Categories: Kinh TếTài chính - Ngân hàng

Nguyên Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước và 4 thành viên tổ giám sát hầu tòa

Phó Thống đốc NHNN Đặng Thanh Bình nghỉ hưu từ giữa năm 2014, bị khởi tố vào ngày 8/9/2017 trong vụ án kinh tế lớn tại Ngân hàng VNCB. (Ảnh: sbv.gov.vn)

Nguyên Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đặng Thanh Bình và 4 thành viên tổ giám sát đặt tại Ngân hàng Xây dựng phải hầu tòa vì bị cáo buộc thiếu trách nhiệm, gây thiệt hại 15.000 tỷ đồng.

Nguyên Phó Thống đốc NHNN Đặng Thanh Bình, năm 2014. (Ảnh: sbv.gov.vn)

Ngày 25/6, TAND TP.HCM xét xử nguyên Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước – ông Đặng Thanh Bình và các đồng phạm về hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng đối với sai phạm xảy ra tại Ngân hàng Đại Tín (sau này là Ngân hàng TMCP Xây dựng – VNCB), gây thất thoát 15.000 tỷ đồng.

Phiên tòa do thẩm phán Vũ Thanh Lâm làm chủ tọa. Dự kiến xét xử trong 5 ngày.

Ngoài Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước – ông Đặng Thanh Bình, 4 người thành viên tổ giám sát của VNCB hầu tòa cùng ngày, gồm:

Ông Hà Tấn Phước, nguyên Tổ trưởng tổ giám sát, nguyên Phó giám đốc NHNN chi nhánh Long An,
Ông Phạm Thế Tuân, nguyên Tổ phó tổ giám sát, nguyên Phó giám đốc Vietcombank chi nhánh TP.HCM,
Ông Lê Văn Thanh, nguyên Chánh thanh tra NHNN tỉnh Long An,
Ông Ngô Văn Thanh, nguyên thành viên tổ giám sát, nguyên Phó phòng kiểm tra, giám sát tuân thủ Vietcombank Long An.

Bị án Phạm Công Danh, cựu chủ tịch HĐQT VNCB, và Phan Thành Mai, cựu tổng giám đốc VNCB, đã được triệu tập để phục vụ cho việc xét xử. Ngoài ra, hơn 10 người thuộc tổ giám sát của NHNN tại VNCB cũng được triệu tập với với tư cách người làm chứng, người có quyền và nghĩa vụ liên quan, trong đó, có nguyên phó chánh thanh tra Cơ quan thanh tra NHNN Đặng Văn Thảo.

Gây thất thoát hơn 15.000 tỷ đồng

Theo cáo trạng, Ngân hàng TMCP Xây Dựng (VNCB), tiền thân là ngân hàng Đại Tín (TrustBank) do bà Hứa Thị Phấn sở hữu 85% cổ phần. Khi bà Phấn còn sở hữu, TrustBank đã âm vốn chủ sở hữu gần 3.000 tỷ đồng, lỗ lũy kế 6.000 tỷ đồng.

Khoảng tháng 6/2012, ông Danh tiếp quản TrustBank, điều hành và lên phương án tái cơ cấu ngân hàng này. Thời điểm này, ngân hàng tiếp tục thua lỗ. Khi khởi tố vụ án vào giữa năm 2014, vốn chủ sở hữu âm hơn 18.000 tỷ đồng, tổng nợ phải trả hơn 38.000 tỷ đồng.

Tại NHNN, ông Đặng Thanh Bình được giao nhiệm vụ phụ trách cơ quan Thanh tra giám sát NHNN, vụ Pháp chế, giúp Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo việc tái cơ cấu 6 ngân hàng yếu kém theo đề án của Chính phủ, trong đó có TrustBank.

Tháng 8/2012, ông Đặng Thanh Bình ký tờ trình chính phủ về phương án tái cơ cấu Ngân hàng Xây dựng và đã được chính phủ chấp thuận chủ trương. Theo đó, VNCB được xếp loại ngân hàng yếu kém, cần có cơ chế giám sát đặc biệt, xác minh năng lực tài chính của nhóm đầu tư mới do ông Phạm Công Danh.

Tuy nhiên, theo cáo trạng, ông Đặng Thanh Bình đã không thực hiện đúng phương án tái cơ cấu TrustBank mà NHNN đã trình Chính phủ, để kiểm tra năng lực tài chính của nhóm cổ đông Thiên Thanh, tạo điều kiện cho nhóm cổ đông này điều hành và nắm giữ ngân hàng.

Các sai phạm này đã tạo điều kiện cho ông Danh sử dụng ngân hàng “như một phương tiện để thực hiện các hành vi phạm tội”, gây thất thoát hơn 15.000 tỷ đồng đối với VNCB. Vào thời điểm khởi tố vụ án Phạm Công Danh và đồng phạm năm 2014, vốn chủ sở hữu của VNCB âm hơn 18.000 tỷ đồng, gấp 4 lần so với lúc chưa tái cơ cấu, nợ phải trả là hơn 38.000 tỷ đồng. Vụ án Phạm Công Danh và đồng phạm đã xác định thiệt hại là hơn 9.000 tỷ đồng.

Sau đó, NHNN mua lại VNCB với giá 0 đồng.

Tổ giám sát: báo cáo sai phạm nhưng không đề xuất biện pháp xử lý

Theo cáo trạng, tổ giám sát NHNN đặt tại VNCB do ông Đặng Thanh Bình ký quyết định thành lập được giao nhiều thẩm quyền nhưng không thực hiện đầy đủ thẩm quyền của mình, khi hậu quả xảy ra tổ giám sát chỉ tập hợp báo cáo mà không có biện pháp xử lý, để Phạm Công Danh và các đồng phạm thực hiện các hành vi phạm tội, gây thiệt hại hàng ngàn tỷ đồng cho ngân hàng này.

Cụ thể, các ông Hà Tấn Phước, Lê Văn Thanh, Phạm Thế Tuân và Ngô Văn Thanh được giao nhiệm vụ, quyền hạn và chủ động tiếp cận không hạn chế mọi tài liệu hồ sơ, thông tin, hệ thống phần mềm và yêu cầu ngân hàng này báo cáo, cung cấp tài liệu, làm việc với mọi cán bộ có thẩm quyền, đối chiếu trực tiếp với khách hàng, chủ nợ, đối tác…

Tổ giám sát cũng có quyền đề nghị cấp có thẩm quyền đình chỉ những hoạt động không đúng pháp luật, giám sát trước khi chuyển tiền đối với những giao dịch có giá trị từ 5 tỷ đồng trở lên.

Mặc dù có giám sát đã báo cáo sai phạm của Ngân hàng Đại Tín nhưng tổ giám sát đã không báo cáo rõ các sai phạm và không đề xuất cụ thể biện pháp xử lý.

Đối với sai phạm của Phạm Công Danh và đồng phạm, ông Hà Tấn Phước có trách nhiệm liên quan số tiền thiệt hại 3.450 tỷ đồng, ông Lê Văn Thanh liên quan đến 6.591 tỷ đồng, ông Phạm Thế Tuân có trách nhiệm liên quan đến 3.450 tỷ đồng và Ngô Văn Thanh liên quan đến trên 10.000 tỷ đồng.

Trong quá trình điều tra, Đặng Thanh Bình, nguyên Phó thống đốc NHNN không thừa nhận sai phạm là trách nhiệm của mình. Tuy nhiên cáo trạng cho rằng qua kết quả điều tra đã đủ căn cứ kết luận ông Bình sai phạm, từ đó VKS truy cứu ông Bình theo khoản 2 Điều 285 BLHS 1999 về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, khung hình phạt 3-12 năm tù.

Bị can Hà Tấn Phước khai nhận sẽ chịu trách nhiệm chính với những gì đã xảy ra tại VNCB trong thời gian ông này làm Tổ trưởng tổ giám sát.

Bị can Lê Văn Thanh thừa nhận do năng lực hạn chế, công việc phức tạp lại không hiểu hết được ý đồ và thủ đoạn của Phạm Công Danh nên đã không kịp thời và không quyết liệt trong việc phát hiện và xử lý những việc đã xảy ra, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Bị can Phạm Thế Tuân khai rằng được phân công giám sát đối với những giao dịch từ 5 tỷ đồng trở lên. Khi ông Tuân phát hiện ra sai phạm của VNCB, tổ giám sát có báo cáo NHNN nhưng việc báo cáo chưa kịp thời và kiến nghị chưa đầy đủ, tổ giám sát chưa thực hiện hết thẩm quyền theo quy định.

Bị can Ngô Văn Thanh khai cũng được phân công giám sát các khoản vay trên 5 tỷ đồng nhưng do ngân hàng cố tình không báo cáo nên không giám sát được.

Nguyễn Quân

Xem thêm: