3 hành vi thường gặp ở trẻ có thể là dấu hiệu cha mẹ cần lưu tâm hơn

Trong quá trình nuôi dạy con, không ít bậc cha mẹ dễ bỏ qua những dấu hiệu nhỏ từ hành vi của trẻ. Tuy nhiên, một số biểu hiện tưởng chừng bình thường lại có thể là tín hiệu cảnh báo những vấn đề sâu xa hơn trong tâm lý và cách giáo dục của gia đình. Hiểu và chú ý đến ba hành vi thường gặp dưới đây sẽ giúp cha mẹ kịp thời điều chỉnh, tạo điều kiện để con phát triển khỏe mạnh và tự tin hơn.

Khi trẻ có nhiều khuyết điểm, nhiều bậc cha mẹ thường phản ứng gay gắt, thậm chí mắng mỏ hoặc đánh đập. Tuy nhiên, ít người thực sự hiểu nguyên nhân sâu xa dẫn đến những khuyết điểm đó ở con mình, cũng ít cha mẹ dành thời gian suy ngẫm tại sao con lại trở nên như vậy. 

Chẳng hạn khi trẻ lần đầu cố gắng rửa bát, có thể trẻ chưa làm được đúng, thậm chí làm vỡ bát đĩa. Thì phần lớn cha mẹ chỉ thấy khó chịu và mắng con vì “gây rắc rối”, mà không nhận ra đây là bước đầu của việc trẻ học hỏi và tự lập. Trên thực tế, có rất nhiều tình huống tương tự xảy ra trong cuộc sống hằng ngày, khiến sự tự lập của trẻ bị kìm hãm bởi những lời mắng mỏ và trách móc.

Khi trẻ lớn lên nhưng vẫn chưa biết cách sống độc lập, gặp khó khăn trong giao tiếp xã hội, thiếu tự tin và trách nhiệm, cha mẹ thường đổ lỗi cho con là thiếu năng lực hoặc vô trách nhiệm. Nhưng bạn đã bao giờ nghĩ lại xem, khi con lần đầu tiên cố gắng làm một việc gì đó thì bạn đã phản ứng ra sao chưa?

Câu nói cổ “Điều gì mình không muốn thì đừng làm cho người khác” thật rất đúng. Nếu bản thân không làm được thì cũng không nên yêu cầu người khác làm. Thế nhưng, có một số bậc cha mẹ lại thường xuyên mắc phải sai lầm này. Ví dụ, khi con cái buổi tối về nhà không làm bài tập mà xem tivi, cha mẹ liền trách mắng con một trận, ép con đi làm bài, nhưng sau đó chính họ lại bật tivi lên xem.

Một số cha mẹ thường chỉ trích con cái vì nói dối, nhưng chính họ lại không suy nghĩ kỹ trước khi nói điều không thật. Người ta vẫn nói cha mẹ là những người thầy đầu tiên và tốt nhất của con cái. Nếu cha mẹ thường xuyên nói một đằng làm một nẻo, con cái sẽ học theo và chỉ biết chỉ trích người khác mà không tự nhìn nhận lại bản thân mình.

Có câu tục ngữ xưa rằng: khi gặp bạn tri kỷ, một nghìn chén rượu cũng không đủ để thân tình; còn khi không hòa hợp, chỉ một lời nói cũng được coi là quá nhiều. Nếu ý kiến khác nhau và không thể đồng thuận, tốt nhất là nên giữ im lặng. Đây là nguyên tắc trong tình bạn giữa những người trưởng thành.

Trên thực tế, nguyên tắc này cũng nên áp dụng trong cách cha mẹ giao tiếp với con trẻ, đặc biệt là khi trẻ còn nhỏ. Cha mẹ là thế giới của trẻ, và khi trẻ muốn nói chuyện, điều đó có nghĩa là trẻ rất tin tưởng và thích giao tiếp với cha mẹ. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh lại cảm thấy những điều trẻ nói là nhàm chán hoặc ngớ ngẩn nên thường tỏ ra khó chịu hoặc bỏ qua.

Dần dần, trẻ sẽ không còn muốn chia sẻ hay tâm sự với cha mẹ đặc biệt là khi lớn lên. Đây là điều rất nguy hiểm vì trẻ sẽ giấu kín những cảm xúc, suy nghĩ của mình. Mình nhớ có một trường hợp cô bé bị bắt nạt ở trường trong thời gian dài, cuối cùng đã chọn cách tự tử, nhưng cha mẹ lại không hề hay biết những gì đã xảy ra với con.

Do đó, khi trẻ có hành vi không tốt, cha mẹ nên suy nghĩ lại cách giáo dục của mình, tìm hiểu nguyên nhân thay vì chỉ trích và đổ lỗi một cách mù quáng. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể nuôi dạy trẻ thành người tốt và giúp trẻ phát triển lành mạnh.

Trúc Nhi biên dịch
Theo Aboluowang