3 yếu tố then chốt để ngăn ngừa lão hóa nhanh chóng ở phụ nữ

Sự lão hóa ở phụ nữ không diễn ra dần dần mà sẽ xuất hiện đột ngột khi đến một độ tuổi nhất định (Đột nhiên lão hóa). Để ngăn ngừa tình trạng này, bác sĩ Dư Nhã Văn,chủ nhiệm phòng khám Trung y Thượng Tỷ tại Đài Loan, đã chia sẻ 3 bí quyết quan trọng chống lão hóa.

Giai đoạn nguy hiểm của ‘lão hóa đột ngột’

Theo một bài luận đăng trên Frontiers in Medicine năm 2022, tốc độ lão hóa da ở phụ nữ nhanh nhất trong khoảng từ 43 đến 47 tuổi, kèm theo sự gia tăng các đốm đồi mồi, sắc tố da sậm màu hơn và nếp nhăn xuất hiện nhiều hơn. Bác sĩ Dư Nhã Văn nhận định rằng, kết luận này phù hợp với mô tả của Trung y về lão hóa ở phụ nữ.

Trong Trung y, sinh lý phụ nữ diễn tiến theo bội số của bảy, mỗi bảy năm sẽ bước vào một giai đoạn sinh lý mới. Trung y cổ thư 《Hoàng Đế Nội Kinh》 giải thích rằng, từ “ngũ thất” (35 tuổi), phụ nữ bắt đầu lão hóa. Đến “thất thất” (49 tuổi), thận tinh suy kiệt, khả năng sinh sản suy giảm, chính thức bước vào giai đoạn mãn kinh. Giai đoạn “lục thất” (42–48 tuổi) chính là quá trình chuyển sang mãn kinh, được gọi là “tam dương mạch suy”.

Bác sĩ Dư Nhã Văn giải thích rằng, tam dương mạch bao gồm ba đường kinh dương ở tay và ba đường kinh âm của chân, tổng cộng lục (sáu)  kinh mạch. Chúng liên quan đến chức năng của Vị (dạ dày), đại tràng, tiểu tràng, bàng quang, đởm (mật) và tam tiêu. Khi tam dương mạch suy giảm, chức năng của những tạng phủ này cũng dần yếu đi.

Trong Trung y, các cơ quan nội tạng quan trọng của cơ thể được chia thành hai loại: tạng và phủ. Ngũ tạng bao gồm Tâm (tim), Can (gan), Tỳ, Phế (phổi) và Thận, chủ yếu đề cập đến một số cơ quan có mô nội tạng dồi dào ở ngực và khoang bụng, có chức năng tích trữ tinh khí. Lục phủ bao gồm Đởm (mật), Vị (dạ dày), Đại tràng, Tiểu tràng, Tam tiêu và Bàng quang, phần lớn là các cơ quan rỗng có chức năng tiêu hóa thức ăn, hấp thụ dinh dưỡng và bài tiết chất thải.

Trung y còn có câu: “Nhân quá tứ thập, âm khí tự bán”, (người qua 40 tuổi, thì âm khí tự giảm một nửa), ý nói rằng sau 40 tuổi, âm dịch nuôi dưỡng cơ thể và hormone ở phụ nữ bắt đầu giảm. Đồng thời, cả sáu kinh tam dương mạch đều đi qua vùng đầu và mặt, khiến tuyến mồ hôi và tuyến bã nhờn cũng vì thế mà giảm theo. Vì vậy, bề ngoài biểu hiện ra da dần trở nên thô ráp, thiếu độ đàn hồi và độ ẩm, tóc chuyển từ mềm mượt sang khô, hay xuất hiện tóc trắng, tóc thưa. Đồng thời, số lượng và tần suất kinh nguyệt cũng giảm dần.

Có nguy cơ lớn mắc bệnh tim mạch

Bác sĩ Dư Nhã Văn cảnh báo rằng, lão hóa đột ngột không chỉ thể hiện ở vẻ bề ngoài mà còn đi kèm với nguy cơ mắc các bệnh tim mạch tăng cao. Nguyên nhân chính là do sự giảm tiết hormone nữ, mà các hormone này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự giãn nở, đàn hồi và sức khỏe đối với hệ tim mạch. Khi bị thiếu hụt hormone, nguy cơ mắc bệnh tim mạch sẽ tăng cao.

Theo tuyên bố khoa học năm 2020 của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, trong giai đoạn chuyển sang mãn kinh, do mức độ hormone nữ suy giảm, nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở phụ nữ tăng đáng kể. Các triệu chứng có thể bao gồm đổ mồ hôi trộm, bốc hỏa, lo lắng, rối loạn giấc ngủ và các biểu hiện khác.

Bác sĩ Dư Nhã Văn cũng đặc biệt lưu ý rằng, các triệu chứng bệnh tim mạch ở phụ nữ không biểu hiện rõ ràng như ở nam giới. Ở nam giới, khi huyết áp tăng cao thường đi kèm với các triệu chứng như tức ngực, đau ngực rõ rệt, dễ gây chú ý. Trong khi đó, ở phụ nữ, huyết áp tăng cao lại thường biểu hiện qua mệt mỏi, tức ngực, đau mỏi vai gáy, dễ bị nhầm lẫn với triệu chứng do mệt nhọc thường ngày hoặc do công việc nội trợ gây ra, dẫn đến việc trì hoãn khám chữa bệnh. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, những phụ nữ có triệu chứng bốc hỏa càng nghiêm trọng thì nguy cơ mắc bệnh tim mạch càng cao.

3 yếu tố chính giúp làm chậm quá trình lão hóa

Muốn ngăn chặn hiện tượng “lão hóa đột ngột,” Bác sĩ Dư Nhã Văn nhấn mạnh rằng giấc ngủ, chế độ ăn uống và vận động là ba yếu tố quan trọng.

1. Giấc ngủ

Giấc ngủ là thời điểm then chốt để cơ thể tiết hormone. Bác sĩ Dư khuyến nghị nên tạo thói quen đi ngủ từ 10 đến 10 giờ 30 tối và bước vào giấc ngủ sâu lúc 11 giờ. Điều này giúp hỗ trợ quá trình tiết hormone một cách bình thường. Tuy nhiên, dưới áp lực công việc hiện đại khiến nhiều người vẫn bận rộn đến 11 giờ đêm, làm gián đoạn nghiêm trọng cơ chế tự phục hồi của cơ thể.

2. Chế độ ăn uống
   

Trước và sau thời kỳ mãn kinh, cơ thể mất collagen nhanh hơn, dẫn đến da thiếu chất béo và nước. Nhiều người chọn bổ sung bột collagen với hy vọng khôi phục độ căng bóng cho làn da. Tuy nhiên, Bác sĩ Dư Nhã Văn nhắc nhở rằng collagen khi vào cơ thể sẽ bị phân giải thành axit amin để hấp thụ. Và thay vì sử dụng bột collagen, hãy ăn nhiều thịt heo, thịt gà và cá, những nguồn protein chất lượng cao.

Đồng thời, việc tổng hợp collagen cần có vitamin C làm chất xúc tác. Bác sĩ Dư khuyến nghị nên uống một ly nước cam hoặc nước chanh sau bữa ăn để tăng cường tổng hợp collagen. Ngoài ra, các chất dinh dưỡng phụ thuộc vào khí huyết mới có thể vận chuyển khắp cơ thể. Có thể bổ sung thêm các thực phẩm như kỷ tử và táo đỏ đi vào tim và thận. Chúng không chỉ có tác dụng bảo vệ hệ tim mạch mà còn thúc đẩy quá trình lưu thông máu hiệu quả.

3. Vận động
   

Có nhiều cách để thúc đẩy khí huyết lưu thông, như tập thể dục, châm cứu, massage hoặc liệu pháp SPA. Các loại tinh dầu thơm sử dụng trong SPA có thể kích thích não tiết endorphin, giúp cải thiện tâm trạng và nâng cao chất lượng giấc ngủ.

Nghiên cứu đã chứng minh rằng vận động mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho việc trẻ hóa làn da, bao gồm tăng độ đàn hồi, thúc đẩy trao đổi chất và cải thiện sức khỏe tổng thể.