Ông Trump coi việc lật đổ Maduro là “động thái thông minh” khi Nga, Trung Quốc can thiệp

Tổng thống Donald Trump đang nâng cao chiến dịch gây áp lực chống lại Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro, đồng thời khẳng định ông không tin rằng lãnh đạo này nên dẫn dắt đất nước — trong khi Trung Quốc và Nga lên tiếng về xung đột ngày càng leo thang liên quan đồng minh của họ.

Chính quyền Trump trong vài tháng gần đây đã tiến hành một loạt cuộc tấn công nhắm vào các tàu bị cáo buộc vận chuyển ma túy ngoài khơi vùng biển Mỹ Latinh và công bố trong tháng này một “lệnh phong tỏa hoàn toàn tất cả các tàu chở dầu bị trừng phạt đi vào và ra khỏi Venezuela”, trong bối cảnh Washington tăng cường đáng kể lực lượng hải quân trong khu vực.

Mặc dù chính quyền Trump khẳng định các biện pháp này nhằm hạn chế dòng ma túy tràn vào Mỹ, chiến dịch này cũng dường như nhắm đến việc lật đổ ông Maduro. Đây không phải lần đầu ông Trump cố gắng gây áp lực với ông Maduro. Trước đó, Tổng thống Mỹ từng áp đặt trừng phạt và ủng hộ nhà lãnh đạo đối lập Juan Guaidó trong nhiệm kỳ đầu.

Ông Trump nói vào thứ Hai rằng chiến dịch áp lực của Washington chống Venezuela “có thể” đủ để buộc ông Maduro từ chức, đồng thời nhấn mạnh ông tin rằng đây là điều mà ông Maduro nên làm.

“Điều đó phụ thuộc vào ông ấy muốn làm gì,” ông Trump nói. “Tôi nghĩ làm vậy sẽ là quyết định thông minh. Nhưng chúng ta sẽ xem sao.”

Nhà Trắng từ lâu từ chối bình luận về việc có theo đuổi thay đổi chế độ tại Venezuela hay không, mặc dù không công nhận Maduro là lãnh đạo hợp pháp và khẳng định ông ta là thủ lĩnh một băng đảng ma túy.

Trung Quốc và Nga đã lên tiếng về các hành động của Mỹ trong khu vực, cáo buộc Mỹ vi phạm luật quốc tế sau khi Washington thu giữ nhiều tàu chở dầu ngoài khơi Venezuela. Lần thu giữ đầu tiên diễn ra ngày 10/12, và Trump xác nhận hôm thứ Hai rằng Mỹ vẫn đang truy tìm một tàu chở dầu khác mà một quan chức Mỹ nói với Fox News Digital là “tàu hạm đội tối bị trừng phạt, thuộc mạng lưới né trừng phạt bất hợp pháp của Venezuela”.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiến (Lin Jian) nói với báo giới hôm thứ Hai: “Hành vi thu giữ tàu của các nước khác một cách tùy tiện của Mỹ vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế”, đồng thời nhấn mạnh Bắc Kinh phản đối mọi hành động “xâm phạm chủ quyền và an ninh của các quốc gia khác, cũng như mọi hành động đơn phương hoặc bắt nạt”.

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Nga cho biết Ngoại trưởng Sergey Lavrov và Ngoại trưởng Venezuela Yván Gil đã điện đàm hôm thứ Hai, và “phía Nga tái khẳng định sự ủng hộ và đoàn kết toàn diện với lãnh đạo và nhân dân Venezuela trong bối cảnh hiện nay”.

Thông cáo cho biết: “Các ngoại trưởng bày tỏ mối quan ngại nghiêm trọng về việc Washington gia tăng các hành động leo thang ở Caribe, những hành động này có thể gây hậu quả lâu dài cho khu vực và tạo ra mối đe dọa cho vận tải quốc tế”.

Bà Katherine Thompson, chuyên gia cao cấp về quốc phòng và chính sách đối ngoại tại viện tư tưởng Cato, trước đó nói với Fox News Digital rằng các đối thủ như Nga và Trung Quốc có thể bối rối trước việc chính quyền Trump tập trung vào chế độ Maduro, bởi Caracas không đe dọa lợi ích Mỹ nhiều như các tác nhân khác, cộng thêm khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết” của chính quyền Trump.

“Đối với họ, có thể khá khó hiểu nếu nhìn qua lăng kính thực dụng, tại sao chính quyền này lại ưu tiên lật đổ chế độ Maduro thay vì tập trung vào các xung đột khác,” bà Thompson nói.

Từ tháng Chín, chính quyền Trump đã thực hiện gần 30 cuộc tấn công tại vùng biển Mỹ Latinh nhằm cứng rắn ngăn chặn dòng ma túy vào Mỹ.

Ví dụ, chính quyền Trump đã chỉ định các băng đảng ma túy như Tren de Aragua, Sinaloa là tổ chức khủng bố nước ngoài và tăng cường lực lượng hải quân trong khu vực, bao gồm cả việc triển khai tàu sân bay USS Gerald R. Ford — một bước đi chưa từng có.

Ngoài các cuộc tấn công nhắm vào tàu chở ma túy, ông Trump còn gợi ý rằng các cuộc tấn công trên đất liền có thể là bước tiếp theo.

“Chúng tôi đang tiêu diệt các tàu ma túy ở mức độ chưa từng thấy trước đây,” ông Trump nói ngày 3/12. “Rất sớm thôi, chúng tôi sẽ bắt đầu làm điều đó trên đất liền.”

Mặc dù chính quyền Trump khẳng định có thẩm quyền tiến hành các cuộc tấn công này, một số nghị sĩ Dân chủ và Cộng hòa vẫn đặt câu hỏi về tính hợp pháp của chúng.

Lãnh đạo thiểu số Thượng viện Chuck Schumer (D-N.Y.) cùng các Thượng nghị sĩ Tim Kaine, Adam Schiff và Rand Paul đã đề xuất nghị quyết về quyền chiến tranh, nhằm ngăn Trump sử dụng lực lượng vũ trang Mỹ để tham chiến tại hoặc chống lại Venezuela.