Bú sữa mẹ làm giảm nguy cơ chậm phát triển ở trẻ

Không chỉ cung cấp nguồn dinh dưỡng hoàn hảo, việc bú sữa mẹ còn là “liều thuốc đầu đời” giúp ngăn ngừa nguy cơ chậm phát triển thần kinh ở trẻ. Trong khi khoa học hiện đại ngày càng làm sáng tỏ những cơ chế sinh học phức tạp đằng sau tác dụng của sữa mẹ, Trung y từ lâu cũng đã phát hiện ra những cách đơn giản, hiệu quả như bấm huyệt để hỗ trợ các bà mẹ cải thiện nguồn sữa. Từ dinh dưỡng tế bào đến vận động tinh và gắn kết cảm xúc, việc bú mẹ thực sự là một hành trình kỳ diệu cho cả mẹ và bé.

• Nghiên cứu: Tình cờ phát hiện ‘siêu chất’ diệt tế bào ung thư từ sữa mẹ

Một nghiên cứu quy mô lớn gần đây được thực hiện tại Israel, công bố trên JAMA Network Open, đã theo dõi hơn nửa triệu trẻ em và phát hiện ra rằng: Trẻ được bú mẹ hoàn toàn ít nhất 6 tháng ít nguy cơ mắc các rối loạn phát triển thần kinh hơn, như tự kỷ, ADHD, bại não và chậm phát triển ngôn ngữ – xã hội. Nghiên cứu này là đáng tin cậy vì đã kiểm soát nhiều yếu tố gây nhiễu như tình trạng gia đình, cân nặng khi sinh, và sử dụng dữ liệu từ các cặp anh chị em ruột để tăng độ chính xác.

Vì sao bú sữa mẹ lại tạo ra khác biệt lớn đến vậy?

Theo các chuyên gia, có ba nhóm cơ chế chính lý giải lợi ích vượt trội của việc bú mẹ:

1. Dinh dưỡng tối ưu cho não bộ

Sữa mẹ chứa axit béo, choline và nhiều vi chất thiết yếu giúp xây dựng cấu trúc não, hình thành chất trắng và hỗ trợ phát triển thần kinh. Những dưỡng chất này hiện diện với tỷ lệ hoàn hảo và dễ hấp thu hơn so với sữa công thức.

2. Bài tập vận động đầu đời

Bú sữa mẹ không đơn giản là ăn uống – đó là một hoạt động phối hợp phức tạp giữa miệng, lưỡi, hàm và toàn thân. Điều này giúp trẻ phát triển các kỹ năng vận động tinh, khả năng phát âm, nhịp thở và thậm chí cả kỹ năng xã hội sau này. Theo chuyên gia tư vấn Emily Spaeth, bú mẹ như một “liệu pháp vận động tự nhiên” đầu tiên của trẻ.

3. Gắn kết cảm xúc và phát triển tâm lý

Trong lúc cho bú, cả mẹ và bé đều tiết ra hormone oxytocin – chất được ví như “hormone tình yêu” giúp tăng sự gắn bó, ổn định cảm xúc và tạo nền tảng cho sự phát triển xã hội lành mạnh của trẻ. Sự tiếp xúc da kề da, ánh mắt, và tương tác cảm xúc liên tục trong quá trình bú mẹ cũng góp phần quan trọng vào quá trình này.

Lợi ích vượt xa dinh dưỡng

Ngoài tác động lên não bộ và tâm lý, bú mẹ còn giúp:

• Tăng cường miễn dịch: Hệ vi sinh đường ruột và mũi của trẻ bú mẹ khỏe mạnh hơn, giúp giảm nguy cơ hen suyễn và dị ứng.

• Ổn định huyết áp: Trẻ được bú sữa mẹ có huyết áp thấp hơn khi còn nhỏ, làm giảm nguy cơ tim mạch sau này. Các dưỡng chất và tế bào gốc trong sữa non có thể ảnh hưởng đến sự phát triển tim mạch và mang lại lợi ích lâu dài.

• Giảm tử vong ở trẻ sơ sinh: Bú mẹ góp phần bảo vệ trẻ khỏi nhiễm trùng và bệnh lý nghiêm trọng trong những tháng đầu đời.

Cách bấm huyệt để tăng nguồn sữa mẹ

Việc nuôi con bằng sữa mẹ tuy rất tự nhiên, nhưng không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Nhiều bà mẹ vẫn phải vật lộn với tình trạng ít sữa dù đã thử đủ mọi cách.

Huyệt Thiếu Trạch (Shao Ze), nằm ở cạnh móng tay út, được xem là một “cửa ngõ” sinh khí trong y học cổ truyền Trung Quốc. Không chỉ nổi bật trong việc thanh nhiệt, giải độc, huyệt này còn được ứng dụng hiệu quả trong hỗ trợ mẹ sau sinh bị thiếu sữa hoặc viêm tuyến vú.

Theo các ghi chép cổ như Linh Khu, Thiếu Trạch là một huyệt Tỉnh thuộc Kinh Tiểu Trường, đóng vai trò điều hòa khí huyết từ đầu kinh. Đặc biệt, y học hiện đại ngày nay đã chứng minh rằng điện châm huyệt Thiếu Trạch có thể giúp tăng đáng kể cả lượng và chất sữa mẹ – bao gồm hàm lượng protein, chất béo và lactose.

Cách tìm và kích hoạt huyệt Thiếu Trạch:

• Vị trí: Cạnh ngoài chân móng tay út, gần khóe móng.

• Cách bấm huyệt: Dùng ngón tay ấn mạnh 3–5 giây, thả ra 3 giây, lặp lại 1–3 phút.

• Cách xoa bóp: Dùng ngón tay xoay tròn nhẹ nhàng 3–5 phút.

Lưu ý: Không nên dùng huyệt này nếu đang mang thai hoặc vùng da có vết thương. Nếu chích máu, cần có sự hướng dẫn từ chuyên gia y học cổ truyền.