ĐCSTQ đánh giá sai khi cho rằng Trump không dám rời bàn đàm phán – Chuyên gia phân tích

Tổng thống Mỹ bày tỏ sự tức giận trước việc Bắc Kinh đột ngột siết chặt xuất khẩu đất hiếm, đồng thời cảnh báo khả năng hủy bỏ hội nghị thượng đỉnh dự kiến diễn ra cuối tháng này với lãnh đạo Trung Quốc. Các chuyên gia nhận định, Trung Quốc đã sai lầm khi cho rằng ông Trump không dám rời khỏi bàn đàm phán.

• Ông Trump áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc, siết chặt xuất khẩu phần mềm

Vào thứ Sáu (ngày 10/10), Tổng thống Trump đăng tải trên mạng xã hội Truth Social rằng trong 6 tháng qua, quan hệ Mỹ – Trung duy trì tương đối ổn định. Tuy nhiên, Bắc Kinh bất ngờ gửi công văn đến nhiều nước yêu cầu áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm nghiêm ngặt hơn, hành động thương mại mang tính thù địch này khiến tất cả các quốc gia cảm thấy phẫn nộ.

Ông Trump cũng ngầm thông báo có thể sẽ hủy cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hội nghị APEC ở Hàn Quốc. “Tôi dự kiến gặp Chủ tịch Tập tại hội nghị APEC trong hai tuần tới ở Hàn Quốc, nhưng giờ có vẻ không còn lý do để gặp nữa,” Tổng thống viết.

Tờ Wall Street Journal nhận định, nếu hội nghị bị hủy bỏ sẽ là cú sốc lớn đối với ông Tập, bởi mục tiêu của ông là duy trì tiếp xúc với ông Trump để quản lý quan hệ song phương. Trong nội bộ, ông Tập đã xác định quan hệ Mỹ – Trung là một “cuộc đấu tranh lâu dài”.

Chuyên gia: Trung Quốc chơi quá đà, vượt qua giới hạn của Nhà Trắng

Ông Craig Singleton, chuyên gia cao cấp về Trung Quốc tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ (Washington), đăng trên mạng xã hội X: “Bắc Kinh có thể đã đi quá xa. Trung Quốc coi đây là một nước cờ, trong khi ông Trump lại xem đó là hành động phản bội. Sự đánh giá sai này có thể báo hiệu kết thúc thời kỳ đình chiến về thuế quan giữa hai bên.”

Ông Singleton cho biết trong vài tháng qua, Bắc Kinh tin rằng họ có thể tận dụng nhượng bộ từ Mỹ để kiểm soát tình hình. Trong 4 vòng đàm phán thương mại trước đó, chính quyền Trump đã tạm dừng thuế quan và nới lỏng một số hạn chế xuất khẩu chip.

“Việc mở rộng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm trong tuần này là một sai lầm. Bắc Kinh xem đó là đòn bẩy, Washington coi đó là phản bội. Tuyên bố của ông Trump cho thấy ngay cả Nhà Trắng với thái độ hướng tới thỏa thuận cũng có giới hạn, và Trung Quốc có thể vừa vượt qua ranh giới này,” ông nói thêm.

Áp lực đất hiếm là chiến thuật quyền lực của Trung Quốc

Wall Street Journal dẫn lời một nguồn tin am hiểu quá trình ra quyết định của Chính phủ Trung Quốc tiết lộ, việc siết chặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm được xem là hành động trả đũa trước các biện pháp hạn chế xuất khẩu công nghệ gần đây của Mỹ, nhưng thực chất đây là một cuộc đấu trí quyền lực được chuẩn bị kỹ lưỡng.

Nguồn tin này cho biết, Bắc Kinh nhận định ông Trump đang rất nóng lòng đạt thỏa thuận, vì vậy họ muốn gia tăng sức ép để Mỹ nhượng bộ về thuế quan và kiểm soát công nghệ.

Một bài báo khác của Wall Street Journal nói rằng trong cuộc đàm phán thương mại cấp cao Mỹ – Trung tại Madrid hồi tháng 9, Trung Quốc đã yêu cầu Mỹ dỡ bỏ toàn bộ thuế quan và các biện pháp kiểm soát xuất khẩu. Nguồn tin đánh giá hành động siết chặt đất hiếm gần đây chính là “một bước đi chiến thuật” nhằm thực hiện mục tiêu đó.

Nguồn tin cũng cho biết đây là cách làm quen thuộc của Bắc Kinh, khi họ đánh giá hành động của Washington là yếu ớt, họ sẽ đáp trả bằng những biện pháp cứng rắn, thậm chí không cân xứng.

Dư Mậu Xuân: Phản ứng của ông Trump khiến Trung Quốc bất ngờ

Chuyên gia nghiên cứu vấn đề Trung Quốc Dư Mậu Xuân viết trên mạng X rằng phản ứng của Tổng thống Trump khiến Bắc Kinh không thể đoán trước.

Dư Mậu Xuân từng là cố vấn cấp cao về Trung Quốc tại Bộ Ngoại giao trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump. Ông từng phân tích rằng quan điểm và mục tiêu của Mỹ – Trung về hội nghị thượng đỉnh hoàn toàn khác biệt: Tổng thống Mỹ mong muốn qua hội nghị giải quyết các vấn đề cụ thể với Trung Quốc, còn lãnh đạo Trung Quốc lại muốn dùng hội nghị để “tái định hình” toàn bộ chính sách Mỹ đối với Trung Quốc.

Dư Mậu Xuân nhận định cách làm quen thuộc của Bắc Kinh trong các hội nghị thượng đỉnh là trước tiên leo thang căng thẳng, rồi dưới danh nghĩa “hợp tác” tìm cách hóa giải. Trước đây, Trung Quốc tạo căng thẳng bằng việc chặn máy bay Mỹ cự ly gần, đe dọa Đài Loan, quấy rối tàu thuyền trên Biển Đông, rồi sau đó đưa ra những nhượng bộ ngoại giao.

“Đây không phải chiến lược của chính trị gia, mà là thao túng theo kiểu Lenin,” ông nói. Dưới sự dàn dựng bài bản của Trung Quốc, các chính quyền Mỹ trước đây đã nhiều lần bị mắc bẫy, phải nhượng bộ chiến lược và mềm mỏng trong phát ngôn.

Dư Mậu Xuân cho rằng lãnh đạo Trung Quốc hiện đang rơi vào cái bẫy do chính mình tạo ra: “Hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ là điều sống còn đối với ông Tập — đây không phải ngoại giao đơn thuần, mà là vấn đề sinh tồn.”