Chưa rõ ‘người thổi còi’ COVID-19 Trương Triển đã được trả tự do hay chưa

Reuters đưa tin, sau 4 năm ngồi tù, người Trung Quốc tố cáo COVID-19 trong giai đoạn đầu bùng phát ở trung tâm thành phố Vũ Hán năm 2020 là Trương Triển (Zhang Zhan), dự kiến ​​​​sẽ được ra tù vào thứ Hai (13/5), nhưng người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho hay “không có thông tin liên quan” về vấn đề này.

• Phim tài liệu “Vũ Hán phong tỏa” được công chiếu nhân 4 năm BS Lý Văn Lượng cảnh báo

Vào đầu năm 2020 cô Trương Triển (40 tuổi) đã đi từ Thượng Hải đến Vũ Hán và công bố những thông tin trực tiếp về các bệnh viện đông đúc cùng những con phố vắng tanh, vẽ nên một bức tranh thảm khốc về dịch bệnh khác hẳn thông tin từ cơ quan chức năng nhà nước Trung Quốc.

Sau nhiều tháng đưa tin có video cụ thể, tháng 5/2020 Trương Triển bị bắt giam. Luật sư của cô cho biết vào thời điểm đó, các tài liệu tòa án mà Reuters có được cho thấy cô đã tuyệt thực vào cuối tháng Sáu, khiến cảnh sát phải trói tay và bức thực cô qua một cái ống.

Vào tháng 12/2020 cô bị tòa án Thượng Hải kết án 4 năm tù vì tội “gây rối”.

Một bản cáo trạng trong vụ án của Trương Triển, do các nhà hoạt động nhân quyền công bố, cho thấy cô sẽ được thả vào thứ Hai (13/5). Tuy nhiên, một trong những luật sư của cô là Trương Khả Khả (Zhang Keke) nói với Reuters rằng ông chưa thể xác nhận liệu cô đã được thả hay chưa. Ông nói: “Người thân và gia đình Trương Triển vẫn chưa trả lời tôi.”

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc là Uông Văn Bân nói với các phóng viên rằng không có “thông tin liên quan” về vấn đề này.

Vương Giản (Wang Jian) – một người Anh gốc Hoa đấu tranh thúc đẩy việc trả tự do cho Trương Triển – cho biết gia đình cô Trương đã phải chịu áp lực mạnh từ chính quyền, họ cảnh báo không được tiếp xúc với giới truyền thông. Vương Giản nói với Reuters: “Hoàn toàn không thể chấp nhận được việc Chính phủ Trung Quốc đã gây ra sự tàn ác như vậy đối với nhiều người bảo vệ nhân quyền và gia đình họ. Ngay cả sau khi họ ra tù, các quyền cơ bản của họ vẫn bị từ chối”.

Sức khỏe của Trương Triển sa sút nghiêm trọng trong tù, các nhóm nhân quyền cho biết đến giữa năm 2023 cô phải vào bệnh viện nhà tù.

Bộ Ngoại giao Mỹ lên án “vụ truy tố giả” đối với Trương Triển và liên tục kêu gọi trả tự do cho cô.

Nhà cầm quyền Trung Quốc đã phong tỏa thông tin dịch bệnh trong giai đoạn đầu đại dịch COVID-19 tại Trung Quốc, do đó việc Trương Triển dũng cảm điều tra phanh phui khiến cô được nhiều người Trung Quốc ca ngợi như một anh hùng, vụ án của cô cũng thu hút chú ý của quốc tế khi virus lây lan nhanh chóng khắp thế giới từ tâm điểm ở Vũ Hán.

Chính quyền Trung Quốc đã xử lý nghiêm khắc Trương Triển và những người chỉ trích chính sách chống COVID-19 của họ. Theo các phương tiện truyền thông, một người tố giác khác về COVID-19 là Phương Bân (Fang Bin) đã bị kết án 3 năm tù, được biết người này vào năm ngoái đã được trả tự do.

Một người ủng hộ cô Trương Triển đã viết trên mạng xã hội X: “Dù [tại Trung Quốc] những người vừa được ra tù thường bị giám sát nghiêm ngặt, quá trình này còn đau đớn hơn cả trong tù, nhưng tôi vẫn hy vọng rằng cô ấy (Trương Triển) sẽ có được sự tự do mà cô ấy xứng đáng có”.