Trung Quốc sử dụng các khoản cho vay ở Mỹ Latinh để thúc đẩy mục tiêu chính trị, quân sự

Cuộc họp báo cuối năm của Quốc hội Mỹ hồi tháng 11/2020 đã nêu rõ những quan ngại về ảnh hưởng ngày càng lan rộng của Trung Quốc trong khu vực thông qua hoạt động cho vay và đầu tư.

Báo cáo tuyên bố Trung Quốc đang làm sâu sắc hơn các mối quan hệ chiến lược về chính trị và quân sự của họ với các nước Mỹ Latinh, lưu ý rằng việc hợp tác với các chế độ độc tài, như Nicolas Maduro, đã tạo điều kiện cho “sự trượt dốc về dân chủ” đang thấy rõ tại Ecuador, Bolivia và Venezuela. 

Tại Venezuela, các khoản cho vay Trung Quốc lên tới với 60 tỷ đôla, số tiền lớn nhất họ cho một nước ngoài vay, khi đất nước vẫn chìm trong cuộc suy thoái kinh tế nặng nề. 

Đầu năm nay, Tập đoàn Phát triển Tài chính Quốc tế Mỹ đã nhảy vào và đồng ý giúp Ecuador trả hàng tỷ đôla vay của Trung Quốc với điều khoản loại trừ Trung Quốc khỏi hệ thống viễn thông của họ.

Nợ Trung Quốc của Ecuador bắt đầu từ  thời cựu tổng thống theo xã hội dân chủ Rafael Correa. Chính quyền của ông đã mất khả năng trả nợ từ năm 2008.

Nhà phân tích quan hệ Trung Quốc và Mỹ Latinh Fernando Menendez nói với Epoch Times rằng việc Trung Quốc cho các chính phủ có tầm nhìn ngắn hạn về kinh tế vay tiền là một nước cờ xuất sắc bởi tiềm năng thâu tóm tài sản ở những quốc gia này. 

“Với tất cả các mỏ dầu tại Venezuela và việc họ không có khả năng trả các khoản vay của Trung Quốc, bạn nên hỏi ngày nay ai đang sở hữu những mỏ dầu đó,” ông nói.

Venezuela có dự trữ dầu được chứng minh là lớn nhất thế giới.

Một mẫu số chung giữa các chính phủ khác nhau ở châu Mỹ Latinh và quan hệ của họ với các khoản vay của Trung Quốc là khả năng tiếp cận các thị trường tín dụng để xoá nợ bị hạn chế.

Theo Hội đồng Kinh tế và Xã hội Liên Hợp Quốc, khi tình huống này phát sinh ở các nước đang phát triển, nó tạo ra một mô hình vay nợ mà kết thúc là phụ thuộc vào kinh tế.

Sự khác biệt chủ yếu giữa Trung Quốc và các bên cho vay nước ngoài khác là Bắc Kinh thường dễ dãi hơn mặc dù các chính phủ vay quá mức rõ ràng đã rỗng túi.

Giành được bạn bè và phiếu bầu

Chính phủ Hoa Kỳ được cho là quan tâm nhiều hơn tới vị thế về chính trị và quân sự mà Trung Quốc giành được qua các thỏa thuận này.

Một ví dụ đáng chú ý là việc thành lập một nhà ga tàu vũ trụ do Quân đội Giải phóng Nhân dân điều hành tại khu vực Patagonia ở miền nam Argentina năm 2015.

Theo Quốc hội Mỹ, việc xây dựng các dự án “lưỡng dụng” tương tự ở châu Mỹ Latinh trong tương lai sẽ giups tăng cường sự hiện diện quân sự của Trung Quốc trong khu vực.

Hơn cả việc thâu tóm tài sản, Menendez cho rằng Trung Quốc đang cố giành được nhiều bạn bè và lá phiếu ủng hộ họ.

Ông giải thích rằng, thông qua các khoản cho vay và đầu tư lớn nhỏ khác nhau của Trung Quốc, các nước châu Mỹ Latinh sẽ có thể ủng hộ Bắc Kinh trong những tình huống yêu cầu bỏ phiếu về các chính sách, như ở Liên Hợp Quốc.

Và một trong các khoản đầu tư này là Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI).

Được khởi xướng từ năm 2013, sáng kiến được quảng cáo như một phương tiện để thúc đẩy kết nối toàn cầu qua việc tạo ra cái gọi là “các hành lang thương mại.”

Theo một đánh giá của Ngân hàng Thế giới, trong khi nhìn có vẻ tốt đẹp trên giấy tờ, Sáng kiến này tạo ra nhiều nguy cơ hơn tại các nước có cơ sở hạ tầng kém ổn định. Các nguy cơ bao gồm nợ không thể trả, suy thoái môi trường, và tình trạng thiếu minh bạch.

Năm 2017, Panama trở thành nước Mỹ Latinh đầu tiên tham gia BRI. Chỉ một vài tháng sau, họ đã thay đổi quan hệ ngoại giao từ Đài Loan sang Trung Quốc.

Trong vài năm tới, 18 trong 33 nước Mỹ Latinh và Caribbe sẽ có thể sẽ tham gia Sáng kiến này.

Argentina, Brazil, và Mexico đã mở rộng các quan hệ kinh tế của họ với Trung Quốc, nhưng chưa hoàn toàn chấp nhận BRI.

Theo dữ liệu khoa học từ tạp chí Nature, các con nợ Mỹ Latinh lớn khác của Trung Quốc là Brazil (28,2 tỷ đôla) và Ecuador (18,4 tỷ đôla).

Ngân Hà (theo Epoch Times)

Xem thêm: