Mỹ tăng thuế quan thép và nhôm từ Mexico nhằm ngăn Trung Quốc lách thuế

Chính phủ Mỹ đã công bố vào thứ Tư (10/7) chính sách thuế quan mới nhắm vào các sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu từ Mexico, nhằm hạn chế kim loại Trung Quốc xâm nhập thị trường Mỹ qua biên giới Mỹ-Mexico. Quyết định này là sự tiếp nối của một loạt biện pháp của chính quyền Tổng thống Biden nhằm tăng thuế đối với hàng hóa từ Trung Quốc, phản ánh chiến lược giành được sự ủng hộ từ các bang công nghiệp truyền thống trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới.

Theo Financial Times và Reuters, quy định mới được đưa ra vào thời điểm mối lo ngại toàn cầu về tình trạng dư thừa công suất của Trung Quốc đang gia tăng. Mỹ lo ngại Mexico có thể trở thành đường vòng cho hàng hóa Trung Quốc vào thị trường Mỹ, đặc biệt trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA). Trước tình trạng này, theo tuyên bố của Nhà Trắng, các sản phẩm thép được luyện và đúc bên ngoài Bắc Mỹ sẽ phải chịu mức thuế 25%; trong khi các sản phẩm nhôm của Mexico có nguyên liệu thô từ Trung Quốc, Belarus, Iran hoặc Nga sẽ phải đối mặt với mức thuế 10% thuế quan.

Cố vấn kinh tế Lael Brainard của Tổng thống Biden cho biết động thái này nhằm ứng phó khả năng các sản phẩm thép và nhôm của Trung Quốc được chuyển qua Mexico để tránh thuế, điều này không chỉ làm suy yếu đầu tư của Mỹ mà còn gây tổn hại đến lợi ích của người lao động Mỹ – đặc biệt ở những bang như Pennsylvania và Ohio…

Ông Brainard cũng cho rằng sản lượng thép hiện tại của Trung Quốc đã vượt quá khả năng tiêu thụ của thị trường trong nước Trung Quốc và trên toàn cầu, đồng thời các chính sách trợ cấp của nhà nước Trung Quốc đã dẫn đến xuất khẩu tăng đột biến và giá thấp.

Chính sách mới này là một nỗ lực phối hợp với Chính phủ Mexico. Phía Mexico sẽ kiểm soát chặt vấn đề nguồn gốc nhập khẩu sản phẩm thép. Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai cho biết quyết định này là tin tốt cho các công nhân thép và nhôm ở cả Mỹ và Mexico.

Ngành thép Mỹ hoan nghênh động thái này nhưng nhấn mạnh rằng hiệu quả còn phụ thuộc vào tính chính xác của thông tin do Mexico cung cấp. Họ cho biết: “Chúng tôi kêu gọi Chính phủ Mỹ duy trì áp lực và thực hiện các hành động bổ sung để hạn chế các chiêu trò của các thương nhân thép nhằm lách luật và trốn tránh luật thương mại của Mỹ, đồng thời đảm bảo quy định mới này được thực thi nghiêm ngặt và đầy đủ”.

Theo các quan chức Mỹ, mỗi năm Mỹ nhập khẩu khoảng 3,8 triệu tấn thép từ Mexico, chỉ 13% trong số đó được nấu chảy và đúc bên ngoài Bắc Mỹ, và phần này sẽ bị ảnh hưởng bởi mức thuế mới. Đối với sản phẩm nhôm, mức thuế mới chỉ áp dụng với 6% trong tổng số 105.000 tấn nhôm nhập khẩu từ Mexico.

Động thái này cũng tương ứng với các hành động khác của chính quyền Tổng thống Biden nhằm bảo vệ ngành thép của Mỹ. Đầu năm nay, Tổng thống Biden cũng chặn kế hoạch mua lại US Steel của Nippon Steel (Nhật Bản), cho hay để bảo vệ lợi ích của công nhân thép Mỹ. US Steel có trụ sở chính tại Pittsburgh bang Pennsylvania, một bang quan trọng. Quyết định này cũng được coi là sự cân nhắc chiến lược của Tổng thống Biden trong chiến dịch tranh cử.

Để bảo vệ lợi ích của công nhân thép Mỹ, Mỹ đã áp đặt mức thuế 25% đối với các sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu từ Trung Quốc, đồng thời vào tháng 5 năm nay còn tăng gấp 3 lần mức thuế của Mỹ đối với những hàng hóa nhập khẩu này.

Cũng vào tháng 5 năm nay, chính quyền Tổng thống Biden công bố một loạt biện pháp thuế quan mới đối với các sản phẩm công nghệ sạch của Trung Quốc, bao gồm tăng thuế nhập khẩu đối với xe điện lên 100%, tăng gấp đôi thuế pin mặt trời lên 50%, và có kế hoạch bắt đầu năm 2025 lại tăng gấp đôi thuế quan đối với sản phẩm chip từ Trung Quốc.