Trình Quốc hội lập trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng

Quốc hội thảo luận dự thảo Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng, hướng tới kết nối thị trường tài chính toàn cầu và thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế.

• Bộ Tài chính đề xuất giảm lệ phí trước bạ xe máy xuống 2% tại các thành phố
• Cháy trụ sở Sở Tài chính Hải Phòng, nhiều giấy tờ bị thiêu rụi

Ngày 11/6, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, đã trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) tại Việt Nam.

Dự thảo này được xây dựng nhằm thiết lập một trung tâm tài chính hiện đại, đặt tại hai thành phố lớn là TP.HCM và Đà Nẵng, với mục tiêu đưa Việt Nam trở thành một điểm đến hấp dẫn trên bản đồ tài chính toàn cầu.

Theo ông Thắng, Việt Nam “hiện là một điểm sáng trong khu vực với sự phát triển kinh tế ổn định và tăng trưởng bền vững”. Việc hình thành TTTCQT sẽ giúp Việt Nam tận dụng các lợi thế cạnh tranh, từ đó kết nối sâu rộng với thị trường tài chính quốc tế, thu hút các tổ chức tài chính nước ngoài và đón đầu dòng vốn đầu tư dịch chuyển trên toàn cầu.

Trung tâm này không chỉ thúc đẩy thị trường tài chính nội địa phát triển theo chuẩn mực quốc tế mà còn góp phần nâng cao vai trò, vị thế và uy tín của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế.

Mục tiêu chính của TTTCQT là thu hút dòng vốn quốc tế để hỗ trợ ba đột phá chiến lược, bao gồm phát triển hạ tầng, nguồn nhân lực, và thể chế.

Ngoài ra, trung tâm sẽ tập trung vào các động lực tăng trưởng mới như kinh tế số, kinh tế xanh, và đổi mới sáng tạo, đồng thời duy trì các động lực tăng trưởng truyền thống. Một trong những nhiệm vụ quan trọng là phát triển các dịch vụ tài chính cao cấp, thử nghiệm và quản lý các thị trường mới như tài sản số, tín chỉ carbon, hay các sản phẩm tài chính phái sinh. Trung tâm cũng đặt mục tiêu xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu hội nhập và cạnh tranh quốc tế.

Dự thảo Nghị quyết đề xuất 13 chính sách đặc thù để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của TTTCQT. Các chính sách này bao gồm:

Ngoại hối: Thành viên TTTCQT được phép sử dụng ngoại tệ để thực hiện các giao dịch như thanh toán, chuyển tiền, niêm yết, báo giá, hoặc định giá trong các hoạt động giữa các thành viên hoặc với tổ chức, cá nhân nước ngoài. Thành viên có thể vay vốn bằng ngoại tệ từ tổ chức nước ngoài hoặc tổ chức tín dụng trong TTTCQT, nhưng phải tuân thủ chế độ báo cáo minh bạch.

Đặc biệt, thành viên do nhà đầu tư nước ngoài sở hữu 100% vốn điều lệ được hưởng cơ chế ưu đãi, không phải thực hiện một số thủ tục hành chính liên quan đến quản lý ngoại hối khi đầu tư hoặc cho vay ra nước ngoài, nhưng vẫn phải mở tài khoản và báo cáo theo quy định.

Hoạt động ngân hàng: TTTCQT cho phép thành lập các ngân hàng thương mại trách nhiệm hữu hạn một thành viên (TNHH MTV) và chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Các tổ chức này áp dụng chuẩn mực quốc tế về kế toán, tài chính, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu, tỷ lệ thanh khoản, và trích lập dự phòng.

Đối với ngân hàng TNHH MTV 100% vốn nước ngoài và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, chính sách sẽ dựa trên quy định của chủ sở hữu hoặc ngân hàng mẹ, phù hợp với thông lệ quốc tế. Ngân hàng TNHH MTV 100% vốn trong nước sẽ tuân theo lộ trình do Chính phủ quy định.

Thuế: Dự thảo đề xuất ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp với mức thuế suất 10% trong 30 năm, miễn thuế trong 4 năm đầu và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo.

Các doanh nghiệp trong lĩnh vực ưu tiên phát triển được miễn hoàn toàn thuế thu nhập doanh nghiệp. Nhân lực chất lượng cao làm việc tại TTTCQT được miễn thuế thu nhập cá nhân, và nhiều dịch vụ, giao dịch tại trung tâm cũng được hưởng ưu đãi thuế.

Lao động, cư trú, và các lĩnh vực khác: Các chính sách liên quan đến xuất nhập cảnh, cư trú, lao động cho chuyên gia và nhà đầu tư, cùng với chính sách việc làm, an sinh xã hội, đất đai, xây dựng, môi trường, thử nghiệm fintech, ưu đãi cho nhà đầu tư chiến lược, phát triển hạ tầng kỹ thuật và xã hội, xuất nhập khẩu, phí, lệ phí, và giải quyết tranh chấp cũng được đưa vào để tạo môi trường thuận lợi cho TTTCQT.

Để đảm bảo tính hiệu quả, dự thảo Nghị quyết quy định các thủ tục hành chính được đơn giản hóa tối đa, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức và cá nhân tham gia. Chính phủ cam kết tiếp tục rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính trong các văn bản hướng dẫn thi hành. Đồng thời, dự thảo đề xuất phân quyền mạnh mẽ cho TP.HCM và Đà Nẵng. Ví dụ, Chính phủ được phép ban hành nghị định để xử lý các vấn đề phát sinh khác với văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Cơ quan điều hành TTTCQT tại hai thành phố cũng được phép sử dụng nguồn ngân sách địa phương để xây dựng nhà ở cho người lao động làm việc tại trung tâm.

Ông Phan Văn Mãi, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, trong báo cáo thẩm tra, nhấn mạnh rằng dự thảo cần đảm bảo tính hợp hiến và tính cạnh tranh của các chính sách. Ông đề nghị làm rõ các chính sách vượt trội, mang tính đặc thù của Việt Nam để thu hút đầu tư quốc tế.

Theo ông, việc vận hành TTTCQT là vấn đề mới tại Việt Nam, do đó nghị quyết chỉ nên quy định các nguyên tắc chung và nội dung ổn định, để Chính phủ và Thủ tướng ban hành hướng dẫn cụ thể, đảm bảo tính linh hoạt. Ông cũng đề xuất làm rõ mô hình, mối quan hệ và tính độc lập giữa hai cơ sở tại TP.HCM và Đà Nẵng, đồng thời xây dựng cơ chế phối hợp để đảm bảo hiệu quả tổng thể và cạnh tranh lành mạnh.

Dự thảo Nghị quyết cũng quy định về việc thành lập các sàn giao dịch và nền tảng giao dịch trong TTTCQT, bao gồm giao dịch hàng hóa, phái sinh hàng hóa, tín chỉ carbon, sản phẩm văn hóa, nghệ thuật, kim loại quý hiếm, chứng khoán của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, sản phẩm tài chính xanh, và các nền tảng giao dịch mới theo nhu cầu phát triển. Những quy định này nhằm tạo ra một hệ sinh thái tài chính đa dạng, đáp ứng xu hướng toàn cầu.