Trí tuệ cổ nhân: Làm việc cần dụng tâm chuyên nhất

Trong dân gian có những câu nói nghe thì thấy thật mộc mạc nhưng lại hàm chứa đạo lý sâu sắc, tựa như câu: “Nhất tâm bất khả nhị dụng” hay “Dụng tâm chuyên nhất”. Người ta khi làm việc không nên ôm đồm, phân tán sự chú ý, làm bất cứ việc gì dù lớn hay nhỏ cũng phải chuyên tâm, bền lòng thì mới đạt được thành công.

Đại tướng Phí Y thời Tam quốc có tư chất phi phàm, nhìn sơ qua là hiểu việc, trí nhớ cực cao, lại có công phu “phân tâm nhị dụng”, nên có thể vừa chơi cờ, vừa tiếp khách, vừa xử lý công vụ không lầm lỗi. Nhưng xuyên suốt lịch sử, số người có thể đạt được công phu “phân tâm nhị dụng” chỉ đếm trên đầu ngón tay. Khi Đổng Doãn thay Phí Y làm Thượng thư lệnh, có ý học theo Phí Y thì phát hiện ra chẳng mấy chốc mà công việc chất chồng, trễ hẹn, sai sót. Kỳ thực từ xưa đến nay, phàm là người thành tựu được sự nghiệp lớn thì đều không phải là những người “tam tâm nhị ý”, việc gì cũng làm nhưng không đến nơi đến chốn.

Vương Hy Chi là bậc thầy thư pháp nổi danh thời Đông Tấn. Ông mải luyện tập tới mức quên ăn, quên ngủ, ngay cả trong lúc nghỉ ngơi, ông vẫn nghiền ngẫm ra kết cấu, khoảng cách và khí thế của thể chữ. Nói về sự khổ luyện của ông, nổi tiếng phải kể đến việc ông đã dành 15 năm để luyện viết chữ “Vĩnh” (永). Người đời sau không chỉ học ở ông nghệ thuật thư pháp mà còn cảm nhận được sự khổ luyện, chuyên tâm của ông dành cho thư pháp.

Trong chuyện cổ, Ngu Công có thể dời được hai ngọn núi trước nhà cũng chính là tác dụng tuyệt vời của “nhất tâm”, không bị phân tâm bởi những lời bàn tán chê cười. Khi một người có thể nhất tâm, kiên định không dao động thì có thể cảm Thiên động Địa và nhận được hồi báo xứng đáng với tâm sức mà họ bỏ ra.

Những kỳ thủ cờ vây đều hiểu được tầm quan trọng của “nhất tâm”. Trong lịch sử có không ít người mới xuất hiện thì có tư chất cao, tuy nhiên những người này về sau bị danh lợi trói buộc mà tâm thần rối loạn, không thể chuyên tâm học nghệ được nữa. Trong “Liệt truyện” có ghi lại điển cố “Nhất tâm bất khả nhị dụng” liên quan đến cờ vây như vậy. Xưa có một người tên là Thu, có thuật đánh cờ cao tuyệt. Bởi vì ông giỏi đánh cờ nên người ta gọi ông là Dịch Thu. Cũng bởi Dịch Thu là tài năng lớn trong giới kỳ thủ nên có những người đã nảy sinh lòng ghen ghét đố kỵ, muốn phá hoại uy tín của ông.

Một ngày nọ, khi Dịch Thu đang đánh cờ với người khác, những người này đã cho thổi sáo, thổi những khúc nhạc du dương. Âm nhạc này khiến tâm thần Dịch Thu không thể yên, cũng không thể chuyên tâm đánh cờ, kết quả Dịch Thu bị thua.

Qua mấy ngày sau, cũng vào lúc Dịch Thu đánh cờ với người khác, những người đó giả trang đến xin thỉnh giáo, đưa ra một số vấn đề khiến Dịch Thu không thể trả lời. Dịch Thu vì nghĩ đến mấy vấn đề đó, kết quả lại đánh thua cờ.

Thế là nhóm người nọ bắt đầu rêu rao thuật đánh cờ của Dịch Thu không hay, chỉ là kẻ lừa gạt. Đối với những lời đồn đó, Dịch Thu cảm thấy lo sợ nghi hoặc, vô cùng đau khổ.

Sau này có một vị cao nhân biết chuyện thì nói với Dịch Thu:

Người mù không nhìn thấy nhưng tai của họ lại vô cùng thính, đó là bởi họ chỉ chuyên chú ý nghe. Con ba ba không có tai nhưng mắt của nó lại vô cùng nhạy cảm với ánh sáng, đó là bởi nó chỉ chuyên chú nhìn. Người mù và con ba ba có thể đạt đến độ nhạy bén là bởi vì sự chuyên nhất trong lúc làm việc.

Đối với một người đi học mà nói, tâm tư không chuyên chú học mà vẫn luôn đọc, tuy âm thanh có thể vào tai, nhưng không hề vào được tâm. Việc này cũng tựa như người điếc ca hát, chẳng qua là bắt chước người khác, đối với bản thân không có ích lợi gì, cũng không thu được kết quả gì.

Lẽ thường, một người hay phân tâm, làm nhiều việc một lúc thì sẽ dễ khiến tâm bị rối loạn, hỗn tạp, nóng nảy, luống cuống và hỏng việc. Thông thường một sự tình được làm thành công thì không thể thiếu sự toàn tâm toàn ý, đặt tâm vào làm. Cho dù sự tình nhỏ đến mấy đi nữa cũng đều là như vậy. Làm việc mà không thể chuyên tâm thì sự tình nào cũng được chăng hay chớ, qua quýt cho xong, thậm chí là thất bại hoàn toàn.

Theo Epoch Times tiếng Trung
An Hòa biên tập

Xem thêm:

• Không quên tiểu tiết mới có thể thành tựu đại sự

Mời xem video: