WHO đưa ra mức cảnh báo toàn cầu cao nhất đối với bệnh đậu mùa khỉ

Trước tình hình dịch bệnh đậu khỉ tiếp tục lan rộng ở miền đông và miền trung châu Phi, cũng như khả năng lây lan thêm trong và ngoài châu Phi, Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới Tedros đã triệu tập một ủy ban khẩn cấp theo Quy định Y tế Quốc tế, và quyết định một lần nữa chỉ định bệnh đậu mùa khỉ là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng được quốc tế quan tâm.

Kể từ đầu năm 2024, 13 quốc gia châu Phi đã báo cáo có 2.863 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ được xác nhận và 517 trường hợp tử vong. Một phần nguyên nhân là do chủng virus mới có tên Ib lưu hành từ cuối năm 2023.

Lần đầu tiên được phát hiện ở Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC), sau đó nó lan sang các nước châu Phi khác như Maroc, Ai Cập, Sudan, Côte d’Ivoire, Liberia, Nigeria, Rwanda, Kenya, Mozambique, Nam Phi và cuối cùng có thể lan sang châu lục khác trong đó có châu Âu.

Tỷ lệ tử vong được ước tính là 10% ở trẻ em, đối tượng bị ảnh hưởng phổ biến nhất, nhưng ở những quốc gia có hệ thống y tế không kiện toàn bằng châu Âu. Virus lây lan qua quan hệ tình dục, dù là cùng giới hay khác giới, nhưng cũng có thể lây lan qua tiếp xúc với đồ vật bị ô nhiễm, tổn thương da hoặc các giọt bắn qua đường hô hấp. Trên thực tế, sự lây truyền bệnh ở trẻ em trong trường học và trong gia đình đã được ghi nhận ở Cộng hòa Dân chủ Congo.

Sau khi trường hợp nhiễm virus đậu mùa khỉ đầu tiên ở người được phát hiện tại Cộng hòa Dân chủ Congo vào năm 1970, loại virus này chủ yếu phổ biến ở Tây và Trung Phi. Kể từ tháng 5/2022, các trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ đã được báo cáo ở hơn 100 quốc gia và khu vực trên thế giới. Tháng 7/2022, WHO đã tuyên bố dịch bệnh này là “tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng được quốc tế quan tâm”, cho đến tháng 5/2023, tình trạng này mới được dỡ bỏ.

Trước mức độ nghiêm trọng của tình hình, vào ngày 14/8/2024, WHO đã tuyên bố bệnh đậu mùa khỉ là một “tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng được quốc tế quan tâm”. Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết, biến thể virus đậu mùa khỉ 1b xuất hiện ở Congo vào năm ngoái và lây lan nhanh chóng dường như chủ yếu lây truyền qua đường tình dục, hơn nữa loại mycoplasma này cũng đã được tìm thấy ở các nước láng giềng Congo, điều này đặc biệt đáng lo ngại.

Ông cho biết trong tháng qua, khoảng 90 trường hợp nhiễm biến thể virus 1b đã được báo cáo ở 4 quốc gia láng giềng của Congo: Burundi, Kenya, Rwanda và Uganda. Đây là những quốc gia chưa từng báo cáo trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ trước đây.

Ông nhấn mạnh rằng những gì mọi người đang phải đối mặt hiện nay không phải là dịch bệnh của một nhánh virus mà là một số dịch bệnh thuộc nhiều nhánh khác nhau ở các quốc gia khác nhau, với các phương thức lây truyền và mức độ rủi ro khác nhau.

Trước đó, hôm thứ Ba (ngày 13/8), CDC Châu Phi, cơ quan quản lý đứng đầu y tế châu lục này, đã tuyên bố “Tình trạng Khẩn cấp Y tế Cộng đồng” về bệnh đậu mùa khỉ.

“Với trái tim nặng trĩu nhưng với cam kết kiên cường với người dân, với công dân châu Phi, chúng tôi tuyên bố đậu mùa khỉ là tình trạng khẩn cấp về an ninh châu lục đối với sức khỏe cộng đồng,” người đứng đầu Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Châu Phi, ông Jean Kaseya, nói; trích dẫn từ video gần 1 tiếng rưỡi chủ yếu về cuộc họp và công bố báo chí thông qua mạng Internet được CDC Châu Phi công bố hôm Thứ Ba 13/8.