ĐCSTQ muốn xây dựng Thâm Quyến thành đô thị kiểu mẫu thay thế Hồng Kông?

Phong trào phản đối dự luật dẫn độ tại Hồng Kông đang hừng hực khí thế, bên cạnh việc chính quyền đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) dùng truyền thông công kích và đe doạ dùng vũ lực với người biểu tình, mới đây lại đưa ra một kế hoạch biến Thâm Quyến thành “Khu kiểu mẫu đi đầu của Chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc”, điều này được cho là ĐCSTQ có ý đồ muốn dùng Thâm Quyến để  thay thế địa vị của Hồng Kông. Tuy nhiên, truyền thông Hồng Kông chỉ ra, có 2 nhân tố mang tính quyết định, khiến Thâm Quyến rất khó có thể thay thế Hồng Kông.

Ngày 18/8, khi khoảng 1,7 triệu người Hồng Kông tổ chức hoạt động phản đối dự luật dẫn độ, thì Quốc vụ viện Trung Quốc cũng đồng thời công bố văn kiện, tuyên bố sẽ xây dựng Thâm Quyến thành “Khu kiểu mẫu đi đầu của chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc”, mục tiêu là năm 2035 sẽ trở thành “hình mẫu của toàn quốc” và “thành phố kiểu mẫu trên toàn cầu”. Văn kiện cho biết, việc này nhằm thực thi chiến lược Khu vực vùng vịnh Quảng Đông-Hồng Kông-Macau (siêu dự án phát triển vùng vịnh Greater Bay Area), làm “phong phú” thực tiễn mới của sự nghiệp phát triển “một quốc gia, hai chế độ”. Văn kiện cũng đề cập đến việc, cần “hoàn thiện pháp trị” tại Thâm Quyến, “tăng cường đảm bảo đời sống người dân”, thậm chí cần đảm bảo cư dân Hồng Kông, Macau làm việc tại Thâm Quyến cũng được hưởng đãi ngộ “người dân thành phố”.

Về phương diện kinh tế, cần triển khai “thu hút nhân tài nước ngoài và chế độ quản lý xuất nhập cảnh một cách cởi mở hơn nữa” tại Thâm Quyến, xây dựng thí điểm khu mậu dịch tự do, xây dựng “thể chế mô hình kinh tế mở mới” phù hợp với quốc tế. Đồng thời hỗ trợ Thâm Quyến thí điểm cải cách quản lý ngoại hối, thúc đẩy nhiều tổ chức và cơ quan quốc tế mở trụ sở tại Thâm Quyến, thúc đẩy kết nối lưu thông thị trường tài chính Thâm Quyến với Hồng Kông, Macau, và chứng nhận lẫn nhau đối với các sản phẩm tài chính, thí điểm quốc tế hoá đồng Nhân dân tệ. 

Văn kiện vừa được công bố, đã khiến cư dân mạng có nhiều bàn tán sôi nổi. Giới quan sát lo lắng, hành động này của chính quyền Trung Quốc ngoài việc có ý đồ dùng tất cả những gì gọi là “khu kiểu mẫu” lừa gạt mọi người cùng hướng tới “xã hội chủ nghĩa”, cũng có khả năng đang muốn dùng Thâm Quyến để thay thế địa vị kinh tế của Hồng Kông, việc này cũng phủ lên một lớp mây đen cho tương lai của các cuộc phản đối dự luật dẫn độ. 

Tuy nhiên, truyền thông Hồng Kông phân tích chỉ ra, mặc dù ĐCSTQ có ý muốn dùng Thâm Quyến để thay thế vị trí trung tâm tài chính thế giới của Hồng Kông, nhưng thực thế rất khó làm được, Thượng Hải đã bắt đầu nỗ lực từ nhiều năm trước, và đến nay vẫn không thể thay thế Hồng Kông. 

Phân tích cho biết, Hồng Kông khó có thể bị thay thế vì 2 nguyên nhân: Thứ nhất, Hồng Kông có ưu thế về chế độ như tỉ giá hối đoái liên kết, hệ thống mậu dịch tự do, cũng có nền tảng tài chính chắc chắn, trong khi đó, hạn chế về quản lý ngoại hối của Trung Quốc Đại lục là một cản trở khó có thể đột phá; Thứ hai là, hệ thống luật pháp và cũng như cơ chế quản lý giám sát tại Hồng Kông hoàn thiện hơn so với Đại lục, có thể bảo hộ quyền tài sản một cách hữu hiệu, cũng như thu hút các nhà đầu tư quốc tế. 

Thực tế, trong văn kiện nói trên của Quốc vụ viện Trung Quốc, cũng đặc biệt nhấn mạnh kế hoạch xây dựng “Khu kiểu mẫu Thâm Quyến”, muốn đưa cái gọi là “kiến thiết chính trị của đảng” nằm ở vị trí đầu tiên, thì cần phải chấp nhận “sự lãnh đạo của đảng”, chấp hành “đường lối của đảng”. Giới quan sát cho rằng, điều này có nghĩa là cái gọi là “pháp trị”, “mở cửa”, chính sách “dân sinh”, đều chỉ có thể là bài viết hời hợt bề mặt mà thiếu sự đảm bảo thực sự.

Hiện tại, Hồng Kông vẫn là cánh cửa quan trọng cho đầu tư bên ngoài vào Trung Quốc. Theo số liệu của Bộ Thương mại Trung Quốc, số tiền đầu tư nước ngoài thực tế vào Trung Quốc năm 2009 lên đến 90,1 tỉ USD, trong đó đầu tư của Hồng Kông chiếm 59,9%, các năm sau đó đều tăng. Từ tháng 1 đến tháng 4 năm nay, đầu tư nước ngoài đạt  45,14 tỉ USD, trong đó Hồng Kông chiếm đến 69%.

Trí Đạt

Xem thêm: