Chính quyền Trump sau 200 ngày lãnh đạo nước Mỹ

Tạp chí Newsweek số ra tuần này đăng bức vẽ trang bìa ông Trump với tiêu đề “Cậu bé lười biếng – Lazy boy”, cùng lời chỉ trích sở thích xem TV, viết tweet và chơi gôn của ông Trump sẽ “không làm nước Mỹ vĩ đại trở lại”. Tuy nhiên ông Trump đã phản bác trên Twitter rằng “sau 200 ngày, hiếm có chính quyền nào đạt được những điều mà chúng tôi đã làm được… thậm chí còn không gần bằng! Đừng tin kết quả thăm dò lệch lạc của truyền thông giả tạo!”.

Vậy qua 6 tháng đầu tiên của một người chưa hề có kinh nghiệm chính trường, chính quyền Trump đã làm được gì và chưa làm được gì so với những cam kết của họ trong quá trình tranh cử? 

Kinh tế

Kinh tế Mỹ đạt mức khả quan nhất trong gần 2 thập kỷ qua, với tỷ lệ thất nghiệp 4,3%, thấp nhất trong 16 năm qua. Sau 6 tháng từ khi ông Trump tuyên thệ, nền kinh tế Mỹ tạo thêm hơn 1 triệu việc làm và vô số triển vọng việc làm trong tương lai do các hợp đồng kinh tế, thoả thuận xây nhà máy mà chính quyền Trump khích lệ.

Thị trường chứng khoán cũng đạt mức lạc quan cao nhất trong hàng chục năm, chỉ số Dow Jones lần đầu tiên vượt ngưỡng 22.000 điểm trong lịch sử. Tốc độ tăng trưởng kinh tế còn hạn chế: GDP tăng 2,6% trong quý II, thấp hơn nhiều so với mức kỳ vọng 4% của ông Trump, nhưng cao gấp đôi quý I. Đây là một dấu hiệu khả quan.

Nhập Cư

Theo số liệu do chính phủ Mỹ công bố, tỷ lệ nhập cư trái phép qua biên giới Hoa Kỳ giảm 64% trong tháng 5 so với năm 2016 và số lượng các vụ bắt giữ người vượt biên trái phép trong tháng cũng giảm 53%.

Theo Fox News, từ ngày 1/2 đến hết tháng 7, có 57.069 người nhập cư phi pháp bị trục xuất hoặc tự nguyện rời khỏi Mỹ, tăng 31% so với cùng kỳ năm ngoái (43.595).

Sắc lệnh cấm nhập cảnh đối với người tị nạn và công dân 6 quốc gia đa số dân Hồi giáo (mà ông Trump gọi là những vùng có nguy cơ khủng bố cao khó xét lý lịch) đã thành công một phần sau khi được Toà án Tối cao chấp thuận. Tuy nhiên cam kết xây dựng bức trường thành biên giới – một điểm nhấn quan trọng trong chiến dịch tranh cử của ông Trump – vẫn gặp rất nhiều khó khăn trong việc thuyết phục Quốc hội cấp ngân quỹ.

Ngoại giao và quân sự

Xây dựng quân đội Hoa Kỳ mạnh đến mức không bao giờ phải sử dụng đến nó là cam kết của ông Trump trong quá trình tranh cử. Phát biểu này cũng phản ánh quan điểm ngoại giao bằng sức mạnh thay vì mềm mỏng như chính quyền Obama.

Tại Iraq và Syria, Hoa Kỳ đạt được những thành công lớn trong việc tiêu diệt tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo IS. Hoa Kỳ cũng củng cố vững chắc niềm tin của đồng minh Israel tại Trung Đông, kêu gọi các quốc gia Ả Rập đóng góp mạnh hơn trong cuộc chiến chống khủng bố. Tuy nhiên tại bán đảo Triều Tiên, chiến thuật ngoại giao và gây sức ép của tác giả “nghệ thuật đàm phán” chưa chứng minh được tác dụng. Các lệnh trừng phạt từ Liên Hiệp Quốc do Mỹ thúc đẩy liên tiếp tấn công nền kinh tế của Bắn Hàn nhưng không làm chế độ nhà họ Kim ngừng tham vọng gắn đầu đạn hạt nhân vào tên lửa có thể tấn công nước Mỹ. Mới đây, cuộc khẩu chiến giữa Washington và Bình Nhưỡng tiếp tục dâng cao khiến triển vọng giải giáp vũ khí hạt nhân Triều Tiên trong hoà bình ngày càng xa vời.

Các đồng minh NATO tại Châu Âu cũng bày tỏ sự nghi ngờ đối với cam kết an ninh của ông Trump. Đặc biệt ông nhiều lần nhấn mạnh trực tiếp (khiến các lãnh đạo Châu Âu bối rối), rằng họ phải chi trả nhiều tiền quốc phòng hơn để giải quyết tình trạng gánh chi phí không công bằng đối với người Mỹ.

Cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử cũng phủ bóng đen lên nỗ lực cải thiện quan hệ với Điện Kremlin của Tổng thống Trump. Gần đây ông Trump miễn cưỡng phải ký một luật gia tăng trừng phạt lên Moscow sau khi luật này được Quốc hội thông qua với đa số áp đảo. Nga đáp trả bằng cách trục xuất 755 nhân viên công vụ của Washington đang làm việc tại Nga.

Đội ngũ nhân sự

Nhà Trắng đang trong hỗn loạn là tựa đề của nhiều tờ báo trong những tuần qua. Sau 6 tháng nắm quyền, ông Trump vẫn không thể xây dựng được một đội ngũ nhân sự hoàn thiện và bền vững. Sự ra đi của Giám đốc truyền thông Anthony Scaramucci chỉ chưa đầy 10 ngày nắm quyền đã nhấn sâu thêm cảm giác của người dân Mỹ về một Nhà Trắng chia rẽ và khủng hoảng.

Tuy vậy, những người ủng hộ trung thành của vị tỷ phủ địa ốc này giải thích rằng vì ông Trump đang thực hiện cam kết “vét sạch đầm lầy” Washington, nên phải trải qua các quá trình đặc thù.

Một thành công lớn nhất đối với Đảng Cộng hoà và phe bảo thủ Mỹ là ông Trump đã bổ nhiệm thành công thẩm phán Neil Gorsuch vào vị trí Toà án Tối cao.

Chính sách đối nội

Những cam kết đã làm được:

– Giảm thiểu quy định liên bang ràng buộc lên doanh nghiệp;

– Mở cửa ngành năng lượng của Mỹ, tháo gỡ quy định môi trường

– Ra luật đảm bảo chăm sóc tốt hơn cho cựu chiến binh

– Rút Mỹ khỏi hiệp định Paris

Những cam kết chưa làm được:

– Huỷ bỏ, thay thế ObamaCare;

– Cải cách thuế khoá;

– Rút khỏi hoặc tái thương lượng NAFTA (Hiệp định mậu dịch Tự do Bắc Mỹ);

– Xây tường biên giới Mexico

Tỷ lệ ủng hộ

Trong 6 tháng đầu nhiệm kỳ, tỷ lệ ủng hộ ông Trump rơi xuống mức thấp nhất, và thấp kỷ lục so với một vị tổng thống mới nhậm chức. Theo khảo sát mới nhất của Gallup, chỉ có 36% người Mỹ ủng hộ Tổng thống hiện hành. Một khảo sát của CNN chỉ ra con số này là 38%.

Một cuộc thăm dò của POLITICO/Morning Consult công bố đầu tháng 8 cũng cho kết quả xấu đối với Tổng thống. Chỉ có 40% cử tri đồng ý với cách ông Trump điều hành đất nước. Tỷ lệ ủng hộ ông Trump trong số những người tự nhận là đã bỏ phiếu cho ông là 81%, giảm so với con số 86% từ tuần trước.

Một nguyên nhân khiến tỷ lệ ủng hộ ông Trump thấp là do các cáo buộc đội ngũ của ông Trump thông đồng với Nga trong cuộc bầu cử 2016 liên tục đổ bóng đen lên hình ảnh của tân chính quyền, bất chấp việc chưa có bằng chứng nào chỉ ra điều này. Việc chia rẽ của Đảng Cộng hoà trong chính sách y tế dẫn đến thất bại trong việc huỷ bỏ ObamaCare cũng khiến nhiều người thất vọng và đổ lỗi cho ông Trump đã không thực hiện đủ tốt.

Minh Trí

Xem thêm: