Cẩn thận với 10 loại thực phẩm dễ gây dị ứng nhất

Dị ứng thực phẩm không chỉ đơn thuần là một phản ứng cơ thể mà nó có thể đe dọa tính mạng nếu không được nhận diện và xử lý kịp thời. Trong thế giới ẩm thực đa dạng ngày nay, có những loại thực phẩm dễ gây dị ứng bạn cần thật sự cẩn trọng bởi nó có thể là yếu tố quyết định sự an toàn cho bạn trong từng bữa ăn!

Dị ứng thực phẩm đang ngày càng phổ biến ở người lớn. Các nhà nghiên cứu ước tính rằng hơn 10% người trưởng thành ở Hoa Kỳ mắc dị ứng thực phẩm. Tuy nhiên, con số này có thể thấp hơn thực tế, vì gần 20% người lớn tự báo cáo rằng họ bị dị ứng thực phẩm. Hơn nữa, khoảng một nửa số người mắc dị ứng thực phẩm sẽ tiếp tục mang theo tình trạng này cho đến khi trưởng thành.

Nguyên nhân gây ra dị ứng thực phẩm

Dị ứng thực phẩm xảy ra khi hệ thống miễn dịch phản ứng quá mức với một loại thực phẩm cụ thể.

Immunoglobulin (Ig) là một loại protein trong cơ thể, với các loại khác nhau đảm nhiệm các vai trò khác nhau. Immunoglobulin E (IgE) nhận biết các tác nhân lạ có thể gây hại cho cơ thể, như ký sinh trùng, vi khuẩn hoặc tế bào ung thư.

Trong trường hợp dị ứng thực phẩm, IgE nhầm lẫn thực phẩm nhất định là tác nhân xâm nhập có hại. Khi bạn ăn thực phẩm đó, IgE sẽ gửi tín hiệu cho cơ thể để kích hoạt các phản ứng. Những tín hiệu này dẫn đến sự giải phóng các hóa chất, gây ra nhiều triệu chứng của phản ứng dị ứng.

Hiện tại, chưa ai biết rõ nguyên nhân tại sao một số người lại sản sinh IgE chống lại một số loại thực phẩm cụ thể. Tuy nhiên, có một số yếu tố có thể làm tăng khả năng mắc dị ứng thực phẩm ở một người.

1. Tiền sử mắc các bệnh dị ứng khác: Bao gồm bệnh chàm, dị ứng theo mùa và hen suyễn.
2. Tuổi tác: Trẻ nhỏ có nhiều khả năng bị dị ứng thực phẩm hơn so với người lớn. Tuy nhiên, bất kỳ ai cũng có thể phát triển dị ứng ở bất kỳ thời điểm nào trong cuộc sống.
3. Tiền sử gia đình: Nếu bạn có một thành viên trong gia đình trực hệ bị dị ứng thực phẩm, nguy cơ mắc dị ứng thực phẩm của bạn cao gấp gần đôi so với người khác.

Các triệu chứng của dị ứng thực phẩm

Nhiều người gặp phải các triệu chứng và phản ứng sau khi ăn một số loại thực phẩm nhất định. Các triệu chứng thường bắt đầu trong vòng vài phút, nhưng đôi khi có thể mất đến 1 giờ, cụ thể như sau:

1. Phát ban hoặc ngứa da: Mề đay là một triệu chứng dị ứng phổ biến. Chúng là những phát ban ngứa có xu hướng xuất hiện (và biến mất) nhanh hơn nhiều so với hầu hết các loại phát ban khác. Tuy nhiên, chúng có thể xuất hiện với hình dạng khác nhau ở mỗi người, từ những cục u nhỏ đến các vết sưng lớn. Một số người có thể chỉ cảm thấy ngứa da mà không có phát ban rõ ràng.
2. Sưng lưỡi hoặc môi: Tình trạng này có thể bắt đầu bằng cảm giác ngứa ran trong miệng, nhưng có thể tiến triển thành sưng. Đây là một trong những triệu chứng phản ứng dị ứng nguy hiểm hơn, có thể nhanh chóng trở nên tồi tệ và ảnh hưởng đến khả năng đưa không khí vào phổi.
3. Các triệu chứng ở cổ họng: Bao gồm ngứa cổ họng, khàn giọng, khó nuốt hoặc cảm giác như bị sưng ở cổ họng.
4. Khó thở: Một số người có thể đột ngột bị ho, thở khò khè, cảm thấy tức ngực hoặc khó thở.
5. Triệu chứng dạ dày: Có thể là buồn nôn, đau bụng hoặc nôn mửa. Hơn nữa, triệu chứng này cũng có thể bắt đầu ngay sau khi bạn ăn (khác với các cơn đau dạ dày khác thường xảy ra sau một thời gian).
6. Da nhợt nhạt hoặc xanh xao: Bạn có thể nhận thấy điều này đầu tiên ở môi hoặc đầu ngón tay.
7. Chóng mặt: Điều này có thể xảy ra khi bạn cố gắng đứng dậy. Trong các phản ứng nghiêm trọng, bạn có thể ngất xỉu.

Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này sau khi ăn, bạn có thể đang bị phản vệ, một phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Phản vệ là phản ứng dị ứng nghiêm trọng nhất có thể đe dọa tính mạng, do đó cần được chăm sóc y tế ngay lập tức vì nó có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Các loại thực phẩm gây dị ứng phổ biến nhất

10 loại thực phẩm dưới đây là nguyên nhân gây ra hầu hết các trường hợp dị ứng thực phẩm, chiếm tới 90%.

1. Sữa: Hệ thống miễn dịch nhầm lẫn protein trong sữa là “chất có hại”, từ đó gây ra phản ứng dị ứng.
2. Trứng: Protein trong trứng, đặc biệt là protein trong lòng trắng, có thể gây ra phản ứng dị ứng.
3. Đậu phộng: Đây là một trong những thực phẩm có khả năng gây dị ứng nghiêm trọng nhất, có thể dẫn đến sốc phản vệ, khó thở và thậm chí đe dọa tính mạng.
4. Động vật có vỏ và hải sản: Các loại động vật có vỏ như cua, tôm hùm và nghêu chứa nhiều chất gây dị ứng phổ biến.
5. Đậu nành: Đậu nành và các loại đậu khác (ví dụ như đậu lăng, đậu Hà Lan) cũng là những thực phẩm gây dị ứng phổ biến.
6. Quả kiwi: Mặc dù trái kiwi rất giàu vitamin, nhưng nó cũng có thể gây dị ứng.
7. Mật ong: Phấn hoa trong mật ong có thể gây dị ứng.
8. Hạnh nhân: Dị ứng hạnh nhân có thể gây ra hội chứng dị ứng miệng (OAS), với các triệu chứng như ngứa miệng, sưng môi và khó chịu ở cổ họng.
9. Vừng: Vừng chứa các thành phần dễ gây dị ứng và viêm da. Những người bị dị ứng có thể cảm thấy tê miệng, ngứa, hoặc nghiêm trọng hơn là phản ứng toàn thân, đặc biệt khi tiêu thụ dầu mè hoặc các sản phẩm từ mè.
10. Phô mai: Do phô mai được làm từ sữa, những người bị dị ứng sữa cũng thường bị dị ứng với phô mai.

Chúng ta có thể cải thiện tình trạng dị ứng thực phẩm không?

Điều này là khả thi. Dị ứng với một số loại thực phẩm, như sữa và trứng, có nhiều khả năng cải thiện khi trẻ lớn hơn. Trên thực tế, đến năm 16 tuổi, khoảng 70% trẻ em có thể hết dị ứng với sữa hoặc trứng. Tuy nhiên, dị ứng với hải sản và hạt có xu hướng tiếp tục đến tuổi trưởng thành.

Mặc dù một số dị ứng có khả năng kéo dài suốt đời, các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm các phương pháp điều trị tiềm năng. Nhiều phương pháp trong số này cho phép mọi người tăng cường khả năng chịu đựng với chất gây dị ứng của họ. Những phương pháp điều trị này không loại bỏ hoàn toàn dị ứng nhưng giúp giảm nguy cơ phản ứng đe dọa tính mạng khi tiếp xúc với chất đó.

Nội dung trên chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu bạn nghi ngờ mình bị dị ứng với một số loại thực phẩm nhất định, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn chuyên môn!