(Tranh minh họa: Vision Times tiếng Trung)
Cổ nhân có câu: “Nhân quá lưu danh, nhạn quá lưu thanh”, nghĩa là chim nhạn bay ngang qua bầu trời, tiếng kêu của chúng đặc biệt dễ nhận ra, để lại “dấu vết” về sự hiện diện của chúng cho con người; còn người sống ở đời, dẫu sinh hay tử, cũng nên để lại tên tuổi, danh tiếng, và những giá trị tốt đẹp cho hậu thế. Con người sống trên đời, nên giống như một bóng mây, tan biến mà không ai nhớ đến, hay là nên để lại tiếng thơm, lưu lại hình mẫu cho người khác đây?
Vào thời cổ đại, chim nhạn được coi là loài chim quý, tượng trưng cho sự thanh cao và có đủ năm đức tính: nhân, nghĩa, lễ, trí, tín. Năm đức tính này cũng là những phẩm hạnh cốt lõi mà Nho gia đề cao, coi như nền tảng để tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ. Mặc dù trên thực tế chim nhạn không thực sự có đủ những điều đó, nhưng người xưa đã “hình tượng hóa” chúng để gửi gắm triết lý sống và khát vọng hướng thiện.
Người xưa tin rằng:
“Nhân” của chim nhạn thể hiện ở chỗ trong đàn luôn có những con già yếu, bệnh tật, không thể tự kiếm ăn. Những con khỏe mạnh sẽ không bỏ rơi đồng loại, mà chăm sóc, bảo vệ chúng. Đây là biểu tượng cho lòng nhân ái, biết thương người yếu thế.
“Nghĩa” của chim nhạn thể hiện qua tình cảm thủy chung son sắt. Khi một con chết đi, con còn lại sẽ không tìm bạn đời khác, mà sống cô độc suốt đời. Hình ảnh này khiến con người liên tưởng đến tình nghĩa phu thê, đạo vợ chồng trọn vẹn.
“Lễ” của chim nhạn biểu hiện qua trật tự trong đàn. Con già nhất sẽ bay đầu đàn, các con khác đều tuân theo thứ tự, không tranh giành vị trí. Dù những con trẻ khỏe có thể bay nhanh hơn, chúng vẫn giữ phép tắc, không vượt qua bậc trưởng thượng. Đây chính là biểu hiện của sự khiêm nhường và tôn kính.
“Trí” của chim nhạn thể hiện ở sự thông minh, nhanh nhẹn, biết tránh gió bão, giữ đội hình khi bay để tiết kiệm sức lực. Cách chúng ứng biến linh hoạt là biểu tượng cho trí tuệ và khả năng thích ứng.
“Tín” của loài nhạn được thể hiện ở việc chúng di cư theo mùa, đến và đi vào những thời điểm cố định hàng năm. Chính sự đúng hẹn ấy làm người ta liên tưởng tới sự giữ lời hứa, lòng trung thành.
Cũng chính vì được gửi gắm những nguyện ước tốt đẹp đó mà chim nhạn trở thành tín vật thiêng liêng trong lễ cưới hỏi thời xưa. Hôn lễ theo chế độ nhà Chu gồm sáu nghi lễ: nạp thái, vấn danh, nạp cát, nạp trưng, thỉnh kỳ, thân nghênh. Trong đó, chim nhạn được sử dụng khi “diện kiến” gặp mặt, chính là bởi vì năm đức tính của chim nhạn có sức mạnh thuyết phục và giáo hóa. Trao nhau chim nhạn còn có nghĩa là trao gửi lòng trung tín, thủy chung, và lời hứa vẹn toàn giữa đôi bên.
Như vậy, hình tượng chim nhạn là bài học đạo lý sâu sắc. “Nhân quá lưu danh, nhạn quá lưu thanh”, sống sao cho khi đi qua, người khác còn nhớ đến ta bằng lòng kính trọng, yêu mến – đó chính là cách để “lưu thanh” giữa chốn hồng trần.
Kỳ thực, để lại danh tiếng không nhất thiết phải là công danh rạng rỡ hay sự nghiệp hiển hách. Con người ta không chỉ khi làm được điều to lớn, kiến công lập nghiệp mới được người đời ca tụng, mà những hành động lương thiện nhỏ bé, bình dị hằng ngày cũng có thể lưu lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng người khác, thậm chí lan tỏa trong cộng đồng. Một nụ cười ấm áp, một lời chào hỏi ân cần, một cử chỉ giúp đỡ chân thành hay lời khích lệ đúng lúc cũng tựa như thanh âm chim nhạn giữa không trung. Những hành động nhỏ ấy, nếu được duy trì lâu dài, sẽ trở thành “dấu thanh” của chính ta trong lòng người khác.
Theo Vision Times tiếng Trung
An Hòa biên tập
Xem thêm:
Mời xem video:
Tại cuộc họp báo, khi được hỏi về việc liệu ông Tập Cận Bình có…
Một ngày trước đó, sau khi nhận được tin báo từ gia đình nghi phạm…
Người mẹ ngất xỉu khi chiếc ghe chở thi thể con tiến vào.
Deepfake sử dụng AI để tạo ra video, hình ảnh hoặc âm thanh chân thực,…
EU đang xem xét đề xuất cho phép các quốc gia thành viên tiềm năng…
OpenAI đã giới thiệu trình duyệt web riêng của mình mang tên Atlas vào thứ…