Trường công nghệ danh tiếng ETH Zurich tại Thụy Sĩ sàng lọc sinh viên Trung Quốc

Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ (ETH Zurich) là một trong những trường danh tiếng nhất trên thế giới, tiêu chí của họ là đào tạo ra các kỹ sư và nhà khoa học hàng đầu; nhưng trường gần đây đã áp đặt những hạn chế chưa từng có trong việc tuyển sinh từ các nước như Trung Quốc, nhằm giảm thiểu rủi ro sử dụng công nghệ và kiến ​​thức cho mục đích quân sự.

Theo SCMP hôm 31/10, ETH Zurich đã công bố chính sách sàng lọc an ninh mới nhất, chính sách này ảnh hưởng đến đơn đăng ký của sinh viên, nghiên cứu sinh, học giả thỉnh giảng và nhân viên mới.

Đối với đơn ứng tuyển của sinh viên, nếu có vấn đề vi phạm tiêu chí sẽ bị từ chối, ví dụ quốc tịch và nơi cư trú, trình độ học vấn trước đây tại một tổ chức được coi là có rủi ro an ninh và nhận học bổng từ một nước nằm trong lệnh chế tài…

Động thái này gây bất ngờ vì Thụy Sĩ có lịch sử hơn 500 năm trung lập về chính trị.

ETH Zurich cho biết, các quy định nhằm “giảm thiểu nguy cơ lạm dụng” công nghệ và kiến ​​thức được phát triển tại trường; những công nghệ và kiến ​​thức này có thể được sử dụng cho mục đích quân sự, tức là “công dụng kép”.

Quá trình sàng lọc sẽ tự động loại bỏ nếu người nộp đơn đến từ 23 nước trong danh sách được liệt kê – bao gồm Trung Quốc, Triều Tiên, Nga và Iran.

ETH Zurich là một trong những trường đại học kỹ thuật nổi tiếng nhất thế giới, được mệnh danh là trường đại học số một ở châu Âu; ETH Zurich cùng với MIT, Viện Công nghệ California, và Đại học Hoàng gia Luân Đôn được ví là 4 Viện Công nghệ hàng đầu thế giới.

Tính đến tháng 10/2018, trong số cựu sinh viên, giáo sư và nhà nghiên cứu của ETH Zurich có 32 người đoạt giải Nobel (trong đó có Einstein), 4 người đoạt Huy chương Fields và 1 người đoạt giải Turing.

Nói với SCMP, nhà khoa học Geng Tao chuyên về robot và là người sáng lập công ty khởi nghiệp Qibo Robot Company, cho biết đây là lần đầu tiên một trường đại học Thụy Sĩ công khai việc kiểm duyệt rộng rãi như vậy đối với sinh viên Trung Quốc. Bây giờ ông lo ngại các trường đại học khác có thể làm theo.

Nhà khoa học Qu Yunpeng chuyên về vật liệu cao cấp tại một trường đại học hàng đầu khác của Thụy Sĩ là École Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL) cho biết, theo những gì ông biết, kiểu sàng lọc nghiêm ngặt này đối với sinh viên quốc tế là “chưa từng có” trước đây. “Các trường đại học châu Âu như ETH Zurich đã từng rất cởi mở với sinh viên quốc tế vì họ nhấn mạnh tính đa dạng, nhưng hiện đang bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài như căng thẳng quốc tế và vấn đề nhạy cảm về công nghệ, khiến các ứng viên không chỉ được sàng lọc về kết quả học tập mà còn về nhiều yếu tố khác như vấn đề họ đến từ đâu”, ông nói với SCMP.

Những động thái tương tự khác

Theo Đài Phát thanh và Truyền hình Thụy Sĩ (SRF) hôm 28/10, Đại học Nghệ thuật Zurich (ZHdK) ở Thụy Sĩ thông báo đã chính thức kết thúc dự án hợp tác giáo dục với Viện Công nghệ Cáp Nhĩ Tân – Trung Quốc.

Hiệu trưởng Karin Mairitsch của ZHdK cho biết, lý do chính dẫn đến việc chấm dứt hợp tác bao gồm những trở ngại do các hệ thống giáo dục khác nhau gây ra và rủi ro trên bình diện hoạt động. Bà nhấn mạnh yếu tố chính trị cũng đóng vai trò trong quyết định này nhưng không phải là nguyên nhân chính.

Dự án hợp tác này đã gây ra nhiều tranh cãi khi được ký kết, do Viện Công nghệ Cáp Nhĩ Tân của Đảng Cộng sản Trung Quốc là một trong 7 “cái nôi” của quốc phòng Trung Quốc.

Ngay từ năm 2020 Chính phủ Mỹ đã đưa hơn chục trường đại học Trung Quốc vào danh sách trừng phạt của Bộ Thương mại Mỹ vì lý do an ninh quốc gia, trong đó có 7 “cái nôi” của quốc phòng Trung Quốc.

Năm ngoái cũng từng có trường đại học ở Đức quyết định ngừng tiếp nhận các nhà nghiên cứu do cơ quan chính phủ Trung Quốc tài trợ, để “giảm nguy cơ gián điệp công nghiệp”. Đến năm nay, những hạn chế đối với sinh viên Trung Quốc đã được mở rộng sang nhiều trường đại học châu Âu hơn. Đại học Công nghệ Eindhoven ở Hà Lan hồi tháng 7 thông báo sẽ không tiếp nhận những ứng viên đã nhận học bổng từ Quỹ Du học Trung Quốc (CSC).