuộc Nhóm IB theo Nghị định 84/2021/NĐ-CP, không được nuôi, mua bán nếu không đăng ký.

Tuy nhiên, năm 2024, anh Thành mua một con gà lôi trống từ Cần Thơ với giá 4,5 triệu đồng và trao đổi một con chích chòe lửa lấy hai con gà lôi mái từ Diễn Châu, Nghệ An, để nhân giống. Các con gà lôi mái đẻ 13 trứng, nở 10 con gà con (3 trứng hỏng).

Ngày 26/3/2025, anh Thành bán 10 con gà con với giá 6 triệu đồng, nhưng bị Công an tỉnh Hưng Yên phát hiện, thu giữ tại phường Vũ Phúc, tỉnh Hưng Yên (trước đây thuộc Thái Bình).

Công an khám xét nơi ở của anh Thành, thu giữ thêm 3 con gà lôi trắng (một con trống, hai con mái).

Kết quả giám định ngày 2-3/4/2025 của Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam xác nhận 13 con là gà lôi trắng, thuộc Nhóm IB tại thời điểm khởi tố.

Cáo trạng số 68/CT-VKSVT ngày 30/6/2025 của VKSND Khu vực 5, Hưng Yên truy tố bị can Thành theo Điểm b, Khoản 2, Điều 244 BLHS (khung phạt 5-10 năm tù, áp dụng cho vi phạm liên quan đến 11-15 cá thể Nhóm IB).

Tại phiên sơ thẩm, Viện kiểm sát đề nghị phạt bị cáo Thành 5 năm 6 tháng đến 6 năm tù và phạt bổ sung 50-60 triệu đồng.

TAND Khu vực 5 tuyên phạt bị cáo Thành 6 năm tù và 30 triệu đồng phạt bổ sung, dựa trên Điểm b, Khoản 2, Khoản 4 Điều 244; Điểm s, Khoản 1 và Khoản 2, Điều 51 BLHS.

Tuy nhiên, Chánh án Đỗ Mạnh Tăng nhận định bản án sơ thẩm áp dụng sai quy định pháp luật.

Theo Thông tư 27/2025/TT-BNNMT (hiệu lực từ 1/7/2025) của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, gà lôi trắng đã được chuyển từ Nhóm IB (Nghị định 84/2021/NĐ-CP) sang Nhóm IIB, thuộc danh mục động vật hoang dã thông thường. Do đó, hành vi của bị cáo Thành có dấu hiệu phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã” theo Điều 234 BLHS, thay vì Điều 244 BLHS.

Điều 234 quy định khung phạt nhẹ hơn (phạt tiền hoặc phạt tù đến 5 năm, tùy giá trị động vật), nhưng cần điều tra lại để xác định giá trị 13 con gà lôi.

Cùng ngày (13/8), Viện trưởng VKSND tỉnh Hưng Yên ban hành Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 09/QĐ-VKS, đề nghị hủy Bản án sơ thẩm số 35/2025/HSST để điều tra lại.

TAND tỉnh Hưng Yên cũng ra Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn, cho phép bị cáo Thành trở về nhà với biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú, chờ xét xử phúc thẩm theo quy định của pháp luật.