Góc nhìn khoa học: Lòng tốt là liều thuốc quý trong đại dịch

Lòng tốt và những việc làm tử tế có thể tăng cường khả năng miễn dịch, có liên quan đến “hoóc-môn tình yêu” oxytocin được tiết ra trong cơ thể người. 

Dịch COVID-19 đã kéo dài gần 2 năm. Mặc dù rất nhiều người đã được tiêm chủng phòng bệnh nhưng cùng với sự biến đổi ngày càng nhanh của virus, khả năng bảo vệ của vắc-xin đang tiếp tục suy giảm. Căng thẳng và trầm cảm cứ thế tiếp tục tích tụ trong lòng người.

Nghiên cứu của Tạp chí khoa học Quan điểm về Khoa học Tâm lý  (Perspectives on Psychological Science) đã chỉ ra rằng những cảm xúc tiêu cực như căng thẳng và trầm cảm có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch và làm giảm hiệu quả của vắc-xin.

Điều này đặc biệt đáng lo ngại khi virus tiếp tục hoành hành trên khắp thế giới, gây ra một cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần, đồng thời khi mọi người đối phó với sự cô lập, các yếu tố căng thẳng kinh tế và sự không chắc chắn về tương lai.

Tuy nhiên, Quỹ Sức khỏe Tâm thần Anh (MHF) cho rằng thiện chí giữa con người với nhau là chìa khóa để giảm căng thẳng và vượt qua khó khăn.

Nói một cách khoa học, sự tương tác quan tâm và tốt bụng giữa mọi người thực sự có thể nâng cao khả năng miễn dịch. Tiến sĩ IsHak, giáo sư tâm thần học tại Bệnh viện Mount Sinai, tin rằng: “Làm nhiều việc thiện hơn là cách hiệu quả để có được sức khỏe.” 

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi mọi người suy nghĩ tích cực, đối xử tử tế với người khác và giao tiếp trung thực, mức độ oxytocin trong máu của họ tăng lên đáng kể. 

Tương tự, khi mọi người chứng kiến ​​người khác làm những việc tốt và phản ánh những việc tốt này, mức oxytocin trong cơ thể của họ cũng tăng lên. Điều này cho thấy rõ tầm quan trọng của tương tác xã hội và những tác động có lợi của tương tác nhóm. Khi dịch bệnh ở Ý tồi tệ nhất, mọi người đã hát những bài hát, động viên nhau, hoặc như ở New York, hàng ngày vào lúc 7 giờ tối, người dân sẽ mở cửa sổ để vỗ tay cảm ơn các nhân viên y tế.

Lòng tốt và những việc làm tử tế có thể tăng cường khả năng miễn dịch và có liên quan đến oxytocin được tiết ra trong cơ thể con người. Vào thời điểm người mẹ sinh con, thông qua việc cho con bú và thiết lập mối liên kết chặt chẽ với em bé sẽ tiết ra hormone này. Thực tế là cả nam giới và phụ nữ đều tiết oxytocin trong cơ thể của họ trong suốt cuộc sống hàng ngày. Khi con người có suy nghĩ tích cực, thể hiện lòng nhân ái, làm việc thiện thì hàm lượng oxytocin trong máu sẽ tăng lên đáng kể.

Oxytocin cho phép chúng ta rộng lượng, thân thiện và cảm thông hơn với người khác, đồng thời giảm đau, trầm cảm và lo lắng. Oxytocin cũng có thể tăng cường chức năng miễn dịch, chẳng hạn như: 

• Thúc đẩy sự phát triển của tuyến ức và tủy xương, tăng cường phòng thủ miễn dịch;
• Ức chế sự biểu hiện quá mức của “cơn bão cytokine” (vốn là nguyên nhân kích hoạt suy hô hấp cấp tính bằng cách tấn công các tế bào khỏe mạnh trong phổi), giảm viêm mãn tính;
• Giảm giải phóng hoóc-môn căng thẳng, giảm ức chế miễn dịch và tăng cường khả năng kháng virus.

Năm 2011, tạp chí Psych Neuroendocrinology đã công bố một nghiên cứu do các nhà khoa học hành vi tâm lý tại Đại học Miami, Hoa Kỳ thực hiện. Nghiên cứu tuyển chọn 71 phụ nữ bị nhiễm HIV để kiểm tra nồng độ oxytocin và tế bào lympho T CD4+ trong máu của họ.

Tế bào lympho T CD4+ đóng vai trò quan trọng trong hệ thống miễn dịch và là một trong những mục tiêu tấn công của virus. 

Kết quả cho thấy, những phụ nữ có nồng độ oxytocin huyết tương thấp có mối tương quan nghịch giữa mức độ căng thẳng và số lượng tế bào T CD4+ (nghĩa là nồng độ oxytocin thấp sẽ khiến cho càng căng thẳng, số lượng tế bào T CD4+ càng thấp). Ngược lại, những phụ nữ có nồng độ oxytocin huyết tương cao, có mối tương quan thuận giữa mức độ căng thẳng và số lượng tế bào T CD4+ (nồng độ oxytocin cao sẽ khiến cho càng căng thẳng, số lượng tế bào T CD4+ càng nhiều).

Khi đối mặt với căng thẳng, oxytocin sẽ chống lại và sửa chữa những tác động bất lợi của hormone căng thẳng và tiếp tục thúc đẩy hoạt động bình thường của hệ thống miễn dịch. Do đó, những người có mức oxytocin tương đối cao có khả năng tự đệm căng thẳng trong cơ thể rất tốt.

Nói cách khác, ở những phụ nữ có nồng độ oxytocin trong huyết tương cao hơn, áp lực họ phải chịu đựng càng lớn thì hệ thống miễn dịch càng trở nên mạnh mẽ hơn.

Vì vậy, lòng tốt không chỉ là một hành vi tinh thần, nó còn có tính vật chất. Bản thân nó là một liệu pháp tốt, miễn phí, không có tác dụng phụ và hầu như không có khuyết điểm. Nếu chúng ta mở rộng suy nghĩ và hành vi của mình, làm nhiều việc tốt hơn, quan tâm đến người khác hơn, đây cũng là liều thuốc quý trong thời kỳ dịch bệnh.

Mộc Lan (t/h)

Xem thêm: