iPhone 17 bán chạy ở Trung Quốc – Chuyên gia phân tích nguyên nhân đằng sau

Dòng iPhone 17 mở bán tại Trung Quốc Đại Lục vào ngày 19/9, thị trường sôi động, các cửa hàng flagship của Apple xếp hàng dài, có “cò” sẵn sàng mua lại máy có sẵn với giá cao hơn tối đa 1.500 nhân dân tệ. Một số người từng ủng hộ Huawei đã trở thành “fan Táo”. Dưới sự tuyên truyền chủ nghĩa dân tộc lâu dài của chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc những năm gần đây suy giảm, tiêu dùng đi xuống, sự thật đằng sau việc iPhone 17 bán chạy tại Trung Quốc Đại Lục là gì?

iPhone 17 bán chạy ở Trung Quốc, người ủng hộ Huawei trở thành “fan Táo”

Ngày 19/9, iPhone 17 chính thức mở bán tại Trung Quốc Đại Lục. Người đã đặt và thanh toán sớm trên website Apple có thể mang giấy tờ tùy thân đến cửa hàng Apple chính hãng để nhận máy, còn những người đặt sau phải đợi đến giữa, cuối tháng Mười mới nhận được.

Theo nhiều kênh truyền thông tại Trung Quốc, sáng sớm 19/9, cửa hàng Apple tại Sanlitun (Tam Lý Đôn, Bắc Kinh) và đường Nam Kinh Đông (Thượng Hải) đã xuất hiện hàng dài người xếp hàng. Một số khách nói họ bị thu hút bởi tính năng chụp ảnh nâng cấp; những người khác cho biết giá không tăng nhưng cấu hình cao hơn, đáng để đổi máy.

(Video: Nhiều người xếp hàng tại của hàng Apple  ở Tam Lý Đồn, Bắc Kinh để mua dòng iPhone 17. Theo người đăng video, năm nay nhiều hơn 2 năm trước)

Trước cửa hàng, ngoài khách đến lấy máy còn có nhiều “cò” mua đi bán lại, cầm trên tay nhiều iPhone 17 Pro và Max, đông hơn năm ngoái. Bản iPhone 17 Pro Max 256 GB được chuộng nhất, dân buôn sẵn sàng trả thêm 500–600 tệ (khoảng 1.800.00 – 2.200.000 VND); các bản khác cộng thêm 100–200 tệ (khoảng 370.000 – 740.000 VND). Riêng bản Pro Max màu cam dung lượng 512 GB và 1 TB được trả chênh tới 1.000 và 1.500 tệ (khoảng 3.700.000 và 5.500.000 VND).

Có người từ thành phố Thường Châu đi xe từ 2 giờ sáng đến Thượng Hải chỉ để kịp nhận máy đầu tiên. Apple Store Sanlitun nhanh chóng bán sạch toàn bộ hàng có sẵn. Số liệu từ JD.com cho thấy lượng đặt hàng iPhone 17 trong phút đầu đã vượt tổng số iPhone 16 cả ngày đầu năm ngoái.

Dưới tác động lâu dài của tuyên truyền chủ nghĩa dân tộc và chống Mỹ từ chính quyền Trung Quốc, nhiều người dân Đại Lục từng chuộng hàng nội địa, ủng hộ Huawei. Nhưng nay nhiều người đã đổi hướng. Một số người coi việc iPhone 17 ra mắt là cơ hội để lần đầu chuyển sang dùng sản phẩm của Apple.

Theo CNBC, ngay từ rạng sáng ngày mở bán, đã có người xếp hàng trước cửa hàng Apple Sanlitun. Một khách họ Lưu cho biết anh chờ từ 11 giờ đêm thứ Năm (18/9) chỉ để mua iPhone 17 Pro Max. Anh nói màu mới và thiết kế tản nhiệt của máy khiến anh rất mong đợi, và thẳng thắn cho biết mình đã từ người dùng Huawei chuyển sang ủng hộ Apple.

Một khách khác họ Dương thì từ Xiaomi chuyển sang Apple, vì thích hệ điều hành và trải nghiệm tổng thể của iPhone. Anh cho rằng năm nay sẽ có nhiều người tiêu dùng Trung Quốc lần đầu chọn iPhone nhờ tính năng nâng cấp và dung lượng lưu trữ lớn hơn, trở thành “fan Táo”.

Vì sao mua Apple? Giới trẻ nói: không muốn bị ĐCSTQ giám sát

Ông Vương Quốc Thần, nghiên cứu viên Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung Hoa (Đài Loan), nói với Epoch Times rằng có vài nguyên nhân khiến iPhone 17 “cháy hàng”: Thứ nhất, giá của điện thoại nội địa, đặc biệt là Huawei, không thấp hơn iPhone là bao. Vài năm qua, các thương hiệu nội địa dựa vào tâm lý “tiểu phấn hồng” hay “yêu nước” để giữ giá, nhưng dịch vụ hậu mãi kém hơn hãng nước ngoài, trên mạng có nhiều phản hồi tiêu cực.

Ông cho biết thêm, linh kiện điện thoại nội địa không đủ tốt, đặc biệt sau khi chip bị Mỹ kiểm soát, hiệu năng và chất lượng bị hạn chế. “Sau hai ba năm bị kích động lòng yêu nước, người ta trở lại lý trí xếp hàng mua iPhone. Dù có vài hạn chế, xét mọi mặt, iPhone vẫn vượt trội Huawei về giá trị.”

Nhân viên văn phòng trẻ ở Bắc Kinh tên Thần Phong (hoá danh) chia sẻ, hôm qua (19/9) anh hỏi một số bạn trẻ, mọi người cho rằng việc mua một chiếc iPhone, số ít người trả lời rằng là để hưởng thụ, đặc biệt là trong bối cảnh chính trị và kinh tế Trung Quốc hiện nay “không ai muốn bị Đảng Cộng sản theo dõi, đó là lý do.”

Anh nói đa số là sinh viên các trường danh tiếng như Nhân dân, Thanh Hoa đi mua; họ cho rằng công nghệ Mỹ vẫn tốt hơn. Dù Huawei tung hệ thống AI mới để “đấu” với OpenAI, nhưng dù Huawei giỏi đến đâu vẫn chỉ phát triển trong phạm vi công nghệ của Trung Quốc. “Sinh viên các trường top và một số người trong giới công nghệ đều thấy sản phẩm trong nước không ổn, nhà nước cứ phải tâng bốc.”

Cựu tổng giám đốc một công ty viễn thông ở Hắc Long Giang, ông Hồ Đức Thành, nhận định chuỗi sản xuất của Apple đặt tại Trung Quốc nên ít chịu ảnh hưởng thuế quan, giá hợp lý. Dù chính quyền Trung Quốc mạnh tay quảng bá thương hiệu nội địa và dùng chiêu bài yêu nước để tạm thời giành thị phần, nhưng thiết kế đột phá của iPhone 17—thân máy mỏng hơn, pin lâu hơn, tính năng AI mạnh hơn—đã thu hút nhóm khách hàng trung-cao cấp.

Ông cho biết, dù bị kiểm duyệt khiến nhiều tính năng AI và ứng dụng quốc tế không thể tải hoặc dùng. Người tiêu dùng Trung Quốc vẫn sẵn sàng mua vì iPhone được coi là biểu tượng xa xỉ và chất lượng, trở thành “vấn đề thể diện”.

Ông Vương Quốc Thần cũng cảnh báo rằng trong môi trường độc tài, ngay cả dùng iPhone, chính quyền vẫn có cách cài phần mềm gián điệp để theo dõi. Vì vậy, dù mua điện thoại nội hay iPhone thì kết quả cũng giống nhau, chỉ là người dân không còn nhiều lựa chọn.

Ông còn cho biết gần đây ở nhà vệ sinh công cộng cũng xuất hiện khẩu hiệu chống ĐCSTQ, giới trẻ đang tìm nhiều cách phản kháng “chủ nghĩa yêu nước”, và việc iPhone bán chạy cũng là một dạng phản kháng thầm lặng.

Sức mua của giới trẻ Trung Quốc vẫn mạnh?

Những năm gần đây kinh tế Trung Quốc suy giảm, người dân thắt chặt chi tiêu, tạo nên sự tương phản với cảnh giới trẻ xếp hàng mua iPhone.

Thần Phong cho hay, chính quyền gần đây để kích cầu đã tung chính sách trợ giá, và điện thoại là một trong các mặt hàng được hỗ trợ. “Nếu không có trợ giá của nhà nước, mọi người sẽ không mua.”

Theo truyền thông Đại Lục, vài năm gần đây, mỗi lần Apple ra mắt máy mới đều khiến JD.com, Tmall, Pinduoduo, Meituan… đua nhau mở đặt trước.

Tối 12/9 lúc 8 giờ, ngoài trang chủ Apple, các gian hàng chính hãng trên JD, Tmall và Pinduoduo đều đồng loạt mở đặt cọc. Người dùng mua trên Apple Store, JD hay Tmall phải trả nguyên giá để đặt trước. Ở một số khu vực, nếu mua bản iPhone 17 256GB trên JD (giá 5.999 tệ) có thể được trợ giá 500 tệ của nhà nước. Trên Pinduoduo, mức giảm cao nhất đến 1.000 tệ, mỗi người chỉ được mua một chiếc, giao hàng trước 27/9.

Thần Phong nói, các sàn thương mại đều tự bù tiền để cạnh tranh giá. “Đó là lý do người tiêu dùng Trung Quốc vẫn sẵn sàng mua iPhone 17, một là giá, hai là độ an toàn bảo mật.”

Tuy vậy, anh cho biết hiện sức mua đã giảm nhiều so với trước. Mọi người ít tiền, mua điện thoại dù sao thì vẫn là khoản nhỏ, trong khi hiện tại nhà nước muốn họ chi nhiều hơn cho nhà, xe, đồ gia dụng thì mọi người lại không thể làm được.

Ông Vương Quốc Thần nhận xét, thấy người dân xếp hàng mua iPhone có thể nghĩ họ vẫn có khả năng chi tiêu, nhưng không thể chỉ nhìn vào hiện tượng này để đánh giá toàn bộ sức tiêu dùng. iPhone không phải tháng nào cũng ra mẫu mới, có người phải dành dụm lâu hoặc bàn bạc với gia đình mới dám mua.

Ông cho rằng việc người tiêu dùng chuyển từ Huawei sang iPhone chứng tỏ họ không còn chỉ mua hàng nội vì “yêu nước”, ở một mức độ nào đó đây cũng là dấu hiệu của tiêu dùng suy giảm.

Ông Hồ Đức Thành cũng cho rằng, nhìn chung kinh tế Trung Quốc đi xuống, thất nghiệp cao, niềm tin tiêu dùng yếu, người dân muốn tiết kiệm hơn là chi tiêu.