Chính quyền Trump quyết đưa chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc

Reuters dẫn các nguồn tin từ chính phủ Mỹ cho hay chính quyền Trump đang đẩy mạnh một sáng kiến nhằm nhanh chóng chuyển dịch các chuỗi cung ứng toàn cầu khỏi Trung Quốc trong khi cân nhắc áp thêm thuế mới để trừng phạt Bắc Kinh vì che giấu dịch bệnh virus corona. 

Từ trước đó, Tổng thống Donald Trump đã cam kết sẽ đưa ngành sản xuất trở lại nước Mỹ. Gần đây ông Trump lại tăng cường chỉ trích Trung Quốc trong khi đại dịch hoành hành, gây hậu quả nghiêm trọng về nhân mạng và kinh tế ngay tại Mỹ.

Đại dịch này làm lộ ra một yếu điểm của nước Mỹ là phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc, đặc biệt là việc sản xuất vật tư y tế. Các quan chức cấp cao trong chính quyền đang thúc đẩy nỗ lực xóa bỏ sự phụ thuộc này, đưa dây chuyền sản xuất quan trọng trở lại Mỹ hoặc tới các nước thân thiện với Mỹ hơn.

“Chúng tôi vốn đã xúc tiến việc giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng tại Trung Quốc trong vài năm qua, nhưng hiện tại đang đẩy nhanh tốc độ thực hiện việc này”, Keith Krach, Thứ trưởng phụ trách Kinh tế, Năng lượng và Môi trường trong Bộ Ngoại giao nói với Reuters.

“Tôi nghĩ rằng điều tối quan trọng là hiểu rõ các lĩnh vực quan trọng ở đâu và nút thắt cổ chai trọng yếu tồn tại ở nơi nào”, ông này nói. Krach cho rằng vấn đề chuyển dịch chuỗi cung ứng là rất quan trọng đối với an ninh quốc gia và chính phủ Mỹ sẽ sớm thông báo hành động mới.

Trong khi đó, Bộ Thương mại, Bộ ngoại giao và các ban ngành khác đang tìm cách thúc đẩy các công ty đưa cả hoạt động gia công và sản xuất ra khỏi Trung Quốc. Các quan chức Tòa Bạch Ốc cho hay các giải pháp đang được cân nhắc bao gồm ưu đãi thuế hoặc trợ cấp cho các công ty trở về nước .

“Toàn bộ chính phủ đang thúc đẩy chuyện này”, một quan chức giấu tên nói với Reuters. Các cơ quan Mỹ đang rà soát xem ngành sản xuất nào nên được coi là “quan trọng” và làm thế nào để sản xuất các sản phẩm này bên ngoài Trung Quốc.

Đằng sau đường hướng đối phó Trung Quốc của ông Trump được xem là cuộc đối đầu giữa những cố vấn ủng hộ thương mại và giới diều hâu chống Trung mạnh mẽ. Và nay, những người thuộc phe diều hâu nói thời khắc của họ đã đến.

“Thời điểm này là cơn bão hoàn hảo; đại dịch đã làm kết tinh toàn bộ những lo ngại mà người ta đã từng có về việc làm ăn với Trung Quốc”, một quan chức cấp cao khác trong chính quyền Trump nói.

“Toàn bộ số tiền mà người ta nghĩ rằng đã kiếm được nhờ vào thỏa thuận với Trung Quốc ngày trước, nay bị che lấp đi nhiều lần bởi thiệt hại kinh tế do virus corona gây ra”. 

Tổng thống Trump gần đây liên tục cảnh báo rằng ông có thể áp thêm thuế lên lên hàng hóa Trung Quốc để trừng phạt việc Trung Quốc kiềm chế dịch bệnh thất bại trong biên giới của mình. Mỹ hiện vẫn thu thuế nhập khẩu tối đa 25% lên tổng cộng 370 tỷ USD hàng Trung Quốc.

Các quan chức cho hay việc áp thuế mới còn chưa rõ ràng do tác động thảm họa của COVID-19 lên nền kinh tế Mỹ, và ông Trump còn có các cách trừng phạt khác ngoài thuế, như chế tài nhằm thẳng vào các quan chức hay tập đoàn của Trung Quốc, hoặc kéo gần quan hệ với Đài Loan.

Tuy nhiên, nỗ lực dỡ bỏ chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc là rất chắc chắn, kiên quyết và đa phương – một điều bất thường đối với chính quyền Trump vốn ưa chuộng các thỏa thuận song phương hơn. Hoa Kỳ đang thúc đẩy sáng kiến xây dựng một liên minh gồm “các đối tác đáng tin cậy” mà họ gọi là “Mạng lưới Thịnh vượng Kinh tế”, Reuters dẫn mới một quan chức nói. Mạng lưới này bao gồm các công ty, tổ chức xã hội dân sự hoạt động dưới một quy tắc chung bao hàm mọi thứ, từ kinh doanh kỹ thuật số, năng lượng, cơ sở hạ tầng, tới nghiên cứu, buôn bán, giáo dục và thương mại, ông này nói.

Chính phủ Hoa Kỳ đang làm việc với Úc, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand, Hàn Quốc và Việt Nam để “đưa nền kinh tế thế giới tiến về phía trước”, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố đầy ẩn ý vào hôm 29/4.

“Các cuộc thảo luận bao gồm các cách mà chúng ta có thể tái cấu trúc chuỗi cung ứng để ngăn chặn một chuyện như thế này sẽ tái diễn một lần nữa”, ông Pompeo nói.

Tháng trước, Đại sứ Colombia Francisco Santos nói ông đã tham gia vào các cuộc thảo luận với Tòa Bạch Ốc, Hội đồng An ninh Quốc gia, Bộ Tài chính và Bộ Thương mại Mỹ về việc khuyến khích các doanh nghiệp Mỹ đưa nhà máy ra khỏi Trung Quốc và trở về gần quê hương hơn.

Tuy nhiên, việc đưa các hệ thống sản xuất phức tạp, giá trị lớn ra khỏi Trung Quốc không phải là chuyện dễ dàng. John Murphy, phó chủ tịch chính sách quốc tế tại Phòng Thương mại Mỹ lưu ý rằng việc xây dựng những cơ sở sản xuất mới tại Mỹ có thể phải mất từ 5 đến 8 năm.

Năm 2010, Trung Quốc vượt Mỹ với tư cách là quốc gia sản xuất lớn nhất thế giới. Năm 2018, Trung Quốc đóng góp 28% sản lượng công nghiệp toàn cầu theo số liệu của Liên Hiệp Quốc. Đại dịch COVID-19 năm nay lại tiếp tục nhấn mạnh vai trò của Trung Quốc trong việc cung cấp các loại thuốc quan trọng, chiếm phần lớn nhu cầu sử dụng của người Mỹ. Trung Quốc cũng thống trị các mặt hàng quan trọng như máy thở, camera đo thân nhiệt và là một trung tâm cung cấp thực phẩm quan trọng. Nhiều doanh nghiệp Mỹ đã đầu tư mạnh mẽ vào chuỗi sản xuất tại Trung Quốc cũng như phụ thuộc vào thị trường 1,4 tỷ dân ở đây.

Trọng Đức

Xem thêm: