Tỉ mỉ thể hiện sự giáo dưỡng, khiêm nhường ẩn chứa sự cao quý

Giáo dưỡng và sự cao quý không đến từ tài sản hay quyền lực, mà thể hiện qua cách con người đối xử với nhau trong những chi tiết nhỏ nhặt hàng ngày. Khiêm nhường, tôn trọng người khác và lòng bao dung chính là những phẩm chất làm nên sự cao quý thực sự. Từ Lưu Bị thời Tam Quốc với phẩm chất ‘Thiện hạ nhân’ đến Tô Thức thời Bắc Tống với tấm lòng chan hòa, những bài học lịch sử này vẫn còn giữ nguyên giá trị sâu sắc cho chúng ta hôm nay.

“Chi tiết thể hiện sự giáo dưỡng, khiêm nhường ẩn chứa sự cao quý.” Những người thực sự cao quý không phải được đánh giá bởi họ có bao nhiêu tiền hay địa vị cao đến đâu, mà bởi họ có sự bao dung khi đối xử với người khác và lòng độ lượng dành cho mọi người trong giao tiếp.  

Trong sử sách ghi lại, thời Tam Quốc, Lưu Bị luôn được biết đến với đức tính khiêm nhường và đối sự tốt bụng. Ông khiến mọi người khâm phục bởi ông luôn dành sự kính trọng cho những người dưới quyền.

Lưu Bị thời Đông Hán

Vào cuối thời Đông Hán, khi đảm nhiệm chức Huyện lệnh Bình Nguyên, Lưu Bị đã nỗ lực phát triển kinh tế, chỉnh đốn quân bị, và nhận được sự yêu mến của người dân. Tuy nhiên, các thế lực hào cường tại địa phương thấy ông ngày càng lớn mạnh, đã sinh lòng đố kỵ và lập kế hoạch phái sát thủ đến ám sát Lưu Bị.

Khi sát thủ trà trộn vào nha môn, Lưu Bị nhầm tưởng người này là bách tính dưới quyền, đến gặp để trình bày vấn đề. Vì vậy, ông nhiệt tình tiếp đãi, rót trà mời nước, hỏi han ân cần, và tỏ ra vô cùng chu đáo với sát thủ.

Kẻ hành thích vốn là người ở tầng đáy của xã hội, dù khinh ghét quyền quý nhưng vẫn còn chút lương tri. Khi thấy thái độ của Lưu Bị đối đãi với mình, kẻ hành thích đã cảm thấy hổ thẹn, chủ động thừa nhận tội và rời đi.

Trong Luận Ngữ có câu: “Quân tử kính nhi vô thất, dự nhân cung nhi hữu lễ”. Nghĩa là người quân tử luôn kính cẩn mà không sai sót, đối đãi với người khác bằng sự cung kính và lễ độ. Trong các mối quan hệ với người khác, quân tử thể hiện sự khiêm nhường, tôn trọng và hành xử đúng đắn theo chuẩn mực lễ nghĩa.

Trong suốt 20 năm đầu binh nghiệp, dù trải qua nhiều thất bại, Lưu Bị vẫn có vô vàn người nguyện ý theo ông.

Sự cao quý thực sự thể hiện ở tấm lòng bao dung và sự thấu hiểu đối với mọi tầng lớp trong xã hội. Với thái độ bình đẳng và những hành xử chân thành, Lưu Bị luôn đối đãi với mọi người bằng sự khiêm nhường và kính trọng nên mọi người đều nhận được sự tôn trọng, điều này rất hiếm thấy trong thời buổi loạn lạc, và họ đều sẵn sàng đi theo ông một cách toàn tâm toàn ý.

Tô Thức thời Bắc Tống

Tô Thức là một đại văn hào, thi sĩ và chính trị gia nổi tiếng thời Bắc Tống, không chỉ được biết đến với tài năng xuất chúng mà còn với tấm lòng cao đẹp, khiêm nhường và bao dung. 

Trong suốt thời gian ông bị cắt chức và phải sống lưu đày ở Quảng Châu. Ông không chỉ chịu đựng sự bất công mà còn phải đối mặt với cuộc sống thiếu thốn và khó khăn. Tuy nhiên, Tô Thức vẫn giữ vững được phẩm hạnh và lòng khoan dung. Mặc dù cuộc sống khắc nghiệt, ông vẫn viết những bài thơ với tâm hồn lạc quan và động viên người khác. Chính vì vậy, ông không chỉ được kính trọng trong giới trí thức mà còn được quần chúng yêu mến.

Trong các mối quan hệ, Tô Thức luôn đối xử với người khác một cách khiêm tốn và tôn trọng, kể cả trong những hoàn cảnh đầy rẫy âm mưu và tranh đấu. Sự khiêm nhường và lòng bao dung của ông khiến người ta nhớ mãi và luôn xem ông là tri kỷ, người bạn chân thành trong cuộc sống.

Sự nghiệp và cuộc đời của Tô Thức là hình mẫu của một quân tử chân chính, với tấm lòng rộng lượng, bao dung và luôn giữ vững phẩm hạnh ngay cả trong gian nan thử thách.

Chứa đựng được nhật nguyệt tinh tú, đồng thời có thể dung hòa cả khói lửa trần gian; hiểu rõ sự đời mà vẫn không sa đà vào thế tục – đó mới là chân quân tử.

Trúc Nhi biên dịch
Theo Sound Of Hope