Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam giảm 1/3 sang Hoa Kỳ sau thuế quan

Một đánh giá nội bộ của chính phủ Việt Nam cho thấy kim ngạch xuất khẩu sang Hoa Kỳ có thể giảm tới 1/3 nếu mức thuế quan cao hơn do Tổng thống Donald Trump công bố có hiệu lực.

Bloomberg News cho biết, theo tài liệu chuẩn bị cho hội đồng cố vấn của Thủ tướng Phạm Minh Chính, mức thuế từ 20% đến 40% có thể làm giảm doanh thu xuất khẩu của Việt Nam lên tới 37 tỷ USD, ảnh hưởng đến nhiều ngành công nghiệp chủ chốt như điện tử, máy móc, may mặc, giày dép và đồ nội thất.

Một người hiểu rõ về ước tính này cho biết con số đó giả định các công ty Việt Nam sẽ phải chịu toàn bộ chi phí thuế quan, mặc dù có khả năng các nhà nhập khẩu sẽ phải chia sẻ phần gánh nặng này. Tài liệu cũng cho thấy ngành công nghệ sẽ chịu tác động lớn nhất, với mức giảm xuất khẩu ước tính lên tới 15 tỷ USD. Thuế quan được cho là gây ra “rủi ro trực tiếp đến tính bền vững của chuỗi cung ứng điện tử” của Việt Nam.

Theo số liệu chính thức, tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ năm ngoái đạt khoảng 120 tỷ USD. Báo cáo được công bố vào ngày 11/7 vừa qua, chỉ hơn một tuần sau khi Tổng thống Trump công bố thỏa thuận thương mại với Việt Nam. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn chưa chính thức xác nhận mức thuế quan mà Tổng thống Mỹ công bố, và cả hai nước đều chưa công bố các điều khoản chính thức về thỏa thuận này. Bộ Ngoại giao Việt Nam chưa có phản hồi về vấn đề này ngay lập tức.

Ông Trump đã tuyên bố Mỹ sẽ áp thuế 40% đối với hàng hóa trung chuyển, chủ yếu nhằm hạn chế việc hàng hóa Trung Quốc chuyển hướng qua Việt Nam. Điều này khiến Việt Nam gặp khó khăn, vì Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam và là nguồn cung cấp linh kiện quan trọng cho các sản phẩm xuất khẩu sang Mỹ như tai nghe Airpods và điện thoại.

Hoa Kỳ chưa nêu rõ cách xác định hàng hóa trung chuyển và cách áp dụng mức thuế 40%. Tuy nhiên, tài liệu nội bộ của Việt Nam đã chỉ ra rằng chính sách thuế quan của Hoa Kỳ nhằm kiềm chế sự phát triển nhanh chóng của Trung Quốc. Theo báo cáo, ông Trump sử dụng công cụ thuế quan để “khôi phục vị thế của Mỹ và kiềm chế sự phát triển phi mã của Trung Quốc”.

Ban đầu, ông Trump đe dọa sẽ áp mức thuế 46% đối với Việt Nam, một trong những mức thuế cao nhất đối với các đối tác thương mại lớn của Mỹ. Việt Nam là quốc gia có thặng dư thương mại lớn thứ ba thế giới với Hoa Kỳ vào năm ngoái.

Để giải quyết các lo ngại của Hoa Kỳ về quy tắc xuất xứ hàng hóa, Bộ Công Thương Việt Nam đã thực hiện các bước đi mạnh mẽ hơn để bảo vệ thương hiệu “Made in Vietnam” và kiểm soát gian lận thương mại.

Dự thảo hướng dẫn mới do Bộ Công Thương công bố sẽ thiết lập các quy định rõ ràng hơn để xác định hàm lượng và nguồn gốc của sản phẩm. Hướng dẫn này sẽ bao gồm các biện pháp đánh giá giá trị gia tăng do Việt Nam đóng góp và các công đoạn sản xuất chính được thực hiện trong nước. Hệ thống kiểm tra và chế tài xử phạt cũng sẽ được triển khai để ngăn chặn hành vi ghi nhãn sai.

Tài liệu nội bộ của Việt Nam nêu bật những thách thức mà các công ty phải đối mặt khi thực hiện thỏa thuận, đặc biệt là việc làm rõ cách tính tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm. Tài liệu cũng cho biết, Việt Nam cần nỗ lực hơn nữa để “thuyết phục Hoa Kỳ tính đến tỷ lệ nhập khẩu từ Hoa Kỳ và các thị trường có nguồn gốc rõ ràng khác khi xác định nguồn gốc sản phẩm”.