Xung đột Nga – Ukraine: Mỹ lên án Moscow, Kiev ra lệnh giới nghiêm 30 ngày

Trong cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc về leo thang căng thẳng Nga – Ukraine, Đại sứ Mỹ Nikki Haley đã chỉ trích việc Moscow bắt giữ các tàu hải quân Ukraine ở Biển Đen và gọi đó là “vi phạm rõ ràng lãnh thổ Ukraine có chủ quyền”. Chính quyền Kiev đã ban hành lệnh giới nghiêm 30 ngày để tăng cường khả năng phòng thủ trước mối đe dọa từ Moscow.

Nga dùng tàu hàng chặn tuyến hàng hải đi qua một cây cầu do họ xây dựng trên Eo biển Kerch, gần bán đảo Crimea.

Theo Reuters, phát biểu tại cuộc họp khẩn của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc hôm 26/11, bà Nikki Haley đã nói rằng động thái hôm 25/11 là “sự leo thang liều lĩnh khác của Nga” trong cuộc chiến kéo dài nhiều năm qua với Ukraine. Đại sứ Mỹ lưu ý rằng bà đã nói chuyện với Tổng thống Donald Trump và Ngoại trưởng Mike Pompeo trước khi đưa ra tuyên bố chính thức về vụ đụng độ giữa Nga và Ukraine tại Eo biển Kerch gần bán đảo Crimea hôm 25/11.

“Sự vi phạm rõ ràng lãnh thổ Ukraine hôm Chủ Nhật là một phần của mẫu hình hành vi của Nga, trong đó có việc cố ý sáp nhập Crimea và ngược đãi vô số người Ukraine tại bán đảo này, cũng như kích động cuộc xung đột tại miền đông Ukraine, cướp đi mạng sống của hơn 10.000 người. Và cuộc xung đột đó chưa cho thấy dấu hiệu suy giảm”, bà Haley nói.

Theo Ukraine, tàu quân đội Nga đã nã đạn vào hai tàu hải quân và một tàu kéo của Ukraine hôm 25/11. Tàu Nga đã đâm vào ít nhất một tàu của Ukraine và làm bị thương một số thủy thủ đoàn. Ukraine tuyên bố có sáu thủy thủ của họ bị thương, Nga thông báo có ba thủy thủ Ukraine bị thương, đã được chăm sóc y tế và không nguy hiểm tới tính mạng. Nga chuyển các tàu bắt giữ của Ukraine về một bến cảng ở gần nơi xảy ra đụng độ.

Nga cáo buộc các tàu của Ukraine xâm nhập trái phép lãnh hải của họ. Trong khi, Ukraine cho rằng tàu của mình đã tuân thủ các quy định hàng hải quốc tế.

Đại sứ Ukraine tại Liên Hiệp Quốc Volodymyr Yelchenko, trong cuộc họp của Hội đồng Bảo an nói rằng Nga đã đạo diễn vụ đụng độ vừa qua. Ông Yelchenko tuyên bố phía Kiev có băng ghi âm chứng minh cho cáo buộc của ông. Đại sứ Ukraine khẳng định rằng hành động gây hấn của Nga đã phá vỡ nhiều thỏa thuận song phương và quốc tế.

Phó Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc Dmitry Polanski bác bỏ các cáo buộc của Ukraine và đổ lỗi chính sự gây hấn của Kiev tạo ra sự hỗn loạn vừa qua.

Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đã triệu tập cuộc họp khẩn với các tướng lĩnh quân đội và an ninh ngay sau sự vụ tại Eo biển Kerch. Ông Poroshenko cũng đã ra lệnh giới nghiêm toàn quốc trong 30 ngày để phản ứng với việc leo thang căng thẳng với Moscow.

Tổng thống Poroshenko cho biết lệnh giới nghiêm là cần thiết để tăng cường phòng vệ cho Ukraine sau khi Nga bắt giữ ba tàu và thủy thủ đoàn của Ukraine.

Theo ông Yelchenko, các quan chức Ukraine hiện nay tin rằng Nga có thể đang chuẩn bị chiếm đóng lãnh thổ Ukraine nhiều hơn. Tổng thống Poroshenko cũng tiết lộ rằng ông có thông tin tình báo cho thấy có mối đe dọa nghiêm trọng của hoạt động trên đất liền của Nga chống lại Ukraine.

“Tôi có trong tay tài liệu tình báo…  Đây là các trang thông tin mô tả chi tiết về tất cả các lực lượng của kẻ thù nằm ở khoảng cách vài chục kilomet từ biên giới của chúng tôi. Sẵn sàng tại bất kỳ thời điểm nào cho một cuộc xâm lược Ukraine ngay lập tức”, Reuters dẫn lời ông Poroshenko.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã có phản ứng đầu tiên về xung đột mới nhất giữa Nga và Ukraine. Trao đổi với các phóng viên tại Nhà Trắng hôm 26/11, ông Trump nói rằng ông không muốn thấy những gì xảy ra giữa Nga và Ukraine và đang làm việc với các lãnh đạo Châu Âu về tình huống này.

“Chúng tôi không thích những gì đang xảy ra dù theo cách nào. Và hy vọng điều này sẽ được giải quyết thành công… Họ [các lãnh đạo Châu Âu] không bị bất ngờ. Tất cả chúng tôi đang làm việc cùng nhau về [tình huống này]”, ông Trump nói.

Theo Reuters, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Poroshenko và đưa ra đề nghị Khối quân sự Bắc Đại Tây Dương “hoàn toàn ủng hộ cho sự toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của Ukraine“. Ukraine chưa phải là thành viên NATO dù họ rất mong muốn được tham gia khối liên minh quân sự này.

Linh minh Châu Âu, Anh Quốc, Pháp, Ba Lan, Đan Mạch và Canada đều lên án hành động gây hấn của Nga, yêu cầu Moscow thả các tàu của Ukraine và bảo đảm tự do hàng hải qua Eo biển Kerch. Thủ tướng Đức Angela Merkel nhấn mạnh rằng các bên cần phải đối thoại.

Yên Sơn (T/h)