Tàu chiến Mỹ đi qua Eo biển Đài Loan, gia tăng căng thẳng với TQ

Hải quân Mỹ hôm thứ Hai (22/10) đã điều động hai tàu chiến đi qua Eo biển Đài Loan. Đây là hoạt động tự do hàng hải lần thứ hai của Washington trong năm nay tại vùng biển chiến lược này, theo Reuters.

• Đài Loan biểu tình phản đối Bắc Kinh bắt nạt và kêu gọi độc lập chính thức

Người Đài Loan coi trọng sự hỗ trợ của Mỹ. 

Hoạt động của tàu chiến Mỹ tại Eo biển Đài Loan có thể khiến căng thẳng với Trung Quốc gia tăng, nhưng đối với Đài Loan, họ lại xem đây là dấu hiệu cho thấy sự ủng hộ mạnh mẽ của Tổng tổng Donald Trump trong bối cảnh Bắc Kinh ngày càng thúc đẩy đe dọa Đài Bắc.

Tư lệnh Nate Christensen – phó phát ngôn viên của Hạm đội Thái Bình Dương Hoa Kỳ phát đi tuyên bố hôm 22/10 cho hay: “hành trình quá cảnh của các tàu chiến Mỹ qua Eo biển Đài Loan thể hiện cam kết của Mỹ đối với [khu vực] Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và cởi mở”.

“Hải quân Mỹ sẽ tiếp tục bay, đi thuyền và hoạt động ở bất cứ đâu mà luật pháp quốc tế cho phép”, ông Christensen nói thêm.

Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết họ đã giám sát chặt chẽ hoạt động này và có thể “duy trì an ninh của vùng biển và vùng trời này” khi hoạt động [của Mỹ] diễn ra.

Reuters cho biết phía Trung Quốc chưa chính thức lên tiếng về động thái quân sự mới nhất của Mỹ tại Eo biển Đài Loan.

Lần gần nhất, Hải quân Mỹ thực hiện nhiệm vụ tương tự tại vùng biển chiến lược này là vào tháng Bảy. Đó cũng là hoạt động tự do hàng hải đầu tiên của Mỹ tại Eo biển Đài Loan trong năm nay. Hoạt động mới nhất của Washington cho thấy hải quân nước này đang tăng tốc sự hiện diện tại vùng biển gần Đài Loan.

Washington không có mối quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan, nhưng luật pháp của họ cho phép họ bảo vệ hòn đảo tự trị này và đang là đối tác cung cấp vũ khí chính cho Đài Loan. Bộ Quốc phòng Mỹ thông tin rằng họ đã bán cho Đài Loan số vũ khí trị giá hơn 15 tỷ USD kể từ năm 2010.

Trong khi đó, Trung Quốc trước nay vẫn luôn xem Đài Loan là một tỉnh ngoài khơi xa của họ và ngày càng gia tăng áp lực để khẳng định chủ quyền đối với hòn đảo dân chủ này. Bắc Kinh cũng đã dấy lên quan ngại về chính sách của Mỹ đối với Đài Loan trong các cuộc hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis tại Singapore vào tuần trước.

Phía Mỹ giải thích với Trung Quốc rằng chính sách của họ đối với Đài Loan là chưa thay đổi. Trong cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa bên lề Diễn đàn An ninh ASEAN tại Singapore hôm 18/10, Bộ trưởng James Mattis cũng đã trấn án ông Ngụy về chính sách đối với Đài Loan của Mỹ là không thay đổi.

Trợ lý của Bộ trưởng Mattis, ông Randall Schriver nói với báo giới: “Bộ trưởng Ngụy đã dấy lên vấn đề Đài Loan và quan ngại về chính sách của chúng ta. Bộ trưởng Mattis đã trấn an Bộ trưởng Ngụy rằng chúng tôi chưa thay đổi chính sách Đài Loan, chính sách một Trung Quốc của chúng tôi”.

Mối quan hệ giữa Đài Loan và Trung Quốc ngày càng xấu đi kể từ khi bà Thái Anh Văn được bầu làm Tổng thống Đài Loan năm 2016. Bắc Kinh nghi ngại rằng bà Thái và Đảng Tiến bộ Dân chủ cầm quyền của bà có ý định tuyên bố Đài Loan độc lập chính thức – lằn ranh đỏ đối với Trung Quốc.

Chế độ Bắc Kinh trong năm nay đã gia tăng áp lực lên Đài Loan cả về quân sự và ngoại giao. Hải quân Trung Quốc đẩy mạnh các cuộc diễn tập quân sự quy mô lớn quanh đảo Đài Loan với nhiều oanh tạc cơ, phi cơ chiến đấu và cả hàng không mẫu hạm duy nhất của họ. Trung Quốc cũng thu hút nhiều đồng minh của Đài Loan ngả về Bắc Kinh. Ba nước mới nhất là Panama, Cộng hòa Dominica và El Salvado đã chấm dứt quan hệ đồng minh với Đài Loan để quay sang thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Trung Quốc.

Với những thay đổi mới nhất, Đài Loan hiện chỉ còn lại 17 đồng minh chính thức, nhưng họ vẫn nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ của Mỹ và cũng đang nỗ lực gia tăng quan hệ đối tác với các nước dân chủ phát triển khác.

Yên Sơn

Xem thêm: