Quốc hội Mỹ cảnh báo: Sinh viên TQ là ‘cửa ngõ’ cho quân đội thâm nhập giáo dục

Vào thứ Sáu (19/9), Ủy ban Đặc biệt về Trung Quốc của Hạ viện Hoa Kỳ đã công bố một báo cáo, tiết lộ rằng do các lỗ hổng trong hệ thống thị thực Hoa Kỳ, các thực thể quốc phòng Trung Quốc có thể lợi dụng nền giáo dục đại học Hoa Kỳ để phục vụ cho sự phát triển quân sự của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Báo cáo đặc biệt nhấn mạnh rằng chính phủ Hoa Kỳ cần tăng cường kiểm tra thị thực để ngăn chặn các sinh viên Trung Quốc có liên hệ với quân đội Trung Quốc theo học tại các trường đại học Mỹ.

• Gián điệp Trung Quốc đánh cắp công nghệ tên lửa bí mật của Hoa Kỳ

Trong thông cáo báo chí liên quan đến báo cáo này, Ủy ban cho biết Chủ tịch Ủy ban Đặc biệt về Trung Quốc của Hạ viện, ông John Moolenaar (Đảng Cộng hòa), đã công bố một báo cáo điều tra đột phá, phơi bày việc chính quyền Biden thất bại trong việc thực thi chính sách thị thực, dẫn đến việc người nộp thuế Mỹ tài trợ cho các chương trình tiến sĩ của công dân Trung Quốc, bao gồm các chương trình liên quan đến quân đội Trung Quốc (PLA) và các trường đại học nghiên cứu quốc phòng của chính quyền Trung Quốc.

Ông Moolenaar phát biểu: “Cuộc điều tra của chúng tôi cho thấy rõ ràng rằng ĐCSTQ đang lợi dụng sự cởi mở của Hoa Kỳ để thúc đẩy xây dựng quân sự của họ. Các trường đại học Mỹ đang đào tạo và huấn luyện những sinh viên Trung Quốc có liên quan trực tiếp đến nghiên cứu quốc phòng và nền công nghiệp của ĐCSTQ, trong khi chính quyền Biden bỏ qua các chính sách thị thực cơ bản, điều này chỉ càng tăng cường năng lực cho ĐCSTQ. Các kênh chuyển giao kiến thức và chuyên môn này chảy trực tiếp vào tay quân đội Trung Quốc. Chúng ta không thể để các phòng thí nghiệm nghiên cứu và lớp học do người nộp thuế Mỹ tài trợ trở thành nơi tập hợp cho tham vọng quân sự của Bắc Kinh”.

Báo cáo mới có tiêu đề “From PhD to PLA” đã điều tra sáu trường đại học Mỹ: Đại học Maryland, Đại học Illinois Urbana-Champaign, Đại học Carnegie Mellon, Đại học Nam California, Đại học Purdue và Đại học Stanford. Các trường này – dù là công lập hay tư thục, quy mô lớn nhỏ, vị trí địa lý khác nhau – đều được yêu cầu trả lời một loạt câu hỏi về sự hiện diện và hoạt động nghiên cứu của sinh viên Trung Quốc tại khuôn viên của họ.

Thông tin mà Ủy ban yêu cầu bao gồm: nơi học tập trước đây của các sinh viên này, nguồn tài trợ cho giáo dục của họ, loại nghiên cứu họ đang thực hiện, và mức độ hợp tác giữa các trường đại học với Trung Quốc ở cấp độ tổ chức và giảng viên.

Báo cáo của Ủy ban cho biết, các phát hiện từ cuộc điều tra gây lo ngại sâu sắc. Trước tiên, chính quyền Biden đã thất bại trong việc thực thi Sắc lệnh Hành pháp số 10043, cấm công dân Trung Quốc tham gia nghiên cứu liên quan đến quân sự. Cụ thể, sắc lệnh này cấm nhập cảnh đối với bất kỳ công dân Trung Quốc nào “nhận tài trợ từ các thực thể ở Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (ĐCSTQ) thực hiện hoặc hỗ trợ chiến lược ‘hội nhập quân-dân’, hoặc hiện đang làm việc, học tập, nghiên cứu tại hoặc đại diện cho các thực thể này, hoặc từng làm việc, học tập, nghiên cứu tại hoặc đại diện cho các thực thể này”.

Trong thông cáo báo chí, Ủy ban cho biết, khi xem xét chỉ 6 trường đại học Mỹ, họ phát hiện ra các sinh viên tốt nghiệp Trung Quốc từng học tại các trường đại học ‘Thất Tử Quốc Phòng’ – 7 trường đại học có mối liên hệ chặt chẽ với nghiên cứu và phát triển quân sự của chính quyền Trung Quốc – đang theo học tại các trường này, mặc dù Sắc lệnh 10043 cấm những sinh viên này đến Mỹ học tập.

Ngoài ra, cuộc điều tra của Ủy ban còn cho thấy hàng nghìn công dân Trung Quốc đang theo học tiến sĩ tại các trường đại học Mỹ được tài trợ trực tiếp hoặc gián tiếp bởi người nộp thuế Mỹ. Một con số đáng báo động: một trường đại học tiết lộ rằng “trong số 1.139 nhân viên giảng dạy sau đại học (Trung Quốc), có 515 người được trả lương từ các dự án được tài trợ bởi liên bang, tiểu bang hoặc tư nhân. Trong số 515 sinh viên Trung Quốc này, 402 người được trả lương từ nguồn tài trợ hoặc hợp đồng liên bang”. Một trường đại học khác cho biết trong số 2.580 sinh viên sau đại học Trung Quốc, 1.115 người được tài trợ chủ yếu từ học bổng trợ giảng.

Cuộc điều tra cũng cho thấy các trường đại học Mỹ duy trì quan hệ đối tác chặt chẽ với các trường đại học Trung Quốc, nhưng một số trường đã bắt đầu thực hiện các biện pháp khắc phục. Ví dụ, Đại học Illinois Urbana-Champaign đã đi đầu trong việc chấm dứt hàng chục thỏa thuận học thuật với các trường đại học Trung Quốc. Đại học Purdue cũng đang thực hiện các biện pháp khắc phục, chủ động xem xét lại chính sách hợp tác đối ngoại và triển khai các biện pháp bảo vệ mới để bảo vệ lợi ích nghiên cứu của Mỹ.

Cuộc điều tra còn phát hiện ra sự lơ là của chính quyền trước đây trong việc xét duyệt thị thực tại Bộ Ngoại giao. Để giải quyết mối đe dọa cấp bách này, Ủy ban đề xuất các bước sau:

• Tăng cường luật kiểm tra thị thực để ngăn chặn các bên nước ngoài tiếp cận các nghiên cứu nhạy cảm của Mỹ và giảm đáng kể rủi ro chuyển giao công nghệ.
• Thiết lập các giới hạn đủ điều kiện rõ ràng, tiêu chuẩn xét duyệt chặt chẽ hơn và yêu cầu báo cáo bắt buộc để hạn chế Trung Quốc cộng sản tiếp cận các công nghệ nhạy cảm.
• Áp dụng các hạn chế đối với công dân Trung Quốc sinh sống tại Mỹ để giảm thiểu rủi ro an ninh.

Báo cáo của Ủy ban cho biết, ĐCSTQ không coi việc du học nước ngoài là hoạt động phi chính trị hoặc thuần túy học thuật. Theo chiến lược thu thập công nghệ do nhà nước dẫn dắt, giáo dục quốc tế được coi là con đường quan trọng để tiếp cận kiến thức tiên tiến về khoa học, kỹ thuật và quốc phòng. Chiến lược hội nhập quân-dân (MCF) của chính quyền Trung Quốc rõ ràng yêu cầu tận dụng các chương trình trao đổi học thuật toàn cầu để tăng cường sức mạnh quân sự và công nghiệp của họ, một chiến lược có thể truy nguyên từ năm 1950.

Báo cáo viết rằng, mặc dù trao đổi học thuật quốc tế từ lâu đã là một trụ cột của giáo dục đại học Mỹ, mang lại các góc nhìn đa dạng, thúc đẩy hợp tác toàn cầu và tiến bộ khoa học, nhưng điều này không được phép đánh đổi an ninh quốc gia. Việc chào đón sinh viên nước ngoài có thể thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới của Mỹ, nhưng phải đi kèm với các rào cản rõ ràng và có thể thực thi để ngăn chặn sự lợi dụng từ các đối thủ. Điều này đặc biệt cấp bách đối với Trung Quốc cộng sản. Nếu không tăng cường kiểm tra thị thực, tính minh bạch của các tổ chức và các biện pháp bảo vệ công nghệ, Hoa Kỳ sẽ đối mặt với nguy cơ đào tạo thế hệ kỹ sư, nhà khoa học và nhà thiết kế vũ khí tiếp theo – những người không phục vụ lợi ích của Hoa Kỳ mà phục vụ cho sự phát triển quân sự của Trung Quốc.

Báo cáo nhấn mạnh rằng thách thức này đòi hỏi hành động phối hợp và quyết tâm từ Quốc hội và nhánh hành pháp để thực hiện các biện pháp cụ thể.

Trước đó, Ủy ban cũng phát hiện nhiều mối quan hệ hợp tác đáng lo ngại giữa các trường đại học Mỹ và các thực thể quốc phòng của Trung Quốc. Báo cáo tuần trước có tựa đề “Joint Institutes, Divided Loyalties” đã xác định hơn 100 mối quan hệ hợp tác học thuật có rủi ro với các thực thể Trung Quốc và nghiên cứu sâu hơn về hơn 50 mối quan hệ gây ra mối đe dọa trực tiếp đến an ninh quốc gia Mỹ. Sau cuộc điều tra, ông Moolenaar đã soạn thảo Đạo luật Nghiên cứu An toàn (SAFE Research Act), được đưa vào Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng do Hạ viện thông qua, nhằm ngăn chặn nguồn tài trợ STEM liên bang chảy vào các trường đại học hoặc nhà nghiên cứu hợp tác với quân đội và cơ quan tình báo của chính quyền Trung Quốc.