Nhiều doanh nghiệp TQ chọn chip AI nội địa thay cho phiên bản Nvidia mới

Sau tháng 10 năm ngoái khi Mỹ ra quy định ngăn Nvidia bán chip trí tuệ nhân tạo (AI) hiệu suất cao cho Trung Quốc, các kỹ sư của công ty này đã nhanh chóng thiết kế dòng sản phẩm mới để tránh quy định mới. Dù Nvidia có được giải pháp nhưng họ lại phải đối mặt với vấn đề lớn hơn: Các công ty điện toán đám mây ở Trung Quốc – những khách hàng lớn nhất của Nvidia – không muốn mua chip AI công năng thấp hơn.

Các công ty điện toán đám mây lớn nhất Trung Quốc từ tháng 11 đã thúc đẩy thử nghiệm các mẫu thay thế chip AI của Nvidia. Những người quen thuộc với vấn đề này cho biết, Tập đoàn Alibaba và Tencent đã thông báo với Nvidia về số lượng chip họ sẽ đặt hàng trong năm nay sẽ ít hơn nhiều so với dự định mua ban đầu đối với sản phẩm Nvidia trước đây khi chưa bị cấm.

Người này cho biết, sản phẩm nội địa của Trung Quốc có khả năng tốt hơn sẵn sàng thay thế được những con chip hiệu suất kém hơn dành cho thị trường Trung Quốc này của Nvidia,  khiến chip do Trung Quốc sản xuất ngày càng được công ty Trung Quốc ưu tiên mua hơn. Alibaba và Tencent đang chuyển hướng một số đơn đặt hàng bán dẫn tiên tiến sang các công ty địa phương như Huawei, đồng thời dựa nhiều hơn vào chip mà họ có thể tự phát triển. Điều tương tự cũng xảy ra với hai khách hàng lớn khác của Trung Quốc: Công ty Baidu tiên phong về AI Trung Quốc, và ByteDance – chủ sở hữu TikTok.

• Baidu bất ngờ mua chip từ Huawei thay vì NVIDIA

Người này cho biết, khách hàng Trung Quốc không chắc chắn khả năng về lâu dài Nvidia có thể tiếp tục cung cấp cho họ những sản phẩm chất lượng cao, vì cơ quan chức năng Mỹ sẽ thường xuyên thẩm tra, theo đó bất cứ khi nào họ cũng có thể tăng cường việc kiểm soát. Các công ty công nghệ Trung Quốc đang điều chỉnh lại chiến lược để đối phó với những khó khăn trong tương lai trong việc có được các sản phẩm của Nvidia, để tránh quá trình tốn kém khi liên tục phải điều chỉnh công nghệ để thích ứng với các chip mới của Nvidia.

Đối với công ty Nvidia có trụ sở tại Santa Clara – California, việc kết nối giữa nhu cầu của các cơ quan quản lý Mỹ và việc cung cấp chip cho khách hàng Trung Quốc ngày càng trở nên khó khăn hơn. Công ty có các đơn đặt hàng chip trị giá hàng tỷ USD từ trước khi nhà chức trách ban lệnh kiểm soát, còn Trung Quốc là một trong những thị trường lớn nhất của công ty vốn dĩ xưa nay chiếm khoảng 1/5 doanh thu của công ty. Cho dù trước mắt chip của Nvidia đang bị thiếu hụt, nhưng căng thẳng địa chính trị gây ra rủi ro lâu dài về việc mất doanh thu ở nền kinh tế Trung Quốc lớn thứ hai thế giới, còn Trung Quốc đang xem phát triển AI là ưu tiên chiến lược.

Frank Kung, nhà phân tích tại hãng nghiên cứu công nghệ TrendForce, cho biết khoảng 80% chip AI cao cấp dành mà các công ty điện toán đám mây Trung Quốc sử dụng hiện đến từ Nvidia, tuy nhiên tỷ lệ này có thể giảm xuống còn 50% – 60% trong 5 năm tới. Ông nói thêm rằng việc thắt chặt kiểm soát chip ở Mỹ trong tương lai sẽ gây áp lực lớn hơn lên doanh số bán hàng của Nvidia tại Trung Quốc. Công ty Nvidia cho biết họ đang nỗ lực cung cấp các sản phẩm cho khách hàng trên toàn thế giới trên cơ sở tuân thủ các quy định của Mỹ.

Nvidia cũng cho biết họ không thấy tác động tài chính ngắn hạn từ việc hạn chế xuất khẩu chip AI sang Trung Quốc, vì họ có thể tìm được những khách khách hàng khác thay thế. Nhưng năm ngoái, Giám đốc tài chính Colette Kress của Nvidia chia sẻ rằng về lâu dài thì lệnh hạn chế chip AI đối với Trung Quốc sẽ ngăn cản ngành công nghiệp Mỹ cạnh tranh và dẫn đầu tại một trong những thị trường lớn nhất thế giới.

Trong hai năm qua, chính quyền Tổng thống Biden đã áp đặt hai đợt trừng phạt xuất khẩu nhằm hạn chế khả năng tiếp cận của Trung Quốc với các con chip và công nghệ tiên tiến – điều Mỹ cho rằng Bắc Kinh có thể sử dụng để cải thiện khả năng quân sự và giám sát. Giám đốc điều hành Jensen Huang của Nvidia vẫn hy vọng cung cấp bộ vi xử lý cao cấp cho Trung Quốc, đang làm việc với khách hàng Trung Quốc để xin giấy phép xuất khẩu.

Sau khi các hạn chế được áp dụng lần đầu tiên vào tháng 10/2022, công ty Nvidia đã thực hiện sửa đổi đối với các con chip mà họ bán ở Trung Quốc, theo đó giảm hiệu suất xuống dưới ngưỡng yêu cầu Chính phủ Mỹ. Vào năm 2023, công ty đã bán được trị giá hơn 1 tỷ USD số chip như vậy cho khách hàng Trung Quốc.

Theo WSJ, sau đó một năm cơ quan chức năng Mỹ lại gia tăng quy chuẩn đối với chip Nvidia sang Trung Quốc khiến hoạt động xuất khẩu cắt giảm thêm,  vì thế nhà sản xuất chip này đã phát triển một dòng mới kém mạnh mẽ hơn cho khách hàng Trung Quốc, có kế hoạch tung ra thị trường vào đầu năm nay. Tháng trước, Nvidia đã ra mắt GeForce RTX 4090 D, phiên bản cải tiến của chip chơi game hàng đầu đã được điều chỉnh sau những hạn chế mới nhất của Mỹ.

Công ty Trung Quốc này đã thử nghiệm các mẫu chip AI H20 hiệu suất cao nhất sắp ra mắt của Nvidia. Một số người thử nghiệm cho biết con chip này cho phép truyền dữ liệu một cách hiệu quả giữa nhiều bộ xử lý, khiến H20 tốt hơn so với các lựa chọn thay thế từ sản phẩm nội địa Trung quốc trong việc xây dựng các cụm chip cần thiết để xử lý khối lượng công việc điện toán AI. Tuy nhiên, đối tác Trung Quốc cần nhiều chip H20 hơn để mô phỏng sức mạnh tính toán mà họ có được từ các chip trước đây của Nvidia, điều này làm tăng thêm chi phí.

Các nhà phát triển cho biết, các con chip của Trung Quốc hiện nay có khả năng tương đương với các con chip của Mỹ trong việc xử lý suy luận – nơi các mô hình AI được huấn luyện để đưa ra dự đoán và các nhiệm vụ đào tạo ít phức tạp hơn. Công ty Huawei được CEO Huang thừa nhận là “đối thủ cạnh tranh mạnh” ở Trung Quốc của Nividia, đang giành chiến thắng trên thị trường Trung Quốc trước các nhà sản xuất chip của Mỹ. Những người quen thuộc với tình hình cho biết, năm 2023 Huawei đã nhận được đơn đặt hàng ít nhất 5.000 chip Ascend 910B từ các công ty Internet lớn của Trung Quốc, con chip này được coi là sự thay thế gần nhất đối với chip A100 hiệu năng cao của Nvidia vốn bị Mỹ cấm xuất khẩu sang Trung Quốc. Các nguồn tin cho biết, việc giao những con chip này sẽ kéo dài đến năm 2024 khi Huawei phải đối mặt với những hạn chế về sản xuất do lệnh trừng phạt của Mỹ.

Việc mua sắm của các tổ chức công Trung Quốc, chẳng hạn như của các nhà khai thác viễn thông nhà nước, đều yêu cầu sử dụng chip nội địa như của Huawei. Theo tài liệu mua sắm của các công ty, tháng 10/2023 China Telecom đã mua máy chủ AI trị giá khoảng 390 triệu USD chạy chip Huawei, trong khi China Unicom vào năm 2022 đã chi ít nhất 20 triệu USD. Những nguồn tin trên cho biết Huawei đã tăng cường nỗ lực mở rộng hệ sinh thái phần mềm và có kế hoạch ra mắt chip AI cao cấp mới ngay sau nửa cuối năm 2024. Kể từ năm 2022 khi Mỹ áp đặt các hạn chế, một số trung tâm điện toán AI được chính phủ Trung Quốc hậu thuẫn đã mua chip Huawei.

• Chip 5nm trong laptop Huawei là của TSMC, tin đồn công nghệ chip TQ đột phá bị xóa

Những người quen thuộc với vấn đề này cho biết, đơn vị chip T-Head của Alibaba cũng đang phát triển bộ xử lý AI chuyên dụng mới và đặt tên là “Hanguang”. Một giám đốc điều hành của Alibaba Cloud cho biết: “Nếu vài năm tới các hạn chế có thể thắt chặt hơn thì tốt hơn hết là ngay bây giờ nên bắt đầu xem xét các lựa chọn thay thế”. Đầu năm ngoái, cơn sốt về AI đã thúc đẩy nhu cầu về chip tiên tiến của Nvidia, khi các công ty lớn và các công ty khởi nghiệp của Trung Quốc cố gắng phát triển mô hình ngôn ngữ quy mô lớn của riêng họ. Giờ đây, nhiều doanh nghiệp nhỏ đang thu hẹp lại những nỗ lực đó, chuyển qua tập trung vào các ứng dụng AI.

Kenneth Yang, đồng sáng lập một công ty khởi nghiệp về AI y tế có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết ông có kế hoạch bỏ qua các chip mới nhất của Nvidia cho thị trường Trung Quốc, thay vào đó thuê sức mạnh xử lý AI từ Baidu hoặc Huawei. Người đang phát triển một ứng dụng điều dưỡng này cho hay: “Đó là một cách chi tiêu thông minh”. Nhiều kỹ sư tại các công ty công nghệ Trung Quốc cho biết, ít nhất trong 12 tháng tới chip của Nvidia sẽ vẫn là ưu tiên hàng đầu, vì hệ sinh thái sản phẩm rộng lớn hơn của Nvidia và vì nguồn cung thay thế  nội địa Trung quốc vẫn còn thiếu.

Kevin Xu, người sáng lập quỹ phòng hộ Internet Capital đồng thời là người viết về công nghệ và địa chính trị, nhận định rằng về lâu dài các hạn chế của Mỹ có thể sẽ thúc đẩy Trung Quốc phát triển công nghệ của riêng họ. Ông nói: “Hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc của Nvidia sẽ trở thành nạn nhân sau khi giai đoạn tích trữ hiện tại kết thúc”.