Ngàn vàng dễ được, tri kỷ khó tìm

Một người cho dù sự nghiệp có thành công đến đâu đi chăng nữa mà không có một vài người bạn tâm giao, hoặc vì tư lợi mà khiến bạn bè thân thích đều rời xa, thì cuộc đời người ấy sẽ có một khoảng trống rất lớn. Xã hội hiện đại với sự cạnh tranh khốc liệt ở mọi lĩnh vực khiến cho mối quan hệ giữa người với người ngày càng trở lên lạnh nhạt và xa cách. Khi cuộc sống còn nghèo khó, có rất nhiều người vì bạn bè mà đồng cam cộng khổ, cùng chung hoạn nạn. Nhưng một khi giàu có rồi, bạn bè thân thiết bên mình lại càng ngày càng ít đi, nói gì đến tri âm tri kỷ. Hiện tượng này thực sự đáng để chúng ta suy ngẫm.

Người xưa nói: “Thiên kim dễ đắc, tri kỷ nan cầu”, ngàn vàng dễ được, tri kỷ khó tìm. Trong đường đời nhân sinh, đối với bất kỳ ai mà nói, bằng hữu là không thể thiếu. Nếu có thể gặp được một người tri kỷ thì đó là phúc phận không gì lớn hơn. Ngươi ấy chỉ có thể tùy duyên mà gặp chứ không thể cầu được.

Bằng hữu bình thường được chia làm hai loại, một loại là tương giao và một loại là tương tri. Tương giao thì rất dễ có mà tương tri thì rất khó tìm. Trong sách “Cảnh thế thông ngôn” của Phùng Mộng Long đời Minh viết: “Tương tri có mấy loại thế này: Kết giao ân đức gọi là tri kỷ, lòng dạ thấu hiểu gọi là tri tâm, thanh khí tương cầu gọi là tri âm”.

Rất nhiều người đều đang kiếm tìm tri âm tri kỷ của mình trong cõi hồng trần cuồn cuộn. Nhưng tri âm tri kỷ chân chính là gì? Người xưa thường lấy tích “Bá Nha đập đàn tạ tri âm” để miêu tả sự trân quý và khó tìm của những người như vậy

Tương truyền vào thời Xuân Thu, Thượng đại phu nước Tấn là Du Bá Nha trên đường trở về nước  phục mệnh sau khi đi sứ nước Sở thì gặp trận cuồng phong và mưa lớn, bèn neo thuyền dưới chân núi Quy Sơn. Một lúc sau, mưa tạnh trời trong, trăng tỏ sao thưa, Bá Nha thấy tâm tình khoáng đạt vui vẻ, bèn gảy cổ cầm bày tỏ tâm chí. Không ngờ tiếng đàn của ông khiến một người tiều phu là Chung Tử Kỳ đang kiếm củi dừng lại bình phẩm.

Bá Nha là đệ nhất cao thủ đàn cầm, vốn rất tự phụ, không ngờ Tử Kỳ thao thao bất tuyệt, từ cầm sử, cầm lý cho đến những khúc đàn mà Bá Nha chơi, không gì không thông hiểu tỏ tường. Điều này thực sự khiến Bá Nha kinh ngạc vô cùng.

Bá Nha đặt tâm chí ở núi cao. Tử Kỳ khen rằng: “Đẹp thay, sừng sững vời vợi, chí ở trên núi cao!”. Bá Nha lại tấu một bản nhạc đặt ý vào dòng nước chảy. Tử Kỳ lại khen rằng: “Đẹp thay, mênh mông bát ngát, tâm ý ở dòng nước chảy”.

Bá Nha biết Tử Kỳ là bậc hiền nhân ẩn cư nơi núi rừng. Một đêm mưa gió đã thành tựu kỳ duyên “Người gặp tri kỷ, cầm gặp tri âm”. Hai người tiếc rằng gặp nhau quá muộn, liền kết thành bạn thân, ước hẹn sang năm gặp lại.

Sang năm, Bá Nha đến nơi ước hẹn như đã định, không ngờ, Tử Kỳ bất hạnh đã ốm chết, chỉ thấy một bồi đất bên con đường mòn trong sơn dã. Bá Nha đau đớn mất tri âm, bi thống vạn phần, bèn ở ngay trước mộ Tử Kỳ đàn khúc “Cao sơn lưu thủy”. Sau đó ông cắt đứt dây, đập vỡ thân đàn, quyết tâm đến hết đời cũng không chơi đàn nữa.

Câu chuyện Bá Nha đập đàn tạ tri âm từ đó được lưu truyền cho đến ngày nay. Và khúc “Cao sơn lưu thủy” cũng trở thành một trong “Thập đại danh khúc” của Trung Hoa cổ đại.

Trong cõi hồng trần, sinh mệnh là một loại duyên, tình cảm cũng là một loại duyên. Bởi vậy có thể thấy, “ngàn vàng dễ được, tri kỷ khó tìm” thực sự là một câu danh ngôn chí lý.

Con người sống trên đời cần có tri kỷ. Người tri kỷ chân chính có thể cùng vinh nhục, cùng tiến thoái, có phúc cùng hưởng, có nạn cùng chịu, dẫu có mưa to gió lớn cũng không sợ, cũng coi như nhìn không thấy. Có người tri kỷ như thế thì nhân sinh quả là không hối hận.

Theo Vision Times tiếng Trung
An Hòa biên tập

Xem thêm: 

• 10 nhạc khúc nổi tiếng Trung Hoa cổ đại – Kỳ II: Thập diện mai phục

Mời xem video: Thấu hiểu nhau hà tất phải mượn tới muôn vạn lời nói