Thượng đỉnh Trump-Putin: Tập trung vào hợp tác, hướng tới tương lai hòa bình

Tại Helsinki, Phần Lan hôm thứ Hai (16/7), Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc họp thượng đỉnh một – một khoảng hơn 2 giờ, sau đó hai nhà lãnh đạo đã tham gia họp báo chung kéo dài khoảng 45 phút. Cả ông Trump và Putin đều nói cuộc họp thành công và cho rằng những cuộc đối thoại như này nên được tổ chức từ lâu.

Đứng bên cạnh Tổng thống Trump trong cuộc họp báo chung, Tổng thống Putin cho biết mặc dù hai nhà lãnh đạo chưa thể “xóa bỏ tồn đọng” trong nhiều vấn đề, nhưng hai ông đã đạt được bước quan trọng đầu tiên hướng tới hợp tác.

“Mọi người biết khá rõ rằng mối quan hệ song phương này đang bước vào giai đoạn phức tạp. Nhưng những trở ngại, mâu thuẫn hiện tại, bầu không khí căng thẳng này, về cơ bản không có lý do vững chắc đằng sau. Chiến tranh Lạnh đã là điều của quá khứ”, ông Putin nói.

Trong khi đó, Tổng thống Trump cho rằng các cuộc đối thoại là “thẳng thắn, cởi mở và hiệu quả cao”.

“Mối quan hệ của chúng ta chưa bao giờ tồi tệ hơn bây giờ. Nhưng điều đó đã thay đổi khoảng 4 giờ trước đây”, ông Trump nói và nhấn mạnh thêm: “Tôi thà chấp nhận rủi ro chính trị để mưu cầu hòa bình hơn là để nguy cơ đổ vỡ hòa bình trong việc theo đuổi chính trị”.

Hai nhà lãnh đạo đã thảo luận các vấn đề hóc búa mà cả hai cùng quan tâm, trong đó đặc biệt nhấn mạnh về can thiệp bầu cử, nội chiến Syria, khủng hoảng Ukraine và hạt nhân Bắc Hàn:

Can thiệp bầu cử

Mặc dù ông Putin nói rằng ông muốn ông Trump là tổng thống Mỹ, “vì ông ta đã nói về việc sẽ bình thường hóa quan hệ Mỹ – Nga”, nhưng Tổng thống Nga kịch liệt phủ nhận việc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016. Ông Putin nói: “Nước Nga không bao giờ can thiệp và sẽ không can thiệp vào các vấn đề nội bộ của Mỹ, trong đó có tiến trình bầu cử”.

Tổng thống Nga cũng nói rằng ông sẵn sàng làm việc với Mỹ liên quan tới 12 công dân Nga vừa bị kết án can thiệp bầu cử, bất chấp việc hai nước chưa có thỏa thuận về dẫn độ.

Ông Putin gợi ý rằng Biện lý đặc biệt Robert Mueller có thể gửi câu hỏi cho Nga để chất vấn 12 cá nhân và phía Nga sẽ gửi lại phản hồi hoặc đội ngũ của ông Mueller có thể tới Nga để chấn vấn nghi phạm tại Nga.

Sau cuộc họp báo, trên máy bay trở về Mỹ, ông Trump đã đăng tweet nói rõ lập trường của ông về vấn đề can thiệp bầu cử: “Như tôi đã nói hôm nay và nhiều lần trước đây, ‘tôi tin tưởng LỚN LAO vào đội ngũ tình báo CỦA TÔI’. Tuy nhiên, tôi cũng thừa nhận rằng để xây dựng một tương lai tươi sáng, chúng ta không thể hoàn toàn tập trung vào quá khứ – là hai cường quốc hạt nhân lớn nhất thế giới, chúng ta phải hợp tác với nhau”.

Những cáo buộc về thông đồng Trump-Nga

Ông Putin đã bác bỏ câu chuyện thông đồng Trump-Nga, gọi cáo buộc đó là “tuyệt đối vô căn cứ”, không có thực tế nào chứng minh có thông đồng.

Ông Trump cho rằng cả Mỹ và Nga đều phải chịu trách nhiệm cho bất cứ điều gì liên quan tới cuộc bầu cử 2016 đó.

“Tôi giữ quan điểm cả hai nước phải chịu trách nhiệm. Tôi cho rằng Mỹ đã khờ dại. Tôi nghĩ tất cả chúng ta đã khờ dại – chúng ta đáng lý nên có cuộc đối thoại như thế này cách đây lâu rồi, một cuộc đối thoại thẳng thắn từ lâu trước khi tôi bước vào nhiệm sở. Và tôi cho rằng tất cả chúng ta đều có lỗi”, ông Trump trả lời câu hỏi của phóng viên về việc có đổ lỗi cho Nga về cuộc bầu cử hay không.

Tổng thống Mỹ nói thêm rằng cuộc điều tra của ông Mueller là “thảm họa” cho nước Mỹ.

“Không có thông đồng. Tôi không biết gì về tổng thống Putin. Không có bất cứ ai thông đồng. Không có bất cứ thông đồng gì với chiến dịch [tranh cử]. Chúng tôi đã điều hành chiến dịch tuyệt vời và đó là lý do tại sao tôi là tổng thống [Mỹ]”, ông Trump nhấn mạnh.

Hợp tác về vấn đề Syria

Có lẽ lĩnh vực lớn nhất mà hai nước Mỹ – Nga có thể hợp tác để thực hiện thay đổi là cuộc khủng hoảng Syria.

Cả hai nhà lãnh đạo đã bày tỏ họ sẵn sàng hợp tác về vấn đều này, cho dù ông Putin đã và đang hậu thuẫn cho chế độ Assad.

Tổng thống Putin đề nghị rằng Mỹ và Nga phải “đảm đương vai trò lãnh đạo” trong cuộc khủng hoảng Syria “và tổ chức phối hợp cùng nhau để vượt qua cuộc khủng hoảng nhân đạo này và giúp đỡ người tị nạn Syria quay trở về nhà của họ”.

Ông Putin đã cam kết sẽ thực hiện các bước đi hướng tới “hòa bình lâu dài” trong khu vực này.

Tổng thống Trump nói rằng cuộc khủng hoảng tại Syria là phức tạp, nhưng sự hợp tác giữa Mỹ và Nga có tiền năng cứu được mạng sống của hàng trăm ngàn thường dân.

Vấn đề Nga sáp nhập Crimea

Ông Putin thẳng thắn cho rằng ông không đồng tình với quan điểm của ông Trump về Crimea. Tổng thống Nga cho biết ông Trump đã có lập trường rõ ràng về vấn đề này, nhưng quan điểm của hai ông là khác nhau.

“Chúng tôi đã tổ chức trưng cầu dân ý tuân thủ nghiêm ngặt Hiến chương Liên Hiệp Quốc và luật pháp quốc tế. Đối với chúng tôi, chúng tôi đã phải trả giá cho vấn đề này”, ông Putin nói.

Trong khi đó, Tổng thống Trump đã từng nói rằng ông sẽ không cho phép Nga sáp nhập Crimea nếu ông là tổng thống Mỹ năm 2014. Tuy nhiên, ông Trump đã đổ lỗi cho cựu Tổng thống Obama về việc này nhiều hơn là cáo buộc ông Putin.

Trong một tweet đăng từ 15/2/2017, ông Trump viết: “Nga đã LẤY Crimea trong nhiệm kỳ của chính phủ Obama. Ông Obama đã quá mềm yếu với Nga?”.

Nga hứa giúp Mỹ về Bắc Hàn

Tổng thống Putin đã khen ngợi ông Trump về việc đạt được bước tiến về phi hạt nhân hóa Bắc Hàn.

“Chúng tôi rất vui mừng khi vấn đề bán đảo Triều Tiên đang bắt đầu được giải quyết. Để đạt được mức độ tuyệt vời này, đó có thể là nhờ vào sự nỗ lực cá nhân của Tổng thống Trump, ông đã lựa chọn đối thoại thay cho đối đầu”, ông Putin nói.

Ông Trump cho biết Tổng thống Putin đã đồng ý giúp Mỹ trong vấn đề Bắc Hàn. Ông chủ Nhà Trắng nói: “Sau hôm nay, tôi rất chắc chắn rằng Tổng thống Putin và nước Nga vốn rất muốn kết thúc vấn đề này, sẽ làm việc với chúng tôi và tôi đánh giá cao cam kết đó”.

Yên Sơn (T/h)

Xem thêm: