307 ngân hàng biến mất trong 3 năm, ngành ngân hàng Trung Quốc đối mặt với nhiều khủng hoảng

Trong những năm gần đây, nền kinh tế Trung Quốc đã suy thoái, mọi ngành công nghiệp đều gặp khó khăn, gồm cả ngành ngân hàng. Trong 3 năm qua, 307 tổ chức ngân hàng Trung Quốc đã biến mất khỏi thị trường.

Những ngân hàng biến mất này chủ yếu là các ngân hàng thương mại nông thôn, hợp tác xã tín dụng nông thôn và ngân hàng làng xã. Các nhà phân tích tin rằng điều này phản ánh cuộc khủng hoảng kinh tế đã đến mức Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) không còn lựa chọn nào khác ngoài việc sử dụng những biện pháp xử lý nhanh chóng cực đoan như vậy.

Theo Cailianshe (Cailianpress.com), dữ liệu mới nhất do Cục Quản lý Tài chính Nhà nước của ĐCSTQ công bố ngày 17/3 cho thấy, tính đến ngày 31/12/2024, có 4.295 pháp nhân ngân hàng và tổ chức tài chính đang hoạt động tại Trung Quốc.

Số liệu nhà nước cho thấy đến cuối năm 2021, cả nước có 4.602 pháp nhân ngân hàng, tổ chức tài chính, đến cuối năm 2022 là 4.567 pháp nhân, cuối năm 2023 là 4.490 pháp nhân, năm 2024 là 4.295 pháp nhân.

Điều này có nghĩa là 307 tổ chức ngân hàng đã biến mất trong khoảng thời gian từ năm 2022-2024. Trong đó, chỉ riêng năm 2024 đã có 195 tổ chức ngân hàng và tài chính rút lui, lập mức cao mới trong 3 năm qua.

Báo cáo cho biết, các ngân hàng biến mất chủ yếu là các ngân hàng thương mại nông thôn, hợp tác xã tín dụng nông thôn và ngân hàng thị trấn, làng xã. Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ, đến năm 2024, có hơn 75 ngân hàng làng xã bị sáp nhập, hợp nhất và hơn 55 ngân hàng thị trấn làng xã bị mua lại.

Chuyên gia phân tích ngân hàng của một công ty chứng khoán cho biết: “Tôi tin rằng rất nhiều các ngân hàng nhỏ sẽ bị sáp nhập và hợp nhất trong năm nay.“

Theo thông báo của Ngân hàng Thương mại Nông thôn Hà Nam, tổng cộng 25 tổ chức bao gồm Ngân hàng Thương mại Thống nhất Nông thôn Hà Nam, các ngân hàng thương mại nông thôn (hợp tác xã tín dụng nông thôn) tại Trịnh Châu, Tân Hương, Bộc Dương, Tế Nguyên, và Ngân hàng thôn Lợi Phong, Huỳnh Dương đã được thành lập mới và sáp nhập, để thành lập Ngân hàng Thương mại Nông thôn Hà Nam. Điều này có nghĩa là 24 tổ chức tài chính ngân hàng sẽ mất tư cách pháp lý.

Ngoài ra, việc chấp thuận thành lập Ngân hàng Thương mại Nông thôn Nội Mông cũng đồng nghĩa với việc 119 tổ chức ngân hàng sẽ mất đi tư cách pháp lý.

Từ đầu năm đến ngày 26/2, 37 ngân hàng tại Trung Quốc đã sáp nhập hoặc giải thể, so với 2 ngân hàng trong cùng kỳ năm ngoái.

Cuối tháng 12/2024, dữ liệu từ “Báo cáo ổn định tài chính (2024)” do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc công bố cho thấy, cuối năm 2023, ngân hàng trung ương đã tiến hành xếp hạng tổ chức tài chính đối với 3.936 tổ chức ngân hàng. Theo kết quả xếp hạng, có 357 ngân hàng nằm trong “vùng đỏ”. Các tổ chức này đang ở trong tình trạng gặp rủi ro cao hơn.

Trong đó, số lượng ngân hàng “vùng đỏ” của các tổ chức hợp tác nông nghiệp (gồm ngân hàng thương mại nông thôn, ngân hàng hợp tác xã nông thôn, hợp tác xã tín dụng nông thôn) và ngân hàng thị trấn, làng xã chiếm tỷ trọng khá cao trong tổng số ngân hàng “vùng đỏ”.

Ngoài ra, xét về phân bổ theo khu vực, Liêu Ninh đã hủy đăng ký 41 ngân hàng, Hà Bắc hủy đăng ký 36 ngân hàng, Tân Cương hủy đăng ký 25 ngân hàng, và Hải Nam hủy đăng ký 20 ngân hàng.

Ngày 31/12/2024, “Kim chỉ nam về cuộc sống khởi nghiệp” công bố một bài bình luận, nêu rằng sự gia tăng về số lượng các ngân hàng vừa và nhỏ bị hủy đăng ký cho thấy, các ngân hàng này đang phải đối mặt với các vấn đề như thiếu vốn và quản lý kém, thiếu sót trong kiểm soát rủi ro và quản lý tín dụng, dễ bị tổn thương hơn trước những biến động kinh tế.

Các công ty công nghệ tài chính lớn đã chiếm được một phần thị phần nhờ vào lợi thế về nguồn lực và công nghệ, làm gia tăng thêm áp lực tồn tại của các ngân hàng vừa và nhỏ.

Ngoài ra, nhiều ngân hàng nhỏ còn cho các nhà phát triển bất động sản và chính quyền địa phương vay, khiến họ phải chịu ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng bất động sản ở Trung Quốc. Trong những năm gần đây, một số ngân hàng nhỏ tiết lộ rằng 40% sổ sách của họ là các khoản nợ xấu.

Nhiều ngân hàng được thành lập để phục vụ các doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là ở các khu vực nghèo nhất của Trung Quốc. Các ngân hàng này đang chìm sâu trong nợ xấu. Họ không chỉ gặp khó khăn trong việc cung cấp các khoản vay mới cho doanh nghiệp, mà còn có thể gây tổn hại đến tăng trưởng kinh tế ở các doanh nghiệp và khu vực dễ bị tổn thương.

Ông Vương Trí Thịnh, Tổng thư ký Hiệp hội trao đổi tinh hoa Trung Quốc châu Á – Thái Bình Dương, cho biết việc tổ chức lại hoặc giải thể các ngân hàng vừa và nhỏ có thể là cách ĐCSTQ giải quyết cuộc khủng hoảng hệ thống tài chính chung do bất động sản gây ra trong giai đoạn này.

Ông nói ở một mức độ nào đó, nó cũng phản ánh áp lực và cuộc khủng hoảng kinh tế đến mức cần phải áp dụng phương pháp nhanh chóng cực đoan như vậy.

Ông cho biết, nợ địa phương vô hình của ĐCSTQ không thể giải quyết được. Điều này liên quan đến bong bóng bất động sản và tình trạng không thu hồi được nợ. Những thứ này trở thành “quả bom chưa phát nổ” đối với các ngân hàng, dẫn đến cuộc khủng hoảng tài chính. Do đó, việc sáp nhập hay giải thể các ngân hàng vừa và nhỏ chỉ là một hình thức an tử chậm rãi.

Năm ngoái, một bài báo đăng trên tờ The Economist chỉ ra, ngay cả trong thời kỳ đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng tiết kiệm và cho vay, các ngân hàng Trung Quốc cũng chưa bao giờ biến mất với tốc độ nhanh như vậy.

Bài viết dự đoán rằng ĐCSTQ sẽ đẩy nhanh tốc độ thâu tóm và sáp nhập các ngân hàng nhỏ. Theo ước tính của công ty xếp hạng tín nhiệm S&P Global Ratings (S&P), việc sáp nhập các dự án như vậy sẽ phải mất 10 năm mới có thể hoàn thành.

Những người ủng hộ việc sáp nhập các ngân hàng nhỏ hơn cho rằng việc có ít ngân hàng nhỏ hơn sẽ giúp cơ quan quản lý giám sát họ dễ dàng hơn. Ngược lại, những người chỉ trích lại cho rằng việc sáp nhập hàng chục ngân hàng xấu sẽ chỉ tạo ra những ngân hàng lớn hơn và tồi tệ hơn.

Điều khiến chính quyền ĐCSTQ lo ngại là sự sụp đổ của các ngân hàng nhỏ hoạt động kém sẽ đe dọa đến sự ổn định xã hội.

Ví dụ, vụ gian lận quy mô lớn xảy ra tại Ngân hàng thôn Hà Nam năm 2022 đã khiến một số ngân hàng phải đóng băng việc rút tiền của người gửi tiền. Cuối cùng người gửi tiền đã phải xuống đường để kêu gọi giải quyết vấn đề. Sau đó, chính quyền phải cử cảnh sát đến để duy trì ổn định và bắt giữ họ.

Khi nền kinh tế Trung Quốc gặp khó khăn, ngành tài chính đã chứng kiến ​​làn sóng sa thải và cắt giảm lương. Theo dữ liệu từ 4 ngân hàng lớn năm 2024, tổng số nhân viên bị cắt giảm trong 5 năm qua đã lên tới 67.000 ngân hàng. Trong đó, Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc sa thải nhiều nhân viên nhất, với mức giảm 35.000 nhân viên kể từ năm 2017.