Quạt châu Âu thế kỷ 18, 19: Những tuyệt phẩm không nỡ dùng để quạt

Thể kỷ 18 và 19 là thời điểm hoàng kim của những chiếc quạt tại châu Âu. Là một phụ kiện khẳng định đẳng cấp và sự giàu có, những chiếc quạt đã trở thành một phong cách thời trang không thể thiếu đối với giới hoàng gia, quý tộc và những người trung lưu giàu có…

Vào thế kỷ 18, quạt trở thành một phụ kiện phổ biến của giới hoàng gia, quý tộc và trung lưu. Đến cuối thế kỷ này, thậm chí những người có đời sống thấp hơn cũng có thể mua được những chiếc quạt in đơn giản. Các loại quạt mới xuất hiện trong lúc nghệ thuật vẽ tranh trên quạt không ngừng phát triển và bản sao các tác phẩm của những họa sĩ bậc thầy trở nên phổ biến. Chúng phản ánh các sắc thái và sự ngẫu hứng trong lối sống vào thế kỷ 18, hé lộ khung cảnh về cuộc sống gia đình, tình yêu hay thậm chí là các vấn đề thời sự.

Thế kỷ 18: Thời kỳ hoàng kim

Chiếc giày
Khoảng năm 1811, có thể là những năm 1790

Nan được sơn mài theo phong cách Trung Hoa, mặt làm bằng giấy được in và được tô màu thủ công với hình ảnh một đứa trẻ đang cầm một chiếc giày đỏ.

Quý cô của tôi
Khoảng năm 1720

Bức tranh được vẽ trên quạt dưới dạng một câu chuyện liên kết với nhau để mô tả một gia đình quý tộc và những người hầu của họ trong một căn phòng lớn. Phía xa là những khu vườn được nhìn thấy qua cửa sổ.

Phụ nữ Paris thật khó hiểu
Khoảng năm 1770

Trên bức họa ở giữa, ta thấy một nhân vật nữ đang ngồi và một người thợ làm tóc đang đứng trên thang để thiết kế mái tóc giả của cô. Chiếc quạt này như một hình ảnh châm biếm về sự phức tạp và quá đà của các kiểu tóc giả thời trang đang thịnh hành vào thời điểm đó tại Pháp.

Tình yêu

Khoảnh khắc
Khoảng 1760

Trong suốt thế kỷ 18, những câu chuyện tình yêu được các họa sĩ truyền tải như một biểu tượng về những lời ước hẹn và hôn nhân. Hầu hết quạt thuộc thể loại này đều khắc họa hình ảnh nữ thần tình yêu Venus đang khuất phục thần chiến tranh Mars, hay các cặp đôi trong trang phục cổ điển tại đền thờ nữ thần của hôn nhân Hymen.

Diana và Endymion
Khoảng năm 1750

Bức tranh mô tả câu chuyện về tiên nữ Diana và Endymion, một chàng trai mà tiên nữ đem lòng thương yêu.

Phong cách Trung Hoa

Rất nhiều chiếc quạt của thời kỳ này được thiết kế để vẽ theo phong cách Trung Hoa, một phong cách trang trí Châu Âu kết hợp các yếu tố nghệ thuật và thiết kế của Trung Hoa và Tây Âu. Theo thời gian, thị hiếu đối với phong cách Trung Hoa tăng lên, đạt đỉnh vào khoảng 1770. Những chiếc quạt được vẽ với thiết kế huyền ảo luôn gợi nên những cảm nhận lạ kỳ, điều mà xứ sở Viễn Đông thường gợi lên trong tâm trí của người châu Âu.

Cabriolet và Chinoiseries
Khoảng 1750-60

Mặt quạt được chia làm hai dải riêng biệt, cả hai dải trên và dưới của mặt quạt đều được trang trí phong phú theo phong cách Trung Hoa.

Ảo mộng Trung Hoa
Khoảng năm 1780

Mặt quạt được làm từ giấy hai lớp được trang trí hoàn toàn bằng những họa tiết từ rơm, một kỹ thuật được cho là có nguồn gốc ở phương Đông và đưa đến Châu Âu vào thế kỷ XVII.

Thế kỷ 19: Kỷ nguyên của sự sang trọng

Vào nửa cuối của thế kỷ 19, quạt xếp thực sự khẳng định vị thế của mình như một phụ kiện trang phục thiết yếu, biểu tượng của sự xa hoa và giàu có. Nữ hoàng Pháp là Eugenie cũng là một người rất yêu thích phong cách thời trang này. Tại những địa điểm tráng lệ ở Paris – những rạp hát và nhà hát Opera – người ta thấy ngập tràn những chiếc quạt rung rinh đủ màu sắc có chất lượng tốt nhất.

Tiểu Thiên Sứ
Khoảng 1860

Quạt có nan bằng ngà voi được chế tác và mạ vàng, nan ngoài cùng khảm bạc mạ vàng, được đính ngọc trai màu ngọc lam.

Tình yêu
Khoảng 1865

Mặt quạt làm từ da vẽ hình một phụ nữ ngồi ở giữa, xung quanh cô là các tiểu thiên sứ.

Al Fresco
Khoảng 1880

Chiếc quạt của Pháp có mặt quạt làm từ da mô tả lại một bữa tiệc ngoài trời thế kỷ 18.

Cô gái chăn cừu
1983

Suối nguồn
Khoảng năm 1860

Trung tâm chiếc quạt là “Suối nguồn”, con suối truyền thuyết có khả năng khôi phục lại tuổi thanh xuân cho bất kỳ ai được uống hay đắm mình trong nó.

Hôn ước
Khoảng năm 1860

Chiếc quạt này là quà cưới dành cho công chúa Stephanie (của Bỉ) trong lễ cưới của cô với Rudolph von Hapsburg (người thừa kế của đế chế Austro-Hungari) từ người chú và dì của cô, bá tước và nữ bá tước xứ Flanders.

Đêm và ngày
Khoảng năm 1895

Chiếc quạt có hình ảnh các nữ thần và tiểu thiên sứ đang chơi đùa trên những đám mây.

Tư liệu sử dụng từ Google Art & Culture
Ảnh: The Fan Museum, London

Huy Minh biên tập

Xem thêm:

• Nghệ thuật của những chiếc quạt xếp
• Nghệ thuật chế tác hộp đựng thức ăn tinh xảo tại Trung Hoa thời cổ
• Thập trường sinh đồ: Khát vọng trường thọ của phương Đông

Mời xem video: